MALİYE POLİTİKASI I

Dünya Bankası’nın tanımlamasına göre dörtlü bir ayrım yapılmaktadır. Buna göre kişi başına gelir düzeyi (yuvarlanmış rakamlar olarak) 1000 doların altında olan ülkeler düşük gelir grubu, 1000-3700 dolar arası orta altı gelir grubu, 3700-11500 arası orta üstü gelir grubu, 11500 dolar üstü ise yüksek gelir grubu ülkeleri olarak tanımlanır. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Ekonomik Kalkınma; ekonomideki yapısal dönüşüm sonucu verimlilikte ve üretim kapasitesinde meydana gelen artışın sosyal, siyasal ve kültürel gelişmeyi besleyerek insanların yaşam standardını arttırmasıdır. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Gelişmekte olan ülkelerde genel olarak "gelir dağılımı adaletsiz" bir yapı arz etmektedir. Zenginlik dar bir kesimin elinde birikmekte ve bu kaynaklar verimli alanlardan ziyade üretken olmayan, rantı yüksek alanlara yönelmektedir. Geniş bir kesimin temel ihtiyaca yönelik tüketimi yetersiz iken dar bir kesimin lüks tüketimi yüksektir. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

İkili Yapı Modeli: Gelişmekte olan ülkelerde geleneksel tarım kesimi ile modern sanayi kesimi arasındaki ilişkiyi inceleyen ekonomik modeldir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Yapısal Uyum: 1980’lerde en etkin kalkınma politikası ile eş anlamlı olarak kullanılan, piyasa aksaklıklarını gidererek ekonominin arz tarafını güçlendirmeyi amaçlayan kalkınma stratejisidir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Devletin hangi hizmetleri ne kadar sunacağı, bu hizmetler için ne kadar harcama yapacağı ve bu harcamalar için ne kadar ve hangi kaynaklardan vergi alacağı, vergi gelirlerinin yetersiz kalması hâlinde ne kadar ve hangi kaynaklardan borçlanacağı bütçe sürecinde belirlenir. Yargılamaların hangi sürede ve hızda karara bağlanacağı ise bütçe sürecinde belirlenmez. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Gelişmekte olan ülkelerde milli gelire oranla, finansman kaynağındaki sınırlama nedeniyle kamu harcamaları düşüktür. Kamu harcamaları bileşiminde genel kamu hizmetleri ve savunma harcamaları önemli yer tutmaktadır. Güvenlik sorunlarının yaşandığı bu ülkelerde emniyet hizmetlerine daha fazla kaynak ayrılmaktadır. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Vergi Gayreti: Bir ekonomide vergi idaresinin vergi toplama ve vergi mükelleflerinin vergi ödeme çabaları sonucunda vergi kapasitesinin kullanılabilen bölümüdür. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Gelişmekte olan ülkelerde kamu gelirleri açısından en önemli sorunlardan birisi vergi kapasitesinin düşük olması ve vergi gayretinin yetersiz olmasıdır. Bu sorunun varlığı sadece gelir düzeyinin düşük olması ile ilgili değildir. Bu ülkelerde aynı zamanda gelir idaresinde de kurumsal kapasite yetersizliği vardır. Kayıt sistemindeki yetersizliklerin de etkisiyle bu ülkelerde devlet gelir vergisi toplamakta zorlanmaktadır. Bu yüzden de daha kolay toplanabilen ve toplumun geneline yayılan dolaylı vergilerin toplam gelirler içerisindeki payı yüksektir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Tobin vergisi, istikrarsızlık yaratan etkilerin hafifletilmesi amacıyla kısa vadeli sermaye hareketleri veya sıcak para olarak adlandırılan finansal hareketler üzerinden alınacak düşük oranlı vergidir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Az gelişmişlik kavramı gelişmiş ülkelere referansla yapılan bir tanımlamadır. Yirmince yüzyılda gelir düzeyi ve yaşam standardı yüksek ülkelere göre daha düşük gelire ve yaşam standardına sahip ülkeler geri kalmış ya da az gelişmiş ülkeler olarak tanımlanmıştır. Doğru cevap B’dir.

Gelir dağılımı adaletsiz bir yapı arz etmektedir. Zenginlik dar bir kesimin elinde birikmekte ve bu kaynaklar verimli alanlardan ziyade üretken olmayan, rantı yüksek alanlara yönelmektedir. Geniş bir kesimin temel ihtiyaca yönelik tüketimi yetersiz iken dar bir kesimin lüks tüketimi yüksektir. Sağlık hizmetlerinin miktarı ve kalitesi        düşüktür. Bunun bir nedeni düşük eğitim düzeyinden kaynaklanan bilinçsizlik iken diğer bir nedeni sağlığa ayrılan kaynakların yetersizliğidir. Bu yüzden de bireylerin yaşam süresi kısa, çocuk ölümleri yüksektir. Doğru cevap B'dir.

Kalkınma sürecini 1950’li yıllarda anlamaya çalışan ekonomistlerden birisi A. Lewis’tir. Lewis’in ikili yapı modeli; gelişmekte olan ülkelerde geleneksel tarım kesimi ile modern sanayi kesimi arasındaki ilişkiyi inceleyen ekonomik modeldir. Doğru cevap C’dir.

Kalkınma hedefi doğrultusunda, insanların yaşam standardını doğrudan etkileyen sağlık hizmetleri yanında, verimliliği arttıran eğitimli bir iş gücünü sağlayacak olan da büyük ölçüde devlettir. Sermaye birikiminin yetersizliği nedeniyle teşvik edici mekanizmaların geliştirilmesi, teknolojik gelişmelerin desteklenmesi amacıyla yapılacak araştırma-geliştirme (ar-ge) harcamalarının desteklenmesi, yatırım ortamını iyileştirecek altyapı yatırımlarının yapılması, piyasa mekanizmasının etkin işleyebilmesi için mülkiyet haklarının, ticari ilişkilerin ve iş sözleşmelerinin düzenlenmesi işlevi de ancak etkin işleyen bir devlet ile gerçekleşebilir. Doğru cevap C’dir.

Kalkınma sürecindeki etkisi tartışılmaz olan devletin siyasal yapısı, bu siyasal yapı içerisinde parasal kararları içeren bütçe sürecinin işleyiş biçimi ve kalkınmayı olumlu etkileyecek kararların alınması yaşamsal öneme sahiptir. Siyasal istikrar ve hukuk devletinin olmadığı bir ülkenin gelişmiş ülke standartlarında bir kalkınma gerçekleştirmesi mümkün değildir. Doğru cevap C’dir

1980 sonrasında hem uluslararası ekonomik yapıdaki dönüşüm hem de özel sektörün bir ölçüde yatırılabilir sermayeye sahip olması nedeniyle devletin doğrudan yatırım yerine yatırım ortamını iyileştirici ve yatırımı teşvik edecek mekanizmaları geliştirmesi daha rasyonel görülmektedir. Organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri, bazı ara malların devlet tarafından üretilmesi ve özellikle enerji alanındaki yatırımlar ya da teşvik politikaları, kalkınmanın hızlandırılması açısından önem arz etmektedir. Doğru cevap D’dir.

Devletin kalkınma amacıyla doğrudan yer alması gereken diğer bir alan da beşerî sermayedir. Yatırımların yapılmasında ihtiyatlı olunmasının bir nedeni yetişmiş iş gücü konusundaki sınırlamalardır. Gelişmekte olan ülkelerin bir özelliği eğitim düzeyinin düşük olması ve nitelikli eleman sıkıntısıdır. Katma değeri yüksek alanlarda üretimin arttırılması ise ancak nitelikli iş gücünün varlığı ile mümkün olabilir. Nitelikli iş gücünün yetiştirilmesi eğitim ile mümkündür ve gelişmekte olan ülkelerde gelir düzeyinin yetersizliği nedeniyle sadece temel eğitim değil, üniversite eğitimi de büyük ölçüde devlet tarafından finanse edilmektedir. Bu alana yeterince kaynak ayrılmaması orta ve uzun dönemde nitelikli iş gücünde yetersizlik sonucunu doğuracaktır. Doğru cevap C’dir.

Gelişmekte olan ülkelerde kamu gelirleri açısından en önemli sorunlardan birisi vergi kapasitesinin düşük olması ve vergi gayretinin yetersiz olmasıdır. Vergi gayreti; bir ekonomide vergi idaresinin vergi toplama ve vergi mükelleflerinin vergi ödeme çabaları sonucunda vergi kapasitesinin kullanılabilen bölümüdür. Doğru cevap D’dir.

Gelişmekte olan ülkelerde kamu gelirleri açısından en önemli sorunlardan birisi vergi kapasitesinin düşük olması ve vergi gayretinin yetersiz olmasıdır. Vergi kapasitesi; bir ekonomide, veri üretim düzeyinde, mevcut vergi sistemi ile toplanabilecek vergi miktarıdır. Doğru cevap B’dir.

Kaynakların verimli kullanılamamasının temel iki nedeni vardır. Bir nedeni, bilgi birikimi ve girişimcilik kültürünün zayıf olması, diğeri ise beşerî sermayenin yetersiz olmasıdır. Doğru cevap A’dır.