MAHALLİ İDARELER - Deneme Sınavı - 19

İdari yerelleşme; kamu hizmetlerinden bazılarının yönetim düzeyleri arasında aktarımıdır. Örneğin, merkezi yönetimce yapılan eğitim hizmetinde eğitim işinin tümünün veya bir kısmının yerel yönetimlere aktarılmasıdır.

Komün şu şekilde tanımlanabilir; “Belli bir toprak parçası üzerinde toplu bir halde ve komşuca ilişkiler içinde yaşayan insanlardan oluşan, doğal yerleşme birimi niteliğindeki topluluklardır.”

1982 Anayasasının 126. maddesinde "Türkiye, merkezi idare kuruluşu bakımından, coğrafya durumuna, ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre, illere; iller de diğer kademeli bölümlere ayrılır.” hükmü getirilerek illerin hangi gerekçelerle oluşturulacağı belirtilmiştir.

Günümüzde, yerel yönetimlerin belli niteliklere sahip bulunmaları zorunlu ön koşul olarak kabul edilmektedir. Bu nitelikler şunlardır:

Merkezi yönetimden ayrı bir tüzel kişiliğe sahiptirler.

Ayrı bir malvarlığına sahiptirler.

Kendi bütçelerini yapma yetkileri vardır.

Seçimle işbaşına gelenlerden oluşan karar organlarına sahiptirler.

Kendilerine özgü gelirleri vardır.

Sınırlı da olsa, belli bir özerkliğe sahiptirler.

Yerel yönetimlerin merkezi yönetimden ayrı olarak mal ve hizmet sunmasının değişik yaklaşımlarla açıklaması yapılmaktadır. Bu yaklaşımlar;

• Geleneksel ve Tarihsel Yaklaşım,

• Hukuki Yaklaşım,

• Siyasi Yaklaşım,

• Ekonomik Yaklaşım.

Yürütme erkine ilişkin idari konulardaki yetkilerin merkeze sıkı bir şekilde bağlı olmasına idari merkeziyet denilmektedir.

Federasyon ise uluslararası kişiliğe sahip olmayan federe devletlerin oluşturdukları bir devlet şeklidir. Federasyonda, federal devlet üstün yetkilere ve tek bir hükümete sahiptir. Uluslararası kişiliğe sahip olan federal devlettir. 

Almanya’da 16 eyalet veya land diye adlandırılan federe devletçikleri görmekteyiz. Örneğin, Bremen, Bavyera, Hessen, Kuzey Ren Westfalya gibi. Hindistan’da 28 eyalet vardır. Örneğin; Pencap, Gucarat, Utar Pradeş, Maharaştra gibi. İsviçre’de 26 Kanton’dan oluşur. Örneğin; Cenevre, Friburg, Zürih, Bern, Obualden ve Basel-Stadt gibi.

Mahalli Yerinden Yönetim: Ülkenin belli bir bölgesinde oturan bireylerin, o yerde yerleşmelerinden dolayı doğan ortak ihtiyaçlarını kendi organları aracılığı ile saptamak ve gereğini yapmak konusunda özerklik verilerek, yetkilendirilmesidir. Bu durumda, mahalli yerinden yönetim söz konusudur. Türkiye’deki örnekleri belediyeler ve köylerdir.

Osmanlı Devleti zamanın iletişim teknolojisinin geri oluşunun da katkısıyla büyük ölçüde yetki genişliği tanımış bir yapıdadır. Merkezden epey uzaktaki, fetihlerle daha da genişleyen, Bağdat, Cezayir, Trablusgarp, Yemen ve bunun gibi birçok eyaletin başında bulunan beylerbeyi veya Osmanlı idari ve askeri yapılanmasında beylerbeyinden sonra gelen sancakbeyi gibi yöneticilere yetki genişliği tanımıştır. Kararlar, merkez adına alınır. Yetki genişliği tanınan yönetici atama ile gelir. Kararları beğenilmediği takdirde hemen değiştirilir. Seçilmiş organlara haiz birimler yoktur.

Doğru cevap D şıkkıdır

Doğru cevap A şıkkıdır.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Doğru cevap d şıkkıdır.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Doğru cevap E şıkkıdır.