MALİ ANALİZ

Trend analizinde analize tabi tutulan yıllardan ilki
baz yıl kabul edilerek diğer yıllardaki değişmeler
baz yıla göre yüzde olarak hesaplanır. Baz yıla
göre ele alınan kalemin artış veya azalış olarak
trend yüzdesi belirlenir.

Yatay analiz tekniklerinde yorum şu 5 aşamada yapılır:

• Değişimin mutlak ve yüzde olarak ifade
edilmesi,
• Değişimin nedenlerinin belirlenmesi,
• Değişimin nedenlerine bağlı olmaksızın
ortaya çıkardığı sonucun belirlenmesi,
• Neden-sonuç ilişkisinin kurulması,
• Neden-sonuç ilişkisine bağlı olarak ortaya
çıkan durumun gelecekte yaratacağı gelişmelerin belirlenmesidir.

ele alınan kalemlerin eğiliminin belirlenmesi tren analizinin yorumlanmasının bir aşamasıdır. Doğru yanıt D'dir.

Net çalışma sermayesi (NÇS) = Dönen varlıklar - kısa vadeli yabancı kaynaklar

NÇS= 100 - 80 = 20 TL

Net Çalışma Sermayesi(NÇS)= Dönen Varlıklar - Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Kısa Vadeli yabancı Kaynaklar= Dönen Varlıklar - NÇS

Kısa Vadeli yabancı Kaynaklar=12.000 - 7.000 = 5.000 TL

Trend analizi tekniğinde yorum, işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçlarını etkileyecek gelişmeleri ortaya koymak için aralarında etkileşim olan kalemlerin eğilimlerinin karşılaştırılması yoluyla yapılır.

2018 trend yüzdesi= 2018 yılının tutarı/ baz yılın tutarı

2018 trend yüzdesi=55.000 / 10.000

2018 trend yüzdesi=5,5 =%550.

Mutlak Değişim = (4.810.000) – 390.000 

Mutlak Değişim=-(390.000 + 4.810.000) = -5.200.000

Parantez içindeki rakam zararı ifade ettiğinden işletme birinci yıldan ikinci yıla geçerken zarar elde ettiği için, mutlak fark toplanarak bulunur.

Karşılaştırmalı tablolar analizi tekniğinde karşılaştırmalı bilançoların ve gelir tablolarının hazırlanması birbirine benzemektedir. Birbirini izleyen iki yılın karşılaştırması şeklinde yapılan analizde beş sütun açılmaktadır. 1. Sütunda kalemler yer alır. 2.ve 3. Sütunlarda ele alınan yılların rakamları yer
alır. 4. Sütunda değişimin büyüklüğü rakamsal olarak hesaplanır. 5. sütunda ise değişimin hızını belirlemek için değişim yüzdesi hesaplanır. Karşılaştırmalı tablolar analizi tekniğinde baz yıl söz konusu değildir. Doğru yanıt E'dir.

Karşılaştırmalı tablolar analizinde geçmişte devam eden bir durumun gelecekte süreceği varsayımından hareketle değişimin ve buna bağlı olarak gelişimin yorumu esastır. Yorumda Öncelikle bilançoda ve gelir tablosunda
dikkat çekici bir tutarda ve yüzdede değişim gösteren kalemler ele alınır. Daha sonra işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçlarını etkileyecek kalemlerdeki değişim yorumlanır. Bunlar;
• Hazır değerler, ticari alacaklar, stoklar, maddi duran varlıklar, mali borçlar, sermaye kalemlerindeki değişmeler yorumlanır.
• Faaliyet sonuçları bakımından gelir tablosundan brüt satış kârı, olağan kâr, dönem net kârı kalemlerinin yorumlanması gerekir. Doğru yanıt E'dir.

Mutlak değişim= 2.yıldaki tutar - 1.yıldaki tutar

Mutlak değişim=98.600- 58.900 = 39.700

Yüzde değişim = mutlak değişim/ 1. yılın tutarı

Yüzde değişim =39.700 / 58.900

Yüzde değişim =0,674

Yüzde değişim =%67,4

Bilançoda önemli kalemler olarak nitelendirdiğimiz; Hazır Değerler, Ticari Alacaklar, Stoklar, Maddi Duran Varlıklar, Mali Borçlar, Ticari Borçlar, Özkaynaklar, Ödenmiş Sermaye.

Gelir Tablosunda önemli kalemler; Brüt Satış Kârı, Faaliyet Kârı, Olağan Kâr, Dönem Kârı, Dönem Net Kârı.

Karşılaştırmalı tablolar analizi tekniğinde karşılaştırmalı bilançoların ve gelir tablolarının hazırlanması birbirine benzemektedir. Birbirini izleyen iki yılın karşılaştırması şeklinde yapılan analizde beş sütun açılmaktadır. 1. Sütunda kalemler yer alır. 2.ve 3. Sütunlarda ele alınan yılların rakamları yer alır. 4. Sütunda değişimin büyüklüğü rakamsal olarak hesaplanır. 5. sütunda ise değişimin hızını belirlemek için değişim yüzdesi hesaplanır. Hesaplamalar 4. ve 5. Sütunlarda yapılmaktadır.

Karşılaştırmalı tablolar analizinde yorum esaslarını birbirini izleyen beş
aşamada ele alıyoruz. Bunları şöyle sıralayabiliriz: Değişimin Belirlenmesi, Değişimin Nedenlerinin Belirlenmesi, Değişimin Nedenlerine Bağlı Olmaksızın Ortaya Çıkardığı Sonucun Belirlenmesi, Neden–Sonuç İlişkisinin Kurulması,  Neden–Sonuç İlişkisine Bağlı Olarak Gelecekteki Beklentinin Belirlenmesi.

Değişimin Nedenlerinin Belirlenmesi : İkinci aşama değişimin nedenlerinin belirlenmesidir. Burada şöyle bir genelleme yapmakla birlikte kalemin özelliğini de dikkate almak gerekir. Ele alınan bir aktif kalem ise ele alınan kalem ile ilişkisi olmak koşuluyla, artışın nedenleri aktifteki azalışlar, pasifteki artışlardır.(Örneğin, hazır değerlerdeki artışın nedeni ticari alacaklardaki azalma, mali borçlardaki artış olabilir. Ticari borçlardaki artış, hazır değerlerin artış nedeni olamaz, çünkü ticari borçlardaki artış mal veya hammadde alışı ile ilgilidir.)

Ticari Alacaklar kaleminin 2003 yılı Trend Yüzdesi=31.615 / 16.250 * 100= 195

Net Satışlar kaleminin Trend Yüzdesi: 168.700 / 63.800 *100 = 264

Ticari alacaklardaki artış eğiliminin net satışlardaki artış eğiliminden yüksek olması olumlu bir gelişme değildir. Böyle bir etkileşim iki sonuç gösterir. Birincisi, satışların kredili yapıldığını; ikincisi, alacakların tahsil edilemediğini gösterir. Her iki sonuç da işletmenin aleyhine yorumlanır. Satışların kredili yapılması ve alacakların tahsilinde zorlanılması, varlıkların likiditesini düşürür ve mali durumu
olumsuz yönde etkiler. Şüpheli alacakların ortaya çıkması alacakların tahsili için bazı giderlerin yapılmasını gerektirir ve dolayısıyla giderleri arttırarak kârlılığı olumsuz yönde etkiler.

Trend analizi yönteminde yorum, birbiriyle ilişkisi olan kalemler için geçerli olup, eğilim yüzdelerine dayanır. Eğilim yüzdelerinin zaman içerisindeki artış ve azalışlarına bakılarak kalemin zaman içerisinde baz yıla göre eğilimi belirlenir ve eğilimler karşılaştırılır. Çok kesin olmamakla birlikte yorumun kavranması bakımından, bu yöntemde yorum aşağıdaki sırayla yapılır:

i. Ele alınan kalemlerin eğilimi belirlenir.

ii. Kalemlerin eğilimleri arasındaki benzerlik veya farklılık ortaya konur.

iii. Yoruma esas olan kalemlerin eğilimlerinin etkileşimleri araştırılır ve etkileşim sonucu söylenir.

iv. Yoruma esas olan kalemlerin etkileşiminin işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçlarına etkisi vurgulanarak olumlu ve olumsuz yönlerine dikkat çekilir.

v. Belirlenen gelişmenin ve etkileşimin sürmesi durumunda gelecek bakışıyla mali duruma ve faaliyet sonuçlarına etkileri tahmin edilmeye çalışılır.

İşletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçlarının zaman içerisinde göstermiş olduğu değişim ve bu değişime bağlı olarak gelecekteki gelişmelerine yönelik elde edilen bilgiler, işletme ile ilgisi olanlar tarafından kullanılır. İşletme ile ilgisi olan taraflar olarak işletme yöneticileri, işletmenin ortakları, potansiyel yatırımcılar, müşteriler, devlet, işçi ve işveren sendikaları sayılabilir.