MALİ ANALİZ

Likidite, vadesi gelen kısa vadeli borçları karşılayabilmesi açısından dönen varlıkların kalite ve yeterliliğinin bir göstergesi olarak ifade edilmektedir.

Net Çalışma Sermayesi (NÇS), günlük faaliyetlerin sürdürülmesinde kullanılacak dönen varlık büyüklüğünü ifade eder. Diğer bir ifade ile kısa vadeli borçlar ödendikten sonra kalan dönen varlık büyüklüğünü ifade eder. Bu durumda NÇSni aşağıdaki gibi ifade edebiliriz:

Net Çalışma Sermayesi = Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Likidite oranları grubunu; nakit oran, asit test oranı, cari oran ve stokların net çalışma sermayesine oranı oluştururken, "yabancı kaynakların aktif toplamına oranı" mali yapı oranları içinde yer alır.

Nakit oranı, işletmenin faaliyetlerden sağladığı nakit akışının durması, diğer bir ifadeyle alacaklarını tahsil edememesi, satışların durması durumunda işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünün nasıl olduğunu yansıtmaktadır. Bundan dolayı nakit oranının hesaplanmasında; hazır değerler menkul kıymetler ile toplanarak kısa vadeli yabancı kaynaklara bölünür.

Nakit oran = (30.000+10.000)/80.000 =0,50

Mali yapı oranları; Yabancı Kaynakların Aktif Toplamına Oranı, Kısa Vadeli Yabancı Kaynakların Kaynak Toplamına Oranı, Öz kaynakların Aktif Toplamına Oranı, Duran Varlıkların Öz kaynaklara Oranı, Duran Varlıkların Devamlı Sermayeye Oranı, Faizleri Karşılama Oranı ve Borçları Karşılama Oranı (Borç Servis Oranı) olarak sayılabilir.

Bir borcun anapara taksiti ve faizi toplamı borç servisi olarak ifade edilmektedir. Bu tanımdan hareket edildiğinde bu oran, borcun anapara ve faiz toplamının o dönemde yaratılan fon kaynaklarıyla ödenip ödenemeyeceğinin belirlenmesinde kullanılmaktadır.

Eşitlik olarak borç servisi;

(Dönem karı + amortisman giderleri) / (Faiz giderleri + ana para ödemeleri toplamı) dır.

Varlıklar, işletmenin faaliyetlerinde kullanmak üzere edindiği ekonomik değerler olarak
tanımlanmaktadır. Acaba işletme bu varlıkları verimli olarak kullanabilmekte midir Ticaret işletmelerinde paranın stoklara, stokların satılıp ticari alacaklara, alacakların da tahsil edilip tekrar paraya dönüşme sürecini ifade eden faaliyet döngüsü, verimliliğin önemli göstergelerinden birisidir.

(Dönem net karı/Ortalama öz kaynaklar) x 100 Bu oran, işletmeye tahsis edilmiş olan sermayenin bir birimine düşen kâr oranını yansıtmaktadır ve Öz kaynakların Kârlılığı Oranı (Mali Rantabilite) olarak isimlendirilir.

Brüt satış kârı oranı;

1 - (Satılan Ticari malların maliyeti / Net satışlar)

şeklinde de hesaplanabilir. İşletmenin brüt satış kârı oranının zaman içinde yükselmesi olumlu olarak karşılanabilecek bir gelişme

Asit-test oranı, cari oranın daha sağlıklı yorumlanabilmesi, bir anlamda cari oranı tamamlayıcı olması açısından önemlidir. Asit-test oranı, dönen varlıklarda yer alan ve paraya çevrilmesi dönen varlıkların diğer unsurlarına göre nispeten biraz daha uzun sürebilen stokların oran hesaplamasına dahil edilmesiyle cari orana göre daha hassas bir ölçüm sağlamaktadır. Asit test oranı;
(Dönen varlıklar - stoklar) / Kısa vadeli yabancı kaynaklar
eşitliği ile hesaplanır. Asit-test oranının sonucunun 1 çıkması yeterli kabul edilmektedir. Buna göre;

(500.000 - 50.000) / 450.000 = 1 sonucu elde edilecektir.

İşletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünü ölçmek ve net çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığını belirlemek amacıyla kullanılan oranlar, LİKİDİTE ORANLARI olarak ifade edilir.

İşletmede cari oran 2,20 olarak belirlenmiştir. Bu oran işletmenin her 1 liralık KISA VADELİ YABANCI KAYNAĞINA karşılık, 2,20 liralık DÖNEN VARLIĞININ bulunuğunu gösterir.

(Hazır Değerler + Menkul Kıymetler) / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar = Nakit Oranı

(210.000 + 290.000) / 1.000.000 = % 50

İşletmede "duran varlıkların devamlı sermayeye oranı" % 125 olması durumunda, duran varlıkların finansmanında özkaynak ve uzun vadeli yabancı kaynak toplamının yeterli olmadığı ve kısa vadeli yabancı kaynak kullanıldığı söylenebilir.

900.000 / 225.000 = 4 kez

365 / 4 = 91,25 gün

Ticari Alacakların Devir Hızı = Net Satışlar / Ortalama Ticari Alacaklar = .... Kez

Her zaman kredili satışlar bilinmediği için bu formül kullanılmaktadır.

Toplam Varlıkların Karlılığı Oranı = (Dönem Net Karı / Ortalama Toplam Varlıklar) x 100

Net Satışlar / Ortalama Özkaynaklar = 4,20 Kat

Ortalama özkaynak büyüklüğünün 4,20 katı kadar satış hacmi yakalanmıştır.

(350.000 - 150.000) / 400.000 = % 50