İnşaat Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği

Gerçekleşen kazaların neticelerinin diğer sektörlere göre daha ağır olmasından kaynaklanmaktadır.

%35 ile %45 arası değişen oranlarda yüksekten düşme kaynaklı kazalar ilk sırada yer almaktadır.

Güvenlik kurallarının ve güvenli çalışma prosedürlerinin olmaması veya uygulanmaması, Denetim eksikliği,

Yetersiz çalışan eğitimi

Yetersiz iletişim gibi hususlar en temel başlıklardır.

İnşaat firmalarında planlama genel olarak iki seviyede gerçekleşmektedir. Bunlardan ilki kurumsal veya stratejik planlama ikincisi ise proje düzeyinde planlamadır.

Bir planda yer alan ayrıntı derecesi, yönetim seviyelerine göre değişiklik göstermektedir. Üst yönetimler, seyrek olarak güncellenen düşük ayrıntı düzeylerine sahip uzun vadeli planlar hazırlarken, daha düşük yönetimler düzeyleri ayrıntılı, kısa vadeli planları daha sık hazırlamalıdır. (Planlama yapılırken dikkat edilecek hususları inceleyiniz.)

Ülkemiz mevzuatında yapı işlerinde alınacak asgari iş sağlığı ve güvenliği şartları, Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinde düzenlenmektedir. Yönetmelik, yapı alanlarında yapı işlerini gerçekleştiren çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini geliştirmeyi amaçlamaktadır.

Yönetmelik, işin ne kadar uzun ya da kısa sürdüğüne bakılmaksızın yapı işlerinin gerçekleştirildiği 6331 sayılı Kanun kapsamına giren tüm işyerleri için geçerlidir. Bitmiş yapı işlerinin kullanıcılarının sağlığını ve güvenliğini kapsamamaktadır. Ayrıca Yönetmelik, Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği kapsamına giren işyerlerini de kapsam haricinde tutmaktadır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin ikinci bölümünde.

• Ek-1: Yapı işleri kapsamına giren işler
• Ek-2: Yapı işlerinde risk içeren çalışmalar
• Ek-3: Yapı işine başlanmadan önce yapılacak bildirimler
• Ek-4: Yapı alanları için asgari sağlık ve güvenlik şartları
• Ek-5: Yapı işyerlerinde yaygın olarak kullanılan ekipmanların kullanım kuralları.

Proje sorumluları, 6331 sayılı Kanun’da yer alan işveren vekili tanımına benzer şekilde, işveren adına projenin hazırlanmasından, uygulanmasından ve uygulamanın kontrolünden sorumlu gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlanmıştır. Proje sorumlusunun yükümlülük ve sorumlulukları, işverenlerin yükümlülük ve sorumlulukları ile aynıdır.

Yüksekte Çalışma

İş Makineleri ve Araç Trafiği

Elektrik Güvenliği

Kazı İşleri

Kalıp ve Beton İşleri

El Aletleri ve Elektrikli Aletler

Yangın ve Patlama

Yıkım İşleri

Sosyal Tesisler

Fiziksel Risk Etmenleri

Kimyasal Risk Etmenleri

Biyolojik Risk Etmenleri

Kişisel Koruyucu Donanımlar

Çalışanların yüksekten düşmelerinin engellenmesi amacıyla “kaçınma, önleme, durdurma” ifadeleri ile özetlenebilecek yüksekte çalışma kontrol hiyerarşisine dikkat edilmelidir.

Saha içi araç trafiğinin genel risk başlıkları; araçların birbiriyle çarpışması veya yaya çalışanlara çarpması ya da saha içerisinde kurulu ekipmanlara (iskele vb.) çarpması şeklinde sıralanabilir.

Kabloları örten izolasyonun aşınması veya kopması,

Elektrik kesilmeden hatta geçici onarımlar yapılması,

Bakım ve kontrolleri yapılmamış elektrikli ekipmanın kullanımı,

Enerji hatlarının altında ya da yakınında çalışma,

Kazı, sondaj, delme işleri ve benzeri çalışmalar esnasında yer altındaki güç kablolarına temas etme,

Patlayıcı alanlarda uygunsuz elektrikli ekipman kullanma,

Kötü elektrik tesisatı ve bozuk elektrikli aletler nedeniyle meydana gelen yangınlar.

Gelişmiş ülkelerde kazı işleri sırasında gelebilecek kazalardan korunmak için sıklıkla kazısız teknolojilerden faydalanılmaktadır.

Kazının bitişik yapıları etkileyip etkilemeyeceğinin araştırılması,

Yer altı kabloları, gaz boruları, su, kanalizasyon ve diğer dağıtım sistemlerinin yerlerinin belirlenmesi,

meskûn mahallerde, yapı alanının çevresinin yeterli yükseklik ve sağlamlıkta uygun malzemeden yapılmış perde ile çevrilmesi.

Bir metreküp toprağın bir araba kadar ağırlık oluşturduğu.

Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik kapsamında; herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, genetik olarak değiştirilmiş olanlar da dâhil mikroorganizmaları, hücre kültürlerini ve insan endoparazitlerini ifade etmektedir.

Kişisel koruyucu donanımlar, CE işareti taşımak ve Türkçe kullanım kılavuzu bulundurmak zorundadır.

Fiziksel iş talepleriyle fazla karşılaşmaları,

Sık sık iş değiştirmek zorunda kalmaları,

Eğitim ve güvenlik algı düzeylerinin birbirinden farklı olması,

Mevsimsel zorluklardan dolayı yılın tamamında çalışılmadığı için bu açığı kapatmak üzere sıklıkla fazla mesai yapma ve aşırı çalışma durumunda kalmaları,

Kendi yaptığı işler ile birlikte çoğu zaman diğer işlerden kaynaklanan risklerden de etkilenebilmeleridir.