MAĞAZA ATMOSFERİ

Mağazadaki mevcut kullanım alanını en üst düzeye çıkarabilmek için izlenebilecek yollar aşağıda verilmiştir (Cox ve Brittain, 2000, s.208): • Satış faaliyetlerine en az, stoklama ve satış dışı işlevlere ayrılan yer kadar bir toplam alan tahsis edilmelidir. • En değerli alışveriş bölgelerinde yer alan satış dışı faaliyetler, kiranın düşük olduğu diğer alanlara kaydırılmalıdır. • Satış alanı olarak kullanılmasına karar verilen bölgede satış dışı işlevlerin tümü kaldırılmalıdır. • Dikey ve yatay alanlardan yararlanılmalıdır; ancak bu düzen mağaza imajına zarar verilmemelidir. • Yetersiz donatılar modern, açık (self servis olanağı sunan) ve yüksek miktarda satış olanağı sunan parçalarla değiştirilmelidir. •Satış alanlarında metrekare başına satışlar ve kârlılık hesaplanmalı ve bazı bölümlerin yeri, gerek duyulması durumunda değiştirilmelidir. Örneğin, palto, mayo gibi bazı ürünlerin yeri, mevsim dönümlerinde değiştirilmeli veya tamamen kaldırılmalıdır.

Izgara düzeni daha çok süpermarketler, kolaylık mağazaları, çeşit mağazaları ve indirim mağazaları tarafından kullanılır. Bu düzende, teşhir edilecek ürünler birbiri ardına yerleştirilen raflarda sunulur.

Müşteriyi hızlı alışveriş yapmaya zorlaması dezavantajlarından biridir.

Perakendecinin elindeki ürünün çeşit ve miktarı sınırlı olduğu zaman veya yüksek oranda kişisel satış gerektiren durumlarda, müşteri ürünlerle çevrelenir ve bu düzene butik düzen denilir (Varley ve Rafiq, 2004, s.174). Butik düzen aslında ana mağazada birçok başka küçük mağaza varmış hissi verir.

Yarış pisti düzeni serbest düzene çok benzer. Aynı serbest düzende olduğu gibi rahat bir ortam sunar. Yarış pisti düzeni mağaza içinde aynı bir yarış pistinde olduğu gibi belirli bir yönde hareket edilmesine olanak sağlar. Dolayısıyla müşteriler belirli bir ana koridoru takip ederek tüm mağazanın içini dolaşmış olurlar.

Teşhire göre gruplama: Ürünlerin teşhir ve stoklama ihtiyaçlarına veya tercihlerine göre gruplandırılmasıdır. Örneğin, bir süpermarkette yiyecekler kuru, soğuk ve donmuş şeklinde gruplandırılabilir.

Müşterilerin %60’ı alışverişe sebze ve meyva ile, kalanların büyük bir bölümü de çiçeklerle başlamaktadır. Müşterilerin mağaza içine çekilebilmesi için göz alıcı teşhirler kullanılmakta ve bolluk ve tazelik ima edilmektedir. • “Mısır gevreği teorisi”ne göre kutu ürünler alt raflara, çocukların göz hizası seviyesine yerleştirilmelidir. • Müşteriler hazır çorbaları, eğer alfabetik sıraya göre dizilmezse, daha fazla miktarda satın almaktadırlar. • Özel (perakendeci) markaları ulusal markaların soluna yerleştirilirse daha iyi satmaktadır. Marka ismini gören kişi, okuma alışkanlığıyla, otomatik olarak sol tarafa bakarak fiyat karşılaştırması yapar. • En iyi bakış seviyesi göz hizasının on beş derece altı olduğundan, raflarda en tercih edilen seviye yerden yaklaşık 1.28-1.33 m olan yüksekliktir. • Konserve meyva, sebze ve çorba gibi her gün satınalınan ürünler mağaza girişine yakın raflara yerleştirilmelidir, böylece müşteri mağazaya girdiği anda satın almaya başlar (Cox ve Brittain, 2000, s.210). • Ağır ve hacimli ürünler mağazada dolaşma alanının sonuna doğru yerleştirilmelidir. Çünkü müşteri bunları en başlarda sepetine koyarsa diğer ürünlere yer kalmaz. Kırılabilen ürünler için de aynı kural geçerlidir (Cox ve Brittain, 2000, s.211). • Mağazada raflara konulan ürünlerin yeri (mevsimsel ürünler hariç) sık sık değiştirilmemelidir; çünkü sık değiştirilen mağaza içi yerleşim düzeni tüketiciyi rahatsız eder

Sorunun yanıtı 173-175 arasında yer almaktadır.

Stratejik Amaçlara Göre Alan Tahsisi: Mağazalar bazen belirli ürün gruplarına ağırlık vermek veya odaklanmak isteyebilir.

Satıcılara göre gruplama: Ürünlerin markalara göre veya satıcılara göre gruplandırılmasıdır. Örneğin, giyim mağazasının tümü veya belirli bölümleri ulusal markalara veya özel pahalı markalara ayrılabilir.

Mağaza içi yerleşim düzeninin temel amacı, müşteri trafiği oluşmasını teşvik ederek müşterilerin perakendeciye ait tüm ürünleri görmesine müsaade etmektir

Perakendecinin temel amacı, mümkün olan en küçük alanda en yüksek miktarda ürünü sergileyebilmektir.

Mağaza içi yerleşim düzeni tasarımında, mağazadaki müşteri trafiğine göre, üç temel tür bulunur: ızgara düzeni, serbest düzen ve butik düzeni.

Izgara düzeninin bazı avantajları bulunur (Lewison, 1997, s.278, s.281):
• Diğer mağaza içi yerleşim düzeni türlerine nazaran mağaza alanı kullanımında en verimli olanıdır.
• Açık ve belirgin koridorlar sayesinde alışverişi kolaylaştırır.
• Temiz ve düzenli (verimli) bir mağaza atmosferi yaratır.
• İyi organize edilmiş bir ortam yaratarak rutin, planlı ve self servis alışverişi kolaylaştırır ve müşterilerin ürünleri kendi kendilerine rahatlıkla seçmelerine olanak sunar.
• Stoklama, etiketleme ve temizlik-bakım işlemlerini kolaylaştırdığı için verimli bir işletim olanağı sunar. Ayrıca envanter ve güvenlik kontrolü ile ilgili problemleri azaltır.
• Mantıklı bir düzendir (Varley ve Rafiq, 2004, s.174).
• Yüksek miktarda ve çeşitte ürünün sergilenmesine olanak tanır (Varley ve Rafiq, 2004, s.174).

Yarış pisti düzeni ürünler arasında gezinmeyi ve anlık satın almayı teşvik eder

Mağaza içi uygun yerleşim düzeninin seçiminde etkili olan bazı faktörler vardır. Söz konusu faktörler: mağazadaki alanın değeri, mağaza içi müşteri trafiği,yer kullanımı ve düzeni, ürünün türü, tamamlayıcı ürünlerin mağaza içindeki konumu ve ürünlerin gruplandırılması, satışlarda koridor etkinliğinin artırılması, mevsimsel ihtiyaçlar, mağaza düzeni ile ilgili kaynaklardan ve danışmanlardan elde edilen fikirlerdir

Anlık ürünler, mağaza girişine yakın ve trafiği yüksek olan koridorlara yerleştirilmelidir.

Satış alanı, ürünlerin teşhiri ve satışı için kullanılan
bölgeleri içerirken, satış dışı alanlar tuvaletler, ofisler, depolar, soyunma kabinleri,müşteri ilişkileri bölümü gibi doğrudan satış yapılmayan bölgeleri içerir.

Model stok planında, seçilmiş olan ürün grubu stil, marka isimleri, fiyat aralıkları, miktar, vs. açısından detaylı bir şekilde planlanır.

Birbiri ile birlikte kullanılan, tamamlayıcı ürünlerin bir arada sergilenmesi hem müşteriye kolaylık sağlar hem de müşterinin aklında olmayan bir alışveriş yapmasına sebep olur.