MADEN, METAL VE İNŞAAT SEKTÖRLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

%15

Dünya genelinde yılda 10 milyar/ton olan maden üretimi 1.5 trilyon ABD doları dolaylarında ekonomik hacim ifade etmektedir. Bu üretim kapasitesinin %10’u metalik madenler, %15’i endüstriyel hammaddeler ve %75’i enerji hammaddeleri olarak dağılmaktadır.

Metalik madenler

Dünya genelinde yılda 10 milyar/ton olan maden üretimi 1.5 trilyon ABD doları dolaylarında ekonomik hacim ifade etmektedir. Bu üretim kapasitesinin %10’u metalik madenler, %15’i endüstriyel hammaddeler ve %75’i enerji hammaddeleri olarak dağılmaktadır.

%75

Dünya genelinde yılda 10 milyar/ton olan maden üretimi 1.5 trilyon ABD doları dolaylarında ekonomik hacim ifade etmektedir. Bu üretim kapasitesinin %10’u metalik madenler, %15’i endüstriyel hammaddeler ve %75’i enerji hammaddeleri olarak dağılmaktadır.

Bor

Ülkemiz ise üzerinde bulunduğu jeolojik yapının bir sonucu olarak dünyada kendi hammadde gereksiniminin önemli bir bölümünü karşılayabilen maden çeşitliliğine sahiptir. Bor madeni, endüstriyel hammaddeler, mermer gibi bazı madenlerde dünya ölçeğinde rezerve sahip olmamızın yanı sıra başta krom, manyezit, feldspat, kil, kömür, altın ve gümüş rezervleri olmak üzere, sanayi sektörü için gerekli hammaddeleri karşılayabilecek büyüklükte rezervlere sahip nadir ülkelerden biri konumundadır.

Mika

Rezervi ülkeye yetmeyen endüstriyel hammaddeler: fosfat, kükürt, grafit, mika, wollastonit, talk. Ülkemizde işletilebilecek nitelikte bulunmayan hammaddeler: potasyum tuzları, lityum, titan mineralleri, zirkon, andaluzit, silimanit, korindon, elmas, iyot, brom’dur.

Perlit

Türkiye’nin kendine yeten ve ayrıca dış satıma konu olan endüstriyel hammaddeleri: mermer, doğal taşlar, bor tuzları, feldspat, çimento hammaddeleri, perlit, pomza, sodyum sülfat, sölestin, kaya tuzu, barit, manyezit, kaolin, lüle taşı, dolomit, jips, kuvars kumu, bentonit, zımpara, pirofillit, kalsit.

Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası yaptırmak

Maden ocaklarında risk içeren işlemler için risk değerlendirmesinin yapılması, hem yasal bir zorunluluk hem de işletmenin sağlıklı olarak hayatını idame ettirmesi için öncelikli konular arasındadır. Dünyada çok sayıda örneği bulunduğu üzere sigortacılık sektörü iş sağlığı güvenliği açısından risklerin yönetilmesi konusunda her zaman öncü ve denetleyici olmaktadır. Bu kapsamda 6 Şubat 2015 tarihinde yayımlanan 29259 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Yer altı ve yer üstü kömür madenciliği, kömürden gayri yer altı madenciliği faaliyetlerinde bulunan gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu faaliyetlerin icrası esnasında meydana gelebilecek kazalar sonucu tesislerinde istihdam ettikleri, üretim ve üretim hazırlığı faaliyetinde bulunan personeli için “Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası (MÇZFKS)” yaptırmak zorunlu hale getirilmiştir.

I, II, III, IV ve V

Temel olarak yer altı madenciliğinde risk analizi açısından ele alınması gereken başlıca konular şu şekilde sıralanabilir; 1) Maden Gazları (Yanıcı, Boğucu ve Zehirli Gazlar) 2) Metan Gazı ve Grizu Patlamaları 3) Kömür Tozu ve Toz Patlamaları 4) Yangın 5) Havalandırma 6) Tahkimat ve Maden Göçükleri 7) Su Baskınları 8) Elektrifikasyon ve Mekanizasyon 9) Patlayıcı Madde Kullanımı 10) Malzeme ve İnsan Nakliyesi 11) Termal Konfor, 12) Toz ve Tozun Neden Olduğu Hastalıklar, 13) Gürültü, Titreşim, Aydınlatma gibi fiziksel faktörlerdir.

Azot, Oksijen, Karbondioksit

Günlük hayatta soluduğumuz atmosferik hava hacmen %79,04 Azot, %20,93 Oksijen ve %0,03 Karbondioksit ihtiva etmektedir.

Karbondioksit

Oda sıcaklığında, deniz seviyesinde solunan havanın %21’i oksijendir. Boğucu gazlar olarak tanımlanan gazlar, biyolojik olarak tesirsiz (inert) gazlardır. Bu gazlar; Argon, Nitrojen, Hidrojen, Helyum, Metan, Etan, Karbondioksittir. Hayatın sürdürülebilirliği için gerekli olan oksijen normal sıcaklıkta kokusuz, renksiz ve tatsızdır.

Her mineral cevher değeri taşımaz. Bir mineralin cevher değeri taşıması için piyasa şartları gibi bir takım ekonomik etkenlerce belirlenen tenör değerlerine sahip olması gerekir. Tenör bir cevherin içerisinde bulunan metal  miktarını belirtmek amacıyla kullanılan bir terimdir.

“En yaygın olarak kullanılan yer altı işletme yöntemleri şu şekilde sıralanabilir; Uzun kazı arınlı üretim yöntemi (uzun ayak, diya­gonal ayak), Kısa kazı arınlı üretim yöntemi (tavan ayak, taban ayak), Topuklu üretim yöntemi (gö­çertmeli topuklu, dolgulu topuklu, çapraz topuklu, travers ayak, ara katlı topuklu ayak), Oda üretim yöntemi (oda-topuk yöntemi, tali katlı göçertme), Blok yöntemleri.

Maden havasının kirlenme­sinin derecesi; a) Cevherin veya kömürün içerdiği gaz miktarına, b) Cevherin veya kömürün oksijen ile birleşme eğilimine, c) Çalışma alanının boyutla­rına, d) Uygulanan maden yöntemine, e) Çalışma alanına gelen havanın miktarına, f) Makineleşme derecesine ve kullanılan makinelerin türüne bağlı­dır.

Oksi­jen miktarının insan sağlığına etkisi vardır; Oksijen miktarı: %21 Normal nefes alma, %19 Neredeyse normal nefes alma (Lamba parlaklığının %30 u azalır), %17 Nefes almada hızlanma ve zorlanma, %15 Baş dönmesi, sersemleme, bulanık görme, %9 Baygınlık veya bilinç kaybı, %6 Nefes almada yavaşlama ve durma, ardından kalpte durma, %0 Çırpınma, kasılma ve kısa sürede ölüme sebep olur.