MALİ ANALİZ - Deneme Sınavı - 4

Yabancı kaynaklardan yararlanma oranı = Toplam yabancı kaynaklar / Aktif toplamı

= Kısa + Uzun vad. Ybn kaynak / Kısa + Uzun vad. Ybn kaynak + Özkaynak

= 300.000 / 600.000

= 0.5 = % 50

Özkaynak devir hızı, özkaynakların ne derecede verimli kullanıldığını göstermektedir. Net satışların ortalama özkaynaklara oranlanmasıyla hesaplanmaktadır. Ve işletmenin ortalama öz kaynak büyüklüğünün kaç katı kadar satış hacmi yarattığını ifade eder. Doğru yanıt A’dır.

Mali yapı analizinde kullanılan oranlar; yabancı kaynakların aktif toplamına oranı, kısa vadeli yabancı kaynakların kaynak toplamına oranı, öz kaynakların aktif toplamına oranı, duran varlıkların aktif toplamına oranı, duran varlıkların özkaynaklara oranı, duran varlıkların devamlı sermayeye oranı,faizleri karşılama oranı ve borç servis oranıdır. Nakit oran likidite oranlarındandır. Doğru yanıt E’dir.

Faaliyet kârı marjı oranı = Faaliyet kârı / Net satışlar. Hem faaliyet kârı hem de net satışlar bilgisi gelir tablosundan elde edilir. Diğer seçeneklerdeki oranlarda en az bir bilgi bilançodan elde edilebilir. Doğru yanıt B’dir.

Oran analizi, işletmenin mali tablolarında yer alan unsurlar arasında matematiksel ilişkiler kurulmasını sağlayarak işletmenin çeşitli açılardan analiz edilmesinde kullanılmaktadır. Örneğin, dönen varlık ve kısa vadeli yabancı kaynak büyüklükleri bilançoda yer alıyor olmasına karşın birlikte değerlendirildiklerinde tek başlarına verdikleri bilgiden çok daha fazla bilgi vermektedirler. Dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynaklara oranlanması, işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme gücü ve net çalışma sermayesi ile ilgili bilgiler sunmaktadır.

Likidite, vadesi gelen kısa vadeli borçları karşılayabilmesi açısından dönen varlıkların kalite ve yeterliliğinin bir göstergesi olarak ifade edilmektedir. Dolayısıyla likidite oranları olarak kabul görmüş oranlar, işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünü ölçmek ve net çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığının belirlemek amacıyla kullanılmaktadır.

Cari oran, dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynaklara bölünmesiyle hesaplanmaktadır. İşletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü ölçmek ve net çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığını belirlemek için kullanılmaktadır. Dönen varlıkların ve kısa vadeli yabancı kaynakların dağılımından; Dönen varlıklar / Kısa vadeli yabancı kaynaklar = KAT kullanılır.

Cari oranın sonucunun genel olarak “2” olması yeterli kabul edilmektedir. Diğer bir deyişle her 1 liralık kısa vadeli yabancı kaynağa karşılık 2 liralık dönen varlığın bulunması yeterli kabul edilmektedir. Oranın 1’in üzerinde olması işletmenin hem kısa vadeli borçlarını ödeyebilecek dönen varlığa hem de NÇS’e sahip olduğunu gösterir. Cari oran 1’den küçük ise işletmede NÇS Noksanı var demektir ki bu durum hem kısa vadeli borç ödeme gücü açısından hem de günlük faaliyetlerin sürdürülebilirliğiaçısından riskli ve istenmeyen bir durumdur. Ancak bazı durumlarda oranın 2’den büyük olması gibi bir sonuç yetersiz olabilirken, bazen de 2’den küçük oran yeterli kabul edilebilmektedir. İşletmenin dönen varlıklarının yapısı ve dağılımı, satın alma ve satış koşulları, mevsimlik hareketler, faaliyette bulunulan sektör gibi faktörler cari oranı “yeterli” veya “yetersiz” olarak değerlendirirken dikkate alınmalıdır.

Likidite Oranları: 

Cari Oran

Asit-Test Oranı

Nakit Oranı

Stokların Net Çalışma Sermayesine Oranı

Mali Yapı Oranları:

Yabancı Kaynakların Aktif Toplamına Oranı

Kısa Vadeli Yabancı Kaynakların Kaynak Toplamına Oranı

Özkaynakların Aktif Toplamına Oranı

Duran Varlıkların Özkaynaklara Oranı

Duran Varlıkların Devamlı Sermayeye Oranı

Faizleri Karşılama Oranı

Borçları Karşılama Oranı (Borç Servis Oranı)

FAALİYET ORANLARI (VERİMLİLİK ORANLARI):

Stok Devir Hızı Oranları

Ticari Alacakların Devir Hızı Oranı

Net Çalışma Sermayesi Devir Hızı Oranı

Dönen Varlıkların Devir Hızı Oranı

Maddi Duran Varlıkların Devir Hızı Oranı

Aktif Devir Hızı Oranı

Özkaynak Devir Hızı Oranı

KÂRLILIK ORANLARI:

1. Kâr ile Satışlar Arasındaki İlişkileri Gösteren Oranlar 

a.Brüt Kâr Marjı Oranı

b.Faaliyet Kârı Marjı Oranı

c.Net Kâr Marjı Oranı

2. Kâr ile Sermaye Arasındaki İlişkileri Gösteren Oranlar

a.Özkaynakların Kârlılığı Oranı (Mali Rantabilite) 

b.Devamlı Sermayenin Amortismanı (Ekonomik Rantabilite) 

3.Kâr ile Varlıklar Arasındaki İlişkileri Gösteren Oranlar 

a.Toplam Varlıkların Kârlılığı Oranı (Varlıkların Getirisi)

Duran Varlıkların Özkaynaklara Oranı:
Bu oran duran varlıkların yüzde kaçının özkaynaklar tarafından finanse edildiğini göstermektedir. Sonucun %100’ün altında çıkması işletmenin duran varlıklarının finansmanında özkaynakların yeterli geldiği sonucunu vermektedir. %100’ün üzerinde bir sonucun olması durumunda ise (matematiksel olarak bakıldığında duran varlıkların toplamının özkaynaklar toplamından büyük olması demektir) duran varlıkların finanse edilmesinde yabancı kaynak kullanımına da başvurulduğu söylenebilir. Ancak bu oran böyle bir durumda duran varlıkların finansmanında uzun vadeli yabancı kaynak mı yoksa kısa vadeli yabancı kaynak mı kullanıldığı sorusuna cevap vermemektedir.

54.003.226 / 31.129.819 = 1,73

(Yabancı Kaynaklar / Aktif Toplamı) *100

(31.129.819+8.214.714 ) / (54.003.226 +41.454.981) *100 =% 41,22

Oran analizinde  pay ve paydada yer alan değerlerin sonuca olan etkisinin göz önünde bulundurulmalıdır. Oran analizi temelde bir bölme işlemidir ve ele alınan kalemlerin büyüklüğü hakkında bir bilgi taşımaz. işletmelerin farklı muhasebe politikalarını izlemesinden kaynaklanan farklılıklar finansal tablolardaki kalemler üzerinde farklı etkilere yol açması da analizi etkileyecektir. Mali analizde hiçbir analiz tekniği tek başına işletme hakkında elde edilmek istenilen tüm bilgileri verememektedir. Bunun için amaca uygun analiz tekniklerinin bir arada kullanılması çok daha sağlıklı sonuçlar verecektir.Farklı sektördeki firmalara ait ortalamala oranlar farklılık arz edebilir. Paranın zaman değeri ise piyasada belirlenir ve tüm firmalar için aynıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Para piyasası kısa vadeli fonların işlem gördüğü bir piyasadır. Para piyasası sıkışıklığı, nakdin dönmediği bir ortamı ifade eder yani borçluluar borçlarını ödeyemez ve alacaklılar alacaklarını temin edemez. Ayrıca piyasadan borçlanılacak nakit bulmakta da güçlükler yaşanır. Operasyonel olarak iyi işleyen, yakın vadede uzun vadeli finansman ihtiyacı bulunmayan ve kârlı olan bir işletme faaliyet, mali yapı ve kârlılık oranlarında çok sorun yaşamayacaktır. Bu işletmenin esas odaklanması gereken likidite oranlarıdrı. E seçeneğinde yer alan piyasa temelli oranlar, piyasadaki değerleme verisinin kullanıldığı oranlardır ve firmanın nakit ödeme gücü konusunda bilgi vermez. Doğru cevap D seçeneğidir

Satışlarda ani bir düşüş, stokların nakide çevrilmesini güçleştirir. Asit-test oranı, dönen varlıklarda yer alan ve paraya çevrilmesi dönen varlıkların diğer unsurlarına göre nispeten biraz daha uzun sürebilen stokların oran hesaplamasına dahil edilmesiyle cari orana göre daha hassas bir ölçüm sağlamaktadır. Soruda ifade edilen işletmenin asit-test oranını gözden geçirmesi gerekir. Diğer oranlar, mali yapı ve faaliyet oranları olarak yararlı bilgiler sunsa da, esasen firmanın likiditesi hakkında doğrudan bilgi vermez. doğru cevap E seçeneğidir.

İfade edilen bir firmanın likiditesine ilişkin eldeki bilgilerle kesin bir yargıya varılamaz. Faizleri karşılama oranı düşmüş olabilir fakat yine burada da kesin bir yorum yapılamaz. Çünkü borçlanmanın koşulları ve firmanın kârlılığı bilinmemektedir. Buna karşılık, yabancı kaynakların aktif toplamına oranının arttığı kesin olarak söylenebilir. Diğer bir kesin olgu ise özkaynakların aktif toplamına oranının azaldığıdır. Doğru seçenek C'dir.

Faaliyet oranları bazı istisnalar dışında gelir tablosundan elde edilen Net Satışlar tutarı ile devir hızı ölçülecek varlığın ortalama tutarının birbirine oranlanmasıyla hesaplanmaktadır. Bilindiği üzere gelir tablosu belirli bir dönemdeki faaliyet sonuçlarını; bilanço ise belirli bir tarihteki mali durumu yansıttığından oranın pay ve paydasındaki dengesizliği ortadan kaldırmak amacıyla ilgili bilanço unsurunun ortalama değeri alınmaktadır. Ortalama değer, varlığın dönem başı ve dönem sonu bilançolarındaki değerinin aritmetik ortalamasıdır.

Ticari alacakların devir hızı oranı, belirli bir dönemdeki kredili satışlar tutarının ortalama ticari
alacaklar tutarına bölünmesiyle hesaplanmaktadır. Dolayısıyla ortalama ticari alacaklar ve kredili satışlar için ayrı ayrı yorum yapılamaz. Alacak devir hızı arten bir firmanın ortalama ticari alacaklarına göre kredili satışları artmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.