MALİ ANALİZ - Deneme Sınavı - 2

Firmanın stratejik analizinde ve değer tespitinde kullanılacak temel faktörleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
• Satış büyüme oranı
• Faaliyet kâr marjı
• Nakit vergi oranı
• Sabit yatırım gereksinimi
• Çalışma (işletme) sermayesi gereksinimi
• Mali planlama
• Sermaye maliyeti

Stratejik analizin misyonunu oluşturan değer tespitinde ilk adım “neyin değerinin tespit edileceği”
kararının verilmesidir. Bunun için aşağıdaki üç temel sorunun yanıtının verilmesi gerekir.
1. Firma, aktifleri mi yoksa özkaynakları mı değerlendirilecektir?
2. Firma, tasfiye-kapanma nedeniyle mi yoksa süreklilik esasına göre mi değerlendirilecektir?
3. Değerlendirmede azınlık çıkarları mı yoksa kontrol çıkarları mı ön planda olacaktır?

Firmanın özkaynak değerini hesaplayabilmek için, firmanın özkaynaklarına ait gelecek nakit akımlarının tespit edilerek bunların özkaynak maliyeti ile bugüne indirgenmesi gerekir.

Firmanın sermaye maliyeti, borç ve özkaynak yatırımcılarının talep ettiği getirilerin ağırlıklı ortalamasıdır. Bir başka ifade ile, ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti (AOSM) firmanın tüm menkul kıymetlerini içeren portföyden beklenen ortalama getiri oranıdır.

Firma değerlemesinde en çok kullanılan yöntemlerden biri olan defter değeri yöntemi, bilançodan sağlanan muhasebe bilgilerine dayanmaktadır. Bu yöntemde, işletmenin bilançosundaki toplam varlık değerinden tüm borçlar (yükümlülükler) düşüldüğünde işletmenin defter değeri tespit edilir.

Net Pazar değer yöntemi defter değeri yöntemine benzemektedir. Ancak bu yöntemde firmanın değeri, bilançodaki varlık kalemlerinin caripazar değerleri uzmanlarca tespit edildikten sonra şirketin toplam borçları varlıkların toplam pazar değerinden çıkarılarak bulunur.

Fiyat/Kazanç oranı, işletmenin her 1 liralık hisse senedi başına düşen net kârına karşılık, yatırımcıların kaç lira ödemeye razı olduklarını gösterir.

Yerine Koyma Değer Yöntemi : Firma değerleme gününde, mevcut üretim kapasitesinin kurulması halinde harcamaya ne kadar gereksinim duyulacağı esasına dayanan bir yöntemdir.

Öz kaynak değerinin tespitinde kullandığımız formül aynı anda öz kaynaklara ait olacak gelecek nakit akımları ile işletmenin finansman yönetimine dayanan öz kaynak maliyetini beraber ele alır. Firmanın öz kaynaklarına ait serbest nakit akımının ve öz kaynak maliyetinin aynı anda tespiti oldukça karışık bir durum arz eder. Değerlendirmede oluşan bu tür karışıklıklar yerine, firmanın toplam değerinden firmanın toplam borcu çıkarılarak öz kaynak değerinin tespit edilmesi daha rahat ve kolay bir yaklaşımdır.

Firma değerlemesinde en çok kullanılan yöntemlerden biri olan defter değeri yöntemi, bilançodan sağlanan muhasebe bilgilerine dayanmaktadır. Bu yöntemde, işletmenin bilançosundaki toplam varlık değerinden tüm borçlar (yükümlülükler) düşüldüğünde işletmenin defter değeri tespit edilir.

Defter değeri: 4.560.000 TL - 2.120.000 TL

Defter değeri: 2.440.000 TL

Firmanın stratejik analizinde ve değer tespitinde kullanılacak temel faktörleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
• Satış büyüme oranı
• Faaliyet kâr marjı
• Nakit vergi oranı
• Sabit yatırım gereksinimi
• Çalışma (işletme) sermayesi gereksinimi
• Mali planlama
• Sermaye maliyeti

Firma değerlemesinde en çok kullanılan yöntemlerden biri olan defter değeri yöntemi, bilançodan sağlanan muhasebe bilgilerine dayanmaktadır. Bu yöntemde, işletmenin bilançosundaki toplam varlık değerinden tüm borçlar (yükümlülükler) düşüldüğünde işletmenin defter değeri tespit edilir.

İndirgenmiş Nakit Akım (Net Bugünkü Değer) Yöntemi
Firma değerinin tespitinde en yaygın olarak kullanılan değerleme yöntemlerinden birisi indirgenmiş nakit akım yöntemidir. Bu yönteme göre şirket varlıkları, nakit yaratabildikleri sürece bir değer ifade etmektedir. Bu nedenle firma değeri, gelecek nakit akımlarının tahmini yapılarak tespit edilmeye çalışılır. Yukarıda kısaca ele aldığımız diğer değerlendirme yöntemleri firma değerlemesi için yetersiz kalmaktadır. Ancak bu yöntemler indirgenmiş nakit akım yöntemi ile birlikte kullanılırsa firma değerinin tespitine yardımcı olabilirler. Daha öncede belirtildiği gibi, bir mali varlığın değeri, o mali varlıktan gelecekte beklenen nakit akımlarının belirli bir oranda bugüne indirgenmesiyle bulunan değerdir. Burada belirtilen nakit akımı, firma varlıklarının yaratacakları vergiden sonraki kâr ile amortismanların toplamını ifade etmektedir. Bu yaklaşımdan hareketle, herhangi bir firmanın bugünkü değeri, firmanın geçmiş mali tablolarından yararlanılarak bulunan gelecekte beklenen nakit akımlarının firmanın ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti oranında bugüne indirgenmesiyle bulunur. Yöntem, gelecekteki nakit akımlarının değerlemesi işlemi olup yöntemin temeli paranın zaman değerine dayanmaktadır.

Firma tarafından kullanılan yabancı kaynak enstrümanları; tahvil, kısa ve uzun vadeli banka kredileri, finansal kiralamalar şeklinde olabilir. Genel olarak devlet tahvilleri ve hazine bonolarının faizleri, banka kredilerinin faizleri ve makroekonomik indikatörler, borcun maliyetinin tespiti için bir baz oluşturur.

Üretim maliyetlerinden olan direkt işçilik ve genel üretim maliyeti "dönüştürme mliyetini" oluşturmaktadır.

Bir ürünün maliyet hesabı, değişken ve sabit maliyet olarak iki grupta incelenebilir. Değişken maliyet, imal edilen mal miktarı veya hizmet süresi artıkça artan, azaldıkça azalan maliyettir. Diğer bir ifade ile, üretim süresince kullandığı değişken girdiler dolayısıyla katlandığı ve üretimle direkt ilişkisi olan maliyettir. Değişken maliyetler, birim mamul veya hizmet başına değişken, toplam olarak sabit niteliktedir.

Firma değerlemesi için kullanılan tahmin süresinin ilerisindeki değere artık değer denilmektedir. Artık değer genellikle şirketin toplam değeri içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Artık değeri hesaplamak için iki değişik yöntemden faydalanılabilir.

Adi Hisse Senedi Maliyeti: Adi hisse senetleri, imtiyazlı hisse sentlerine göre daha riskli mali enstrümanlar olup değişken kâr payı dağıtmaktadır. Firmanın adi hisse senedi maliyetinin hesaplanması için iki alternatif yöntem kullanılmaktadır. Bunlar;
• Gordon Büyüme Modeli
• Mali Varlıkları Fiyatlama Modeli (CAPM)

Firma değerleme gününde, mevcut üretim kapasitesinin kurulması halinde harcamaya ne kadar gereksinim duyulacağı esasına dayanan bir yöntemdir. Öneğin, X Şirketi 800 bin tonluk üretim tesisini bugün itibariyle kurmak isterse ne kadar kaynağa ihtiyacı olduğunun hesaplanması gerekir. Her bir ton üretim için gereken kaynak, toplam kapasite ile çarpılarak firmanın değeri tespit edilir. Bu yöntem firmanın sadece fiziki değerini yansıttığı için çok fazla kullanılmayan bir yöntemdir.