MADEN, METAL VE İNŞAAT SEKTÖRLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Silikoz

Tozlardan kaynaklanan hastalıklara oldukça çok rastlanır. Silika kumu ile sıkça çalışıldığından sili koz hastalığına yakalanma riski oldukça yüksektir. İyi bir havalandırma olsa dahi bazen çıplak gözle fark edilmeyen silika tozları ortamda bulunmaktadır. Silikotüberküloz hastalığı da yaygın olarak görülen hastalıklardan biridir. Ayrıca pnömokonyoz hastalığından şikayet eden pek çok işçide kronik bronşit de vardır

Sistemdeki mikrobiyolojik kirlenmeleri riski

Preslemedeki riskler, Kalıp yağları: Petrol ürünleri, hayvansal ve bitkisel yağ asidi türevleri, klorlu yağlar ve mumlar, alkanolaminler, petro sülfonatlar, boratlar, selüloz türevi koyulaştırıcılar, korozyon inhibitörleri ve biyositler • Kaynak emisyonları • Formaldehit • Nitrozaminler • Sistemdeki mikrobiyolojik kirlenmeler’dir.

İyonize radyasyon kullanılır

Tablo 7.6 Kaynak İşlemleri ve Tehlikeleri

II, IV ve V

Elektron ışın kaynağı riskleri; X ışını, elektrik, yanıklar, metal tozları, kapalı alan

Metal kesme ve delme riskleri; Metal dumanları, azot dioksit, karbonmonoksit, gürültü, yanıklar, infrared radyasyon, yangın, patlamadır.

Diğerlerinde UV radyasyon riski bulunmaktadır Tablo 7.6 Kaynak İşlemleri ve Tehlikeleri

Elektron ışın kaynağı riskleri; X ışını, elektrik, yanıklar, metal tozları, kapalı alan Tablo 7.6 Kaynak İşlemleri ve Tehlikeleri

Gravür riskleri: Hidroflorik asit maruziyeti, kostik ve koroziv kimyasallara bağlı yanıklar ve irritasyon Tablo 7.7 Metal Yüzey İşlemleri ve İşlemlerdeki Risk etmenleri ve Sağlık Sorunları

Mekanik havalandırma sistemi kullanıldığında sistemin belirli zaman aralıklarında çalışır durumda olması sağlanmalıdır Yanlış ifade

 Doğrusu:Mekanik havalandırma sistemi kullanıldığında sistemin her zaman çalışır durumda olması sağlanır.

ortam ve kişisel maruziyet

Çalışanların işyerinde bulunan, kullanılan, ortaya çıkan veya herhangi bir şekilde işlem gören maddelerin ve çalışma ortam koşullarının zararlı etkilerinden korunması amacıyla fiziksel, kimyasal ve biyolojik tehlike kaynaklarının varlığı ortam ve kişisel maruziyet ölçüm, test ve analiziyle tespit edilir.

I, II, III IV ve V

Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği

Kimyasal atıklarının belli kurallar çerçevesinde depolanması ve bertarafı; ilgili yönetmeliklere (“Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”, “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”, “Atık Esaslarına İlişkin Yönetmelik”, “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik”) uygun olarak yapılmalıdır.

Altın; Arsenik, cıva, siyanid tozları, hidrojen siyanid ve arsin gazı gibi sağlı tehlikelerini ortaya çıkarmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Metal sektöründe eritme ve arıtma işleminde kullanılan  Çinko; Kükürt dioksit, çinko ve kurşun içeren partiküller, karbonmonoksit, gürültü, sıcak stresi ve elektrik gibi sağlık tehlikelerine yol açar. Doğru cevap D şıkkıdır.

Eritme ve arıtma işlemleri pirometalurjik veya hidrometalurjik tekniklerle yapılır. İşlemler çeşitli tehlikeler taşırlar. Eritme ve saflaştırma Kızılötesi ve UV radyasyon tehlikesi taşımaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Döküm işleminin çeşitli aşamalarında farklı sağlık tehlikeleri söz konusudur. Kalıp hazırlama; Gürültü, ahşap tozları, kum tozlarına yol açar. Doğru cevap C şıkkıdır.

Çalışma koşulları tekrarlanan hareketler, vibrasyon ve gürültü, makine yağlarının buharları gibi çeşitli tehlikeleri barındırır.

 Presleme; 
• Kalıp yağları: Petrol ürünleri, hayvansal ve bitkisel yağ asidi türevleri, klorlu yağlar ve mumlar, alkanolaminler, petro sülfonatlar, boratlar, selüloz türevi koyulaştırıcılar, korozyon inhibitörleri ve biyositler
• Kaynak emisyonları
• Formaldehit
• Nitrozaminler
• Sistemdeki mikrobiyolojik kirlenmeler. 

Doğru cevap E şıkkıdır.

Metal, maden ve inşaat sektöründe Dövme işleminin tehlikeleri ve riskleri; 

• Ellerde laserasyon riski
• Kas iskelet sistemi yaralanmaları riski
• Sıcak stresi
• Kalıp yağlarının pirolizi ve aerosolleşmesi: grafit çamurları, koyulaştırıcı polimerler, sülfonat emülgatörler, petrol ürünleri, sodyum nitrat, sodyum nitrit, sodyum
karbonat, sodyum silikat, silikon yağları ve biyositler'dir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Çalışanlar iş yaparken birçok sağlık sorunu ve risk etmenleriyle karşılaşır. Bunlar; 

Kurşun
Azot oksitleri Krom
Nikel
Demir oksit Ozon
Yüksek fırın gazları
Kok fırını gazları
Karbonmonoksit
Kükürtdioksit
Asitler
Gürültü
Vibrasyon
Metal işleme sıvıları
Yüzey temizleyiciler
İyonize radyasyon risk etmenleridir. Ultraviyole radyasyon ise kaynakçılık ve sıcak kesme işlerinde risk faktörlerinden biridir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Metal sektöründe, çok çeşitli kaynak teknikleri kullanılmaktadır. Gaz basınç kaynağı ise; Parçalar basınç altında gaz jetleri tarafından ısıtılır ve birlikte dövme hâline getirilir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Termit kaynağı;  Alüminyum tozunun metal oksit tozlarıyla karışımı bir potada eritilir, kaynatılacak yüzeye akıtılır. Genellikle döküm veya dövmenin onarımında kullanılır. Doğru cevap E şıkkıdır.

DİĞER DÖKÜMHANELER
Çelik: Kalıptaki silika sıcak etkisiyle tridimit ve kriztobalite dönüşür
Hafif alaşım: Alüminyum ve magnezyum dumanları, karbonmonoksit, kompleks hidrokarbonlar, vanadyum pentoksit, florospar-florit tozu, baryum, veya klor, azot oksitleri
Bronz ve pirinç:Metal dumanları; kurşun, çinko, bakır, magnezyum, alüminyum, antimon, kadmiyum
Basınçlı döküm: Alüminyum, krom, çinko, bakır, nikel, kromik asit buharı, yağ buharları, organik fosforlu bileşiklerdir. Doğru cevap B şıkkıdır.