MALİYE POLİTİKASI I

Devletin para baması sonucunda kişilerin elinte tuttukları paranın değeri azalmaktadır. Diğer bir ifadeyle paranın satınalma gücü azalmaktadır.Bu durum tıkı vergi artışı gibi kişilerin tüketimlerini azaltmaktadır. Devlet para basarak daha fazla harcama yaparken kişiler daha az tüketim yapmak durumunda kalmaktadırlar. Bu durum vergiye benzerlik gösterdiği için enflasyon vergisi olarak tanımlanmaktadır.

Gelişmekte olan ülkelerde üretimi sınırlandıran çeşitli öğeler vardır. Bunlar sermayenin az olması, üretim için gerekli hammadde ve ara mal ithalatını gerçekleştirecek dövizin bulunmaması, nitelikli işgücünün yokluğu gibi nedenlerdir. Bu nedenler üretimin düşük olmasına ve dolayısıyla arzın yetersizliğine bağlı olarak fiyat artışlarına yol açmaktadır. Bu durum yapısal enflasyon olarak tanımlanmaktadır.

Enflasyonist dönemlerde vergilerin tarh ve tahsili arasında geçen süre içinde vergilerin reel değeri azalmaktadır. Bu duruma Tanzi etkisi denilmektedir.

Enflasyonist dönemlerde paranın satın alma gücünün azalmasına bağlı olarak borçların reel değeri de azalmaktadır. Böyle dönemlerde borçlular avantajlı olmaktadır.

Enflasyon toplam talebin toplam arzdan fazla olmasından kaynaklanmaktadır. Arz yanlı iktisatçılara göre üretim üzerinden alınan vergiler azaltılırsa üretim teşvik edilmiş olacaktır. Toplam arzın artmasıyla arz talep dengesizliği ve dolayısıyla enflasyon ortadan kalkacaktır.

Devletin transfer harcamalarının etkisi mal ve hizmet alımına yönelik harcamalarından daha düşüktür. Devletin tüketim, personei, yatırım ve altyapı harcamaları mal ve hizmet alımına yönelik harcamalar arasında olup, çarpan değerlerinin farklılığından dolayı, etkileri transfer harcamalarından daha büyüktür.

Gelir vergisi daha çok yüksek gelir sahibi kesimlerden alınmaktadır. Bu kesimlerin ise yüksek miktarda tasarruf ve yatırım yapma potansiyeli bulunmaktadır. Enflasyonla mücadelede gelir vergilerinin tercih edilmesi eğer bu kesimlerin tasarruf ve yatırım eğilimlerini olumsuz etkilerse, bu durumdan ekonomik etkinlik de olumsuz yönde etkilenecektir.

Gider vergilerini düşük gelire sahip kesimler de yüksek gelire sahip kesimler de aynı miktarda ödemektedirler. Bu vergilerin yükünü düşük gelirli kesimler daha ağır bir şekilde hissettikleri için gider vergileri adil olmamakla eleştirilmektedir.

Enflasyonla mücadele amacıyla vergilerin artırılması için, vergi artışı nedeniyle tüketimin azalması gerekmektedir. Oysa gelir üzerinden alınan vergiler kısmen ya da tamamen tasarruflardan da ödenebilmektedir. Bu da gelir vergisinin etkinliğini azaltmaktadır. Gider vergileri ise doğrudan mal ve hizmetlerin fiyatlarını artırdıkları için tüketimi kısmada daha etkili olabilmektedirler.

Devlet borçlanmasının anti-enflasyonist olması için alınan borcun harcanmaması gerekmektedir. Aksi durumda yalnızca harcamayı yapan kesim değişecektir.

Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli olarak yükselmesi durumudur. Doğru cevap C'dir.

Yapısal enflasyon, gelişmekte olan ülkelerde nitelikli eleman, sermaye ve ham madde kıtlıkları nedeniyle üretimin düşük olmasına bağlı olarak ortaya çıkan fiyat artışlarıdır. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

I ve III doğru olarak verilmiştir, ancak enflasyon durumunun ortaya çıkabilmesi için bazı malların değil tüm malların fiyatlarının artması gerekmektedir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Tanzi etkisi, enflasyonist dönemlerde, vergilerin tarh ve tahsili arasındaki sürenin uzaması nedeniyle vergi gelirlerinin reel değerinin azalması durumudur. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Enflasyonun oluşturduğu belirsizlikten dolayı yatırımcılar uzun dönemli yatırımlardan kaçınacaklardır. Dolayısıyla yatırımcılar daha fazla yatırım yapma isteği duymaz. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Monetaristler enflasyonu parasal tabanının hızla büyümesine bağlarlar ve enflasyonun her zaman ve her yerde parasal bir olgu olduğunu savunurlar.

Borç yönetimi, Kamu borçlanmasının bütçeye olan maliyetini minimize etmek ve çeşitli makro ekonomik hedefleri gerçekleştirmek amacıyla kamu borçlarının miktar ve bileşimlerinin değiştirilmesidir.

Tüm borçlanma seçenekleri arasında en enflasyonist olanı Merkez Bankasından borçlanma seçeneğidir. Özellikle devlet, Merkez Bankasından aldığı borcu geri ödemez ve bu borçlanma yöntemine sürekli olarak başvurursa enflasyonist baskı daha da şiddetlenecek ve kronik enflasyon sorunu ortaya çıkacaktır.

Post keynezyenler enflasyonu sınıfsal bir çatışmanın sonucu olarak görmektedirler. Bu düşünceye göre işçilerle kapitalistler arasında milli gelirin bölüşümüne yönelik bir çatışma vardır: işçiler kendi durumlarını iyileştirmek için ücret artışları talep ederlerken, kapitalistler de ücret artışları nedeniyle kar paylarının azalmasını engellemek için ürettikleri malların fiyatlarını artırma eğilimine girerler.

Mal ve hizmet alımına yönelik harcamalar arasında kısıntıya gidilmesi en kolay olanı yatırım harcamalarıdır. Devletin yatırım planlarını dondurması ya da bu planlardan vazgeçmesi, yüksek olasılıkla kamuoyunun dikkatini çekmeyecek ve politik bir dirençle karşılaşmayacaktır.