MALİYE POLİTİKASI I

IS eğrisi, mal piyasasında dengeyi sağlayan faiz oranı ve gelir düzeyi alternatiflerini gösterir. Para piyasası ise ekonomideki sabit para arzını (Ms), spekülasyon ve işlem amaçlarıyla para talebine (Md) eşitleyen faiz oranı ve gelir düzeyinde dengededir. LM eğrisi, para piyasasını dengeye getiren faiz oranı ve gelir düzeyi alternatiflerini gösterir. Fiyat düzeyi sabit iken, Hicks-Hansen Modeli olarak bilinen, IS ve LM eşitliklerinin eşanlı çözümü, mal ve para piyasalarını aynı anda dengeye getiren faiz oranı ve gelir düzeyini verir. Nispeten gelişmiş ülkelerde, hükümet para politikasını tahvil alımı/satımı yaparak yürütür. Bu bağlamda, para piyasasının dengede olması demek, tahvil piyasasının da dengede olması demektir. Dolayısıyla IS ve LM eğrilerinin kesiştiği noktada mal, para ve tahvil piyasaları dengededir.

Keynesyenlere göre, monetaristlerin savunduğu gibi para arzını arttırmak suretiyle faiz oranını düşürerek yatırımları ve dolayısıyla gelir düzeyini arttırmak, faiz oranı yatırım yapmayı cazip olmaktan çıkaran belli bir düzeye indikten sonra, mümkün değildir. Likidite tuzağının geçerli olduğu bu faiz oranında, yatırımın faiz esnekliği sıfır (IS eğrisi dik) ve spekülasyon amacıyla para talebinin faiz esnekliği sonsuzdur (LM eğrisi yatay).

Yatırım talebinin faiz oranındaki değişmelere tamamıyla duyarsız, yani, yatırımın faiz esnekliğinin sıfır olduğu durumda IS eğrisi dik konumdadır.

Spekülasyon amacıyla para talebinin faize tamamen duyarsız olduğu durumda LM eğrisi diktir. LM eğrisinin dik olduğu durumda, maliye politikası etkin değildir.

Net ihracat: Toplam talebe ticaret yapılan ülkelerin katkısıdır.

Net ithalat: Ticaret yapılan ülkelerin toplam talebine yapılan katkıdır.

Sabit döviz kuru sistemi: Merkez Bankası’nın belirlenmiş bir kur üzerinden döviz alım satımı yapmasıdır. Sabit döviz kuru sisteminde, ülke parasının değeri, belli bir ülkenin para birimine ya da birden fazla ülkenin para birimlerinden oluşan bir döviz demetinin değerine sabitlenir. Merkez Bankası (Para Kurulu) döviz alım/satımı yaparak para değerinin belirlenen değerde kalmasını sağlar. Sabit döviz kuru sisteminde, Merkez Bankası belirlenen döviz kuru değeri üzerinden döviz almakla/ satmakla yükümlüdür.

Esnek döviz kuru sistemi: Döviz kurunun döviz arz ve talebini eşitleyecek şekilde piyasada belirlenmesidir. Esnek döviz kuru sisteminde ise döviz kuru, Merkez Bankasının bu tür müdahalesine gerek kalmadan döviz piyasasında serbestçe belirlenir.

Sterilizasyon: Parasal taban üzerinde yabancı para girişinden kaynaklanan etkilerin nötr hale getirilmesidir.

Hızla yayılım gösteren finansal krizlerden dolayı ortaya çıkan kamusal etkiyi gösteren kavram, global kamusal zarardır.

Yatırım harcamalarının azlamasıyla sonuçlanır.

Söz konusu durumda Is eğrisi sağa kayar.

Mevcut durumda maliye politikasının etkinliği artar.

Gerekli olan formül, X(Yf,e) - M(Y,e) + F(İf,i)=0 dır.

BP eğrisinin dikleşmesi şeklinde gözlenir.

Uygun kavram sterilizasyondur.

Maliye politikası etkindir.

Gelir düzeyinin artmamasıdır.

Gelir düzeyinin değişmemesidir.

Yatırımın faiz esnekliğinin sıfır ve spekülasyon amacıyla para talebinin faiz esnekliğinin  sonsuz olduğu durum likidite tuzağının yaşandığını göstermektedir. Likidite tuzağında maliye politikası etkinken para politikası etkin değildir. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.