MALİYE POLİTİKASI I

Klasik Toplam Arz Eğrisi: Tam istihdam düzeyinde fiyat ne olursa olsun aynı miktarda mal üretileceğini gösteren dikey toplam arz eğrisidir.

Kullanılabilir kişisel gelirdeki değişikliğin tüketim miktarında meydana getirdiği değişikliğe marjinal tüketim eğilimi adı verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Vergilerde meydana gelen değişikliğin gelir düzeyinde yarattığı değişmeyi ölçen katsayı vergi çarpanıdır.

Eşit miktardaki vergi artışı ile finanse edilen kamu harcamalarının, gelir düzeyinde, artan kamu harcamalarına eşit miktarda bir artış yaratması durumuna denk bütçe çarpanı denilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Transfer harcamalarındaki bir değişikliğin gelir düzeyinde yarattığı değişmeyi gösteren katsayı transfer harcama çarpanıdır. Doğru cevap D'dir.

Aşağıdakilerden hangisi planlanan harcamalarla üretim düzeyinin eşit olduğu denge noktalarında gelir ile faiz oranı arasındaki ilişkiyi gösteren eğri IS eğrisidir. Doğru cevap B'dir.

Aşağıdakilerden hangisi para arzı ile para talebinin eşit olduğu denge noktalarında gelir ile faiz oranı arasındaki ilişkiyi gösteren eğri LM eğrisidir.

Aşağıdakilerden hangisi bir ekonomide mal ve para piyasalarının eş anlı olarak dengede olduğu fiyat düzeyi ve çıktı miktarı bileşimlerini gösteren eğri toplam talep eğrisidir.

Aşağıdakilerden hangisi ekonomi ciddi bir durgunluk içerisinde iken mevcut fiyat düzeyinde talep edilen bütün malların firmalar tarafından arz edileceğini gösteren arz eğrisi keynesyen toplam arz eğrisidir.

Ekonomiyi dengeye kavuşturmada maliye ve para politikalarının nispi etkinliği konusu, 1929 Dünya Ekonomi Krizi’nden bu yana en hararetli tartışma konularından biridir. Tartışmaları sonlandırabilecek kesinlikte deneysel kanıtlara henüz ulaşılamamıştır. Doğru cevap B’dir.

1929’dan sonra ağırlıklı olarak uygulanan maliye politikasının, dışa açıklık arttıkça Keynes’in önerdiği kadar etkili olmadığı görülmüştür. Monetarist politikalar 1960’lı yıllarda kısmen uygulanırken 1980 sonrasında Yeni Klasik Teori etkisini hissettirmiştir. Doğru cevap E’dir.

Kapalı ve açık ekonominin sınırlarını yer (ülke ya da bölge) unsuru belirlemektedir. Belli bir ülkede ya da bölgede meydana gelen bir ekonomi sorunu, giderek daha fazla yeri (ülkeyi ya da bölgeyi) etkilemeye başlaması iki ekonominin de sınırlarını belirlemektedir. Doğru cevap D’dir.

Hükümet, kamu harcamalarını ve vergileri değiştirerek maliye politikasını yürütür. Diğerlerini ise Merkez Bankası vasıtasıyla kontrol eder. Doğru cevap C’dir.

Gelir düzeyi artarken para piyasasını dengede tutmak için faiz oranının yükselmesi gerekir. Faiz oranı artışı (i1), özellikle özel yatırım harcamalarını önemli ölçüde düşürür. Faiz oranı artışı, kamu harcamaları artışının gelir düzeyini basit Keynesyen modelin öngördüğü düzeye kadar arttırmasına engel olur. Faiz oranı artışı, kamu harcamaları artışının ilk başta yarattığı genişletici etkiyi kısmen azaltır. Özel yatırım harcamalarındaki azalma nedeniyle gelir düzeyindeki artış, IS eğrisindeki kayma miktarının çok altında kalır. Moneteristler, maliye politikasının etkinsizliğini sözkonusu dışlama etkisine dayandırmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Keynesyenlere göre, ancak hükümetin maliye politikası yoluyla insanlara doğrudan satın alım gücü aktarması hâlinde, yatırımlar ve gelir düzeyi artar. Doğru cevap E’dir.

Sabit döviz kuru sisteminde, ülke parasının değeri, belli bir ülkenin para birimine ya da birden fazla ülkenin para birimlerinden oluşan bir döviz demetinin değerine sabitlenir. Merkez Bankası (Para Kurulu) döviz alım/satımı yaparak para değerinin belirlenen değerde kalmasını sağlar. Sabit döviz kuru sisteminde, Merkez Bankası belirlenen döviz kuru değeri üzerinden döviz almakla/ satmakla yükümlüdür. Esnek döviz kuru sisteminde ise döviz kuru, Merkez Bankasının bu tür müdahalesine gerek kalmadan döviz piyasasında serbestçe belirlenir. Doğru cevap D’dir.

Soruda iki yanlış ifade yer almakta olup, diğerleri doğrudur. İlki; “İthalat döviz kuruyla pozitif yönlü, gelirle negatif yönlü ilişkilidir.” İfadesi yanlış olup doğrusu “İthalat ise gelirle pozitif yönlü, döviz kuruyla negatif yönlü ilişkilidir.” Diğeri ise “Sabit döviz kuru sistemi; Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın belirlenmiş bir kur üzerinden döviz alım satımı yapmasıdır.” İfadesi yanlış olup doğrusu “Sabit döviz kuru sistemi: Merkez Bankası’nın belirlenmiş bir kur üzerinden döviz alım satımı yapmasıdır.” Doğru cevap C’dir.

Açık bir ekonomide kamu harcamalarındaki artış, vergilerde azalış, yabancıların gelirindeki artış ya da döviz kuru artışı, IS eğrisini sağa doğru kaydırır. Yabancıların gelirindeki artış genişletici etki yaratır, ihraç edilen mallara talebi arttırır. Döviz kuru artışı da ihracatı daha ucuz hâle getirerek arttırmak ve ithalatı daha pahalı hâle getirerek düşürmek suretiyle genişletici etki yaratır. Doğru cevap E’dir.

Sabit döviz kuru sisteminde, genellikle hem maliye politikası hem de para politikası ithalatı arttırarak, borçlanmayı arttırır ve ülkeye yüksek faizle sıcak para girişine neden olur. Ülkede artan fiyatlar, faizler, azalan ihracat devalüasyon beklentisini arttırır. Sıcak paranın ülkeyi terk etmesi para ve dolayısıyla ekonomi krizini başlatarak sabit döviz kuru sisteminin terk edilmesi yönünde baskı yaratır. Doğru cevap C’dir.

Döviz kuru artışı, ihracatı arttırarak ve ithalat talebini kısarak, gelirin daha da fazla artmasını sağlar. Bu nedenle, para politikası, sabit döviz kuru sistemine kıyasla esnek döviz kuru sisteminde daha etkili bir ekonomi politikası aracıdır. Doğru cevap A’dır.