Üniter ve Federal Devletlerde Mahalli İdareler

Yerinden yönetim, siyasal yerinden yönetim ve idari yerinden yönetim olarak ikiye ayrılmaktadır.

Siyasal yerinden yönetim; yasama, yütürme ve yargı güç ve yetkilerinin tek bir merkeze değil, farklı merkezlere ait olup yürütülmesidir.

İdari yerinden yönetim yasama ve yargı gücüyle yetkilerinin merkezi yönetime ait olması, ancak kmi hizmetlerin yerine getirilmesi için çeşitili bölgelerde bazı organların dışında farklı yörelerde oturan halkın kendi aralarında seçtikleri kimseler tarafında yürütülmesidir.

Ülkelerin gelenekleri, tarihsel gelişim süreci, etnik, dini, coğrafi, ekonomik, sosyokültürel ve siyasal koşulların tümü etkilidir.

Üniter devlet siyasal yönden merkeziyetçiliği simgeler. üniter devlet, devletin ülke, millet, egemenlik unsurları ile yasama, yürütme ve yargı organları bakımından teklik özelliği gösteren devlet şeklidir.

Üniter devlette idarenin bütünlüğü ilkesi hakimdir.

Federal devlet sistemi, uluslararası kişiliğe sahip olmayan bölgesel devletlerin anlaşma yaparak oluşturdukları, uluslararası kişiliğe sahip olan bir merkezi devletin yönetimindeki devletler topluluğudur.

Federal devlet sistemleri, idari açıdan federal devlet, federe devleet ve yerel yönetimler olmak üzere üçe ayrılırlar.

Federal sistemlerde federe devletin yetki, görev ve sorumlulukları anayasalarda belirlenmiştir.

Fransa'da mahalli idareler idare birimleri açısından üç kademeye bölünmüştür: - Belediyeler, - İller, - Bölgelerdir.

Fransa'nın başkenti Paris özel statülü yerel yönetim birimidir.

Fransız otoriteleri, ölçek sorununa belediyeler arası işbirliği uygulaması getirerek çözmüştür.

Elektrik ve içme suyu gibi teknik hizmetlerle, geniş bir alanı kapsayan ulaşım, çevre sağlığı ve kentsel poitika gibi hizmet alanlarında faaliyette bulunmak üzere kurulmuştur.

Fransa'daki bölge yönetimi, merkezi yönetimin ekonomi ve alan planlamalarını daha etkin yapabilmek ve bazı hizmetlerin daha bütüncül biçimde sunulmasını sağlamak amacıyla kurulmuştur.

- Belediye dahilindeki yolları yapmak, - Sosyal hizmetlerle ilgili görevleri yerine getirmek, - Anaokulu ve ilkokul yapmak, - İçme suyu, atık su ve kanalizasyon tesisleri yapmak, - Bayındırlık hizmetleri yapmak, - Spor tesislerinin bakımını yapmak, - Belediyeler arası kalkınma projeleri yürütmek, - Belediye sınırları içinde taşımacılık hizmeti planlamaktır.

Fransa'da mahalli idarelerin gelirleri üç ana kaynak tarafından finanse edilir: Yerel vergiler, merkezi yönetimden yapılan aktarımlar ve borçlanmadır.

Gayrimenkullerden alınan arazi vergisi, kiracılardan alınan kira vergisi, ticaretle uğraşanlardan alınan meslek vergisi, ev sahiplerinden alınan emlak vergisi, çöp vergisi, ulaşım vergisi, mülk kayıt vergisi gibidir.

Sabit yardımlar, dengeleme yardımları ve özel katkılardır.

ABD'de mahalli idareler sundukları hizmetin niteliği bakımından özel amaçlı ve genel amaçlı idareler olarak ikiye ayrılırlar. Genel amaçlı idareler; vilayet, belediye, kasabadır. Özel amaçlı idareler; özel bölgeler, okul bölgeleridir.

Özel amaçlı idareler, belirlenmiş bir amacı gerçekleştirmek ya da hizmeti yürütmek üzere kurulan birimlerdir. Özel bölgeler, okul yönetimiyle ilgili okul bölgeleri özel amaçlı mahalli idarelerin içinde yer alamktadır.

Belediyeler, kendi bölgelerinde yaşayanların mal ve can güvenliğini ilgilendiren polis ve itfaiye hizmetleri, kütüphane hizmetleri, yolların bakımıi çöplerin toplanması, yolların aydınlatılması, park hizmetleri, toplu taşıma ve toplu konut gibi geniş alana yayılan görevleri bulunmaktadır