Mahalli İdarelerin Mali Kaynakları ve Büyük Kentler

Gelir bölüşümü, idareler arasında hizmetin gerektirdiği harcamayı yapabilecek gelirlerin belirli kurallara uygun olarak dağıtılması ve bölüşülmesidir.

Gelir bölüşümünde temel hareket noktası yerel yönetimlerin kendilerine verilen görevler dolayısıyla gelire ihtiyaç duymalarıdır.

Bu yöntemler; - Bağımsız vergileme yetkisi sistemi, Bağımlılık sistemi, - Ayırma sistemi, - Vergi gelirlerinden pay verilmesi sistemidir.

Rekabet sistemi olarak da adlandırılabilmektedir. Bağımsız vergilendirme sisteminde mahalli idareler değişik ölçülerde olmakla birlikte vergileri toplama, vergileme ile ilgili işlemleri kendi sorumluluklarında gerçekleştirme ve vergilerin matrah ve oranını yasaların öngördüğü çerçevede belirleme yetkisine sahiptir.

Bağımlılık sisteminde vergi gelirlerinin büyük kısmı merkezi yönetimde toplanmakta, yerel yönetimlere sadece küçük bazı yerel verigler ve harçlar bırakılmaktadır.

Bu sistemde her idare kendi gelir kaynağına sahiptir, farklı idareler aynı kaynağa başvuramaz. Vergilendirme yetkisinin bir idari ünite tarafından kullanılması çifte vergilendirmeyi önler.

Merkezi yönetim bütün vergileri tarh ve tahsil etmekte, tahsil olunan vergilerin bir kısmı belirli ölçülere göre yerel idarelere pay edilmektedir.

Yerel yönetimlerin sınırları içinde yapılan satışlara ek vergi oranı getirilebileceği gibi bağımsız olarak da uygulanabilir. Genel satış vergileri niteliğinde olan bu tip vergiler yerel yönetim sınırları içinde gerçekleşen üretimden alınabilir ya da farklı bölgelerde üretilip o bölgeye satış amaçlı getirilen ürünlerden de alınabilir.

Vergi kaynakları arasında mahalli idarelere en uygun olan vergi bina ve arazi vergileridir. Emlak vergisinde vergiyi doğuran olay yerel sınırlar içinde gerçekleşir, bu yüzden vergi gelirlerinin bir kısmının idareye bırakılması uygundur.

Yerel idareler bölge koşullarını daha etkin kavrayabilirler. verginin konusu taşınmaz, sabit mallardan oluştuğu için yerel yönetim gelir kayanğını daha iyi kontrol altına alabilir.

Faydalanma ilkesi esas olan motorlu taşıtlar vergisinde, kent içi sunulan yapım, bakım ve trafik düzenleme ve yönetme hizmetlerinden faydalanılmaktadır. Yerel yönetimlerin hizmet maliyetine ek olarak özel taşıt araçlarının yoğun kullanımından kaynaklanan sıkışıklık maliyetidir.

Meslek vergisi yerel bir vergi olarak kabul edilir çünkü bir meslek faaliyetinde bulunan, bulunduğu yerin yerel hizmetlerinden yararlanmaktadır. Meslek vergisinin yükümlüsü işyeri sahibi veya meslek sahibidir.

Merkezi idarenin yerel yönetimlere vergi hasılatından pay verirken kullandığı ölçütlerden en yaygın olanı nüfus kriteridir.

Şerefiye altyapı üst yapı tesislerini gerçekleştirdikten sonra gayrimenkulde gerçekleşen değer artışını hedef alırken harcamalara katılma payında hizmetten yararlanacak olanların yatırımlarının finansmanı söz konusudur.

Yerel yönetimlerin şirket kurma, var olan şirkete ortak olma ya da ortak girişimde bulunmalarının nedenleri: - Yerel halkın ortak ve yerel ihtiyaçlarını karşılamak, - Kamu hizmetlerini daha etkin sunmak, - Ekonomik yaşamın düzenlenmesi ve rekabetin teşviki, - Merkezi idare denetiminden kurtulmaktır.

Yerel yönetimler borçlanma ile ilgili olarak sınırsız yetkiye sahip değildir. Bazı kurallar vardır. BInlar; - Merkezi idareden önceden izin alınması, - Gelecek kuşakların da faydalanacağı yatırımlar yapılması, - Borçlanmanın yurt içinden yapılması, - Borçların yeni borçlarla finanse edilmemesidir.

Büyük kentlerin genişlemesini önleyici tedbirler sanayi siteleri kurulması ve yeni kentler kurulması olabilir.

Geniş bir şehir ve onu çevreleyen idari yönden ayrı olmakla beraber, doğal ve ekonomik bir ayniyet gösteren uydu kentsel topluluklardır.

Özel bölgeler ABD'de gerçekleştirilmiş tek bir hizmeti gerçekleştirme amacına yönelik mahalli idare birimidir.

Su kirliliğini önleme başta olmak üzere, sulama, su temini, taşkın kontrolü, sağlık veya okul sistemi gibi belirli kamu hizmetini sağlamak üzere kurulmuş siyasal bir alt bölümdür.