Mahalli İdarelerin Varlığı İçin Nedenler

Devletlerin var olmasının tarihî süreçteki temel gerekçesi insanların toplu, ortak ihtiyaçlarını karşılamaktır. Bu ihtiyaçlar başta iç ve dış güvenlik hizmetleri olarak ortaya çıkmış, daha sonraki zamanlarda ise ortak ve toplu hizmetlerin miktarı arttıkça devletin görevleri de artmıştır.

Küçük toplulukların yönetimi biçiminde ortaya çıkan örgütler ilk olarak ortaçağda Avrupa'da ortaya çıkmıştır.

Yerelleşmedeki tarihi gelişmeler 16. yüzyıldan sonra ulus-devlet anlayışın güçlenmesi ile yavaşlamıştır.

Özel sektörde kamudan farklı olarak üretim ve tüketim kararları piyasalar aracılığı ile verilir.

Kamusal malları kullanan tüketiciler, taleplerini siyasi mekanizmayla yani oylamayla tercihlerini gösterirler.

• Yerel politik yaşama halkın katılımını temin için halk temsilcilerini, özgür ve demokratik olarak seçebilme hakkı • Yerel politik yaşamda etkin bir katılım için halkın yerel, politik ve idari yapılarda belirleyici olması gereği • Toplum geleceğini etkileyecek her tür önemli projede halka danışma gereği • Kent yönetimi ve planlamasının kent karakteri ve özel niteliklerine ilişkin yeterli bilgiye dayandırılması • Yerel politik kararlarını uzmanlardan oluşacak ekiplerce gerçekleştirilecek kentsel ve bölgesel planlara dayandırılması • Karar verme sürecinin sonucunda ortaya çıkan politik tercihlerin anlaşılabilirliği ve hayatiyeti • Gençlerin toplum yaşamına katılımının yerel yönetimlerce sağlanması.

Bunlardan birincisi kamu hizmetlerinin tek elden yani merkezi olarak üretilmesi ve sunulmasıdır. Bu yaklaşım merkeziyetçilik (merkezden yönetim) olarak adlandırılmaktadır. İkincisi eğilim ise kamu hizmetlerinin belirli bir bölümünün tek elden değil merkezden ayrı yerlerde veya ayrı kurumlarda üretilmesidir. Bu yaklaşıma da “ademimerkeziyetçilik” veya “yerinden yönetim” denilmektedir.

Merkeziyetçilik siyasi, hukuki ve yönetsel açıdan ülkenin tek bir el olan merkezden yönetilmesidir.

Yasama ve yargı yetkilerin merkezî idarede bulunmasına “siyasal merkeziyet” denir.

Yürütme erkine ilişkin yetki ve fonksiyonların merkeze bağlı olmasına idari merkeziyet denilmektedir.

Konfederasyon, bağımsız kuruluşlar ve kurumlar tarafından, egemenliklerini muhafaza etmek koşuluyla, belirli ortak ve sınırlı konularda kendi çıkarlarını sağlamak amacıyla ve bir anlaşma ile bir araya getirilen topluluklardır.

Hizmet yerinden yönetimi ve mahalli yerinden yönetimdir.

Merkezî yönetimin yapısı örgütlenmişlerdir, tüzel kişilikleri vardır ve kendilerine ait mal varlıkları, gelir kaynakları ve bütçeleri bulunur, yasalarda gösterilen derecede özerkliğe sahiptirler, kendilerine ait karar ve yürütme organları bulunur, genellikle kanunla kurulurlar, merkezî otoritenin vesayet denetimine tâbidirler, hizmet konuları, belirli hizmetlerle sınırlıdır, genellikle tek amaçları bulunur.

Kaynak tahsisinde etkinlik, gelir dağılımında adaleti sağlama ve ekonomik istikrardır.

Yerel yönetimler, merkezi yönetime göre yerel halkın düşünceleri ve dışsallıkların etkileri konusunda daha fazla bilgiye sahiptirler. Bu yüzden yerel yönetimlerin uygun politikaların belirlenmesi ve uygulanmasında üstünlükleri vardır.

Çocuklara bedava süt dağıtılması, düşük maliyetli konutların inşası örenektir.

Sokak aydınlatması mahalli idarelerin varlığı için sunulan nedenlerden yerel kamusal mallara örnektir.

Yerel otoritelerin topladığı vergi yükünün tamamı yerel halkta kalmaması, başka bölgedeki halkın üzerine yansımasıdır.

Farklı hizmet/vergi bileşimi sunan yerel otoriteler, seçmenlerin tercihlerini, kendilerine en uygun bölgelere göç ederek göstermektedir.

Gelir dağılımında adaleti sağlamada merkezi otoritenin uyguladığı politikalar daha etkili kanul edilir.