MALİ ANALİZ

Satış hasılatından satışların maliyeti düşülerek elde edilen kâr, brüt satış kârı veya bazen kısaca brüt kâr olarak nitelendirilir.

Kârlılık analizinde önemli olan alanları aşağıdaki gibi vurgulayabiliriz:
• Brüt Satış Kârı
• Satış Giderleri
• Genel ve İdari Giderler

Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri, malların veya mamullerin stoktan çıkışından itibaren satışının yapıldığı ana kadar işletmece katlanılan giderlerdir.

Brüt kâr, net satışlarla satışların maliyeti arasındaki farktır.

Brüt satış kâr marjında zaman içinde bir düşüş trendi gözleniyorsa, bu durum çeşitli faktörlere bağlı olabilir. Örneğin;
• Mal alım maliyeti, satış fiyatlarından daha hızlı artmış olabilir.
• Satış fiyatları, rekabete bağlı olarak düşmüş olabilir.
• Ürün karması, düşük kâr marjına sahip ürünleri kapsayacak şekilde değişim göstermiş olabilir.
• Satışların bir kısmı kayıt dışı yapılmış olabilir. Satışlar olduğundan düşük gözüktüğünden, satılan malın maliyeti satışlara göre yüksek kalmaktadır.

Ticari alacakların devir hızı şöyle tanımlanmaktadır:

Net satışlar / Ortalama ticari alacaklar = ………. kez, ise 

X / 30.000 = 14 ise X = 30.000 x14  = 420.000 TL olacaktır.

Duran varlık devir hızı, net satışların ortalama duran varlıklara bölünmesi ile bulunur. Soruda, aktif toplamı ve dönen varlıklar toplamı verildiği için öncelikle duran varlıkların bulunması gerekir.

Duran varlıklar= Aktif toplamı - Dönen varlıklar ise,

Duran varlıklar= 600.000 - 200.000 = 400.000 TL dir.

Duran varlıklar devir hızı = Net satışlar / Ortalama duran varlıklar

Duran varlıklar devir hızı = 800.000 / 400.000 = 2 dir.

Faaliyet kâr marjı oranı, faaliyetlerde kullanılan varlıkların satış yaratma yeteneğini ölçmektedir.

Varlıkların kârlılığı iki bileşen orana ayrıştırılabilir: net kâr marjı ve varlık devir hızı.
Net Kâr Marjı x Varlık Devir Hızı = Du Pont Varlıkların Kârlılığı

Net çalışma sermayesi, dönen varlıklarla kısa vadeli borçlar arasındaki farktır. Net çalışma sermayesi yatırımları da finanse edilmesi gerektiğinden, işletmeler net çalışma sermayesi yatırımlarını optimize etmek isterler.

Net çalışma sermayesi devir hızı= Net satışlar / Ortalama Net Çalışma Sermayesi ile hesaplanır.

Net çalışma sermayesi = Dönen varlıklar - Kısa vadeli borçlar

Net çalışma sermayesi = 300.000 - 100.000 = 200.000 TL

Net çalışma sermayesi devir hızı= 1.000.000 / 200.000 = 5

Kârlılık analizine yönelik olarak numaralandırılmış olarak verilen ifadelerin tümü doğrudur. Dolayısıyla doğru yanıt I, II, III ve IV seçeneğidir.

Brüt satış kârındaki değişim numaralandırılmış olarak verilen yukarıdaki tüm durumların birleşiminden kaynaklanmaktadır.

Brüt satış kâr marjında zaman içinde bir düşüş trendi gözleniyorsa, numaralandırılmış olarak verilen ifadelerin tamamı bu duruma için bir faktör olarak değerlendirilmektedir. Dolayısıyla doğru yanıt I, II ve III olmalıdır.

Net çalışma sermayesi, dönen varlıklarla kısa vadeli borçlar arasındaki farktır.

Yatırımların kârlılığı gernellikle şu analizlerde kullanılmaktadır:

Dolayısıyla doğru yanıt I, II ve III olmalıdır.

Du Pont şirketi tarafından geliştirilen analiz yöntemi ile özkaynakların kârlılığı şu şekilde hesaplanmaktadır:

(Net kâr marjı) x (Varlıkların Devir Hızı) x (Özkaynak çarpanı)

Dolayısıyla doğru yanıt A seçeneğidir.

Ortalama stok elde bulundurma süresinin kısa olması arzu edilir. Bu amaçla stok devir hızını artırmaya ve ortalama stok elde bulundurma süresini kısaltmaya yönelik yönetim araçları kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır: 

Dolayısıyla doğru yanıt I, II ve IV olmalıdır.

(Dönem Net Kârı - İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine Ödenen Kâr Payları) x 100 / (Ortalama Özkaynaklar) formülü ile Özkaynakların Kârlılığı hesaplanmaktadır.

ABC işletmesi hakkında verilen; "Duran varlık devir hızının ve stok devir hızının sektör ortalamasının altında olması, ticari alacakların devir hızının sektör ortalamasından düşük olmasını telafi etmiştir." ifadesi hatalıdır. Çünkü duran varlık devir hızının ve stok devir hızının sektör ortalamasından daha yüksek olduğu tabloya göre açıkça anlaşılmaktadır.

Numaralandırılmış olarak verilen ifadeler incelendiğinde; 

ifadelerinin her durumda doğru olduğu anlaşılmaktadır. Buna karşın; 

ifadesi her durumda geçerli değildir. Dolayısıyla doğru yanıt II ve III olmalıdır.