LOJİSTİKTE TEKNOLOJİ KULLANIMI

GPS tabanlı araç takip sistemlerinin 4 bileşeni vardır,

GPS tabanlı bir araç takip sistemi:

• Araçlar monte edilen birer GPS alıcısı (kit),

• Merkezi sistem ile iletişimi sağlayan bir verici

• Sayısal harita,

• Sayısal haritayı ve kitlerden gelen sinyalleri işleyen bir yazılımdan oluşur.

GPS Tabanlı Araç Takip Sistemlerini Özellikleri

GPS Tabanlı Araç Takip Sistemleri, teknolojik olarak ele alındığında, uydu sistemi, alıcıları ve karmaşık merkezi kontrol yazılımları ile en gelişmiş araç takip yönetimidir. Buna rağmen her geçen gün daha da fazla gelişme kaydetmektedir. Bu sistemler, ufak ayrıntılarda farklılaşmakla birlikte, genel hatlarıyla kullanıcılara benzer özellikler sunar.

Gerçek zamanlı araç izleme: Uydu aracılığıyla alınan veriler ile aracın herhangi bir zamanda nerede olduğu belirlenebilir.

Rota oluşturma: Sistemin kullandığı sayısal harita üzerinde aracın rotası kolaylıkla çizilebilir. Gelişmiş hesaplama yöntemleri ile, başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki en kısa rota sistem tarafından otomatik olarak çizilebilir.

Rota takibi: Sefer çıkacak bir aracın rotası, sayısal harita üzerinde işaretlenerek sistemin bu rota haricinde sinyal alması, yani aracın rotasının dışına çıkması durumunda uyarı vermesi sağlabilir.

Yön ve hız takibi: Sisteme gelen konum bilgileri, sürekli olarak önceki bilgiler ile karşılaştırılarak, çeşitli hesaplama yöntemleri ile aracın hangi yöne gittiği ve hızı belirlenebilir.

Mesajlaşma: Araç takip kitleri, çeşitli iletişim yöntemleri ile, merkez ve araç arasında mesaj iletimini sağlayabilir.

Nokta giriş çıkış takibi: Sayısal harita üzerinde, belirli noktalar (yükleme boşaltma yapılacak yerler) tanımlanarak, aracın bu noktalara yaklaşması ya da bu noktaya giriş yapması durumunda uyarı verilmesi sağlanabilir. Ancak bu işlem için mutlaka en az bir defa, noktaların koordinatlarının belirlenmesi ve sisteme tanıtılması gerekir

Ölçme ve raporlama : Sistemden gelen verilerin kullanılması ile aracın toplam kat ettiği kilometre, çalışma süresi, durma süresi gibi pek çok farklı ölçüm yapılabilir. Yine sistemin veri kaydetme özelliği sayesinde, geçmişe dönük olarak raporlamalar alınabilir.

GPS Tabanlı Araç Takip Sistemlerinin Bileşenleri

GPS büyük ve karmaşık bir sistemdir ve sahibi Amerikan Savunma Bakanlığıdır. Daha önce de bahsettiğimiz gibi, sivil kullanıma açılmıştır ve bir servis olarak ticari işletmelerin kullanımına sunulmaktadır. Tüzel ya da özel kişiler, ticari GPS alıcıları ile bu sistemin yayınladığı sinyalleri çözerek kullanabilmekte ve sayısal harita üzerinde görebilmektedir.

Dünya üzerinde, Hawai, Kwajalein, Colorado Spring, Ascension adaları ve Diego Garcia’da olmak üzere toplam 5 adet kontrol istasyonu bulunmaktadır.

Uydular saatte 7.000 mil hızla hareket ederler ve 12 saatte, dünya çevresinde bir tur atarlar. Güneş enerjisi ile çalışırlar ve en az 10 yıl kullanılmak üzere tasarlanmışlardır. Ayrıca güneş enerjisi kesintilerine karşı yedek bataryaları ve yörünge düzeltmeleri için de küçük ateşleyici roketleri vardır.

Hızlı şekilde iletişim kurulabilmesi, teknolojisi basitliği, kullanıcılara özel eğitim verilmesi gerekmemesi gibi özellikler mobil telefonlar ile araç takibi yapmanın avantajlarından iken sürücüye bağımlı olması dezavantajlarındandır.

Akıllı kutular ile araç takibi sistemlerinde kutu ya da manyetik nokta, kalemi algıladığında, görsel ya da sesli bir uyarı verir (yeşil bir ışık yanması, bip sesi çıkması gibi). Algılama gerçekleştiğinde, sistem, • Okutma yapan bekçiyi, • Okutma yapılan yeri, • Okutma saatini kayıt eder.

Güvenlik, filo yönetimi, rota hazırlama, ürün takibi, saha servis yönetimi, saha satışları - yön bulma, dorse takibi, uluslar arası nakliye araç takip sistemlerinin kullanım alanlarıdır.

Verimlilik artışı ve bağlı olarak artan kârlılık genel müdür; satış ekibinin etkin şekilde yönlendirilmesi satış yöneticisi; filonun daha etkin şekilde yönetilmesi filo yöneticisi; hız limitleri, mesai saatleri gibi konuların daha kolay yönetilmesi insan kaynakları yöneticisi; daha hızlı ve güvenilir servis ise müşteri açısından araç takip sisteminin faydasıdır.

GPS sisteminde, herhangi bir zamanda, dünyanın herhangi bir yerinde bulunan bir kullanıcının konumunu belirlemek için 4 uydu ile eş zamanlı olarak ölçüm yapılması gerekir.

GPS - Küresel Konumlandırma Sistemi, ilk olarak Amerikan Savunma Bakanlığı tarafından askeri faaliyetlerde kullanım amacıyla geliştirilmiştir.

GPS sistemi, 1980’lerin başında sivil kullanıma açılmıştır.

GPS sisteminin 3 ana bileşeni vardır (Şekil 5.7): 1. Uzay Bölümü 2. Kontrol Bölümü 3. Kullanıcı Bölümü

Gerçek zamanlı araç izleme, rota takibi, yön ve hız takibi, mesajlaşma GPS tabanlı araç takip sistemlerinin özelliklerindenken sürücü ve sürüş kontrolü araç kontrol sisteminin özelliklerindendir.

Kontrol aramaları ile yapılan araç takibinde, takip operatörüne büyük görev düşer. Operatörün,

• Sürücüyü iyi tanıması,

• İnsan psikolojisinden anlaması,

• Güzergâhtaki önemli noktaları iyi bir şekilde bilmesi,

• İnsanlar ile kolay bir şekilde iletişim kurması,

• Problemlere hızlı şekilde çözüm üretebilmesi çok önemlidir.

Yukarıdaki özelliklere sahip, kendisini yetiştirmiş bir operatör, büyük bir filoyu sorunsuz bir şekilde yönlendirebilir.

Mobil telefonlar ile araç takibi yapmanın avantajları aşağıdaki şekilde listelenebilir:

• Hızlı şekilde iletişim kurulabilir.

• Sorunlara hızlı ve detaylı şekilde müdahale edilebilir.

• Herhangi bir yazılım ve donanım yatırımı gerekmez, bir mobil telefon olması yeterlidir.

• Teknolojisi basittir.

• Kullanıcılara özel eğitim verilmesi gerekmez.

Akıllı Kutular ile Araç Takibi Akıllı kutular ile araç takibi, genellikle bekçi kontrol sistemleri adı verilen sistemlerin bir benzeridir. Bekçi kontrol sistemlerinde amaç bekçilerin sorumlu oldukları alanda düzenli olarak devriye attıklarını garanti altına almaktır.

Sistemin üç temel bileşeni vardır (Şekil 5.2):

• Akıllı kutular veya manyetik kontrol noktaları

• Bekçilerin okutma yaptıkları kalem benzeri cihazlar

• Tüm sistemi denetleyen merkezi birim

GPS - Küresel Konumlandırma Sistemi GPS, Global Positioning System, Küresel Konumlandırma Sistemi, uydular yardımıyla, herhangi bir cismin uydulara olan uzaklıklarını ölçerek, dünya üzerindeki yerini tespit eden bir sistemdir.

GPS sisteminde, 18’i aktif, 6’sı yedek olmak üzere toplam 24 adet uydu vardır. Bu uydular, sürekli dünya çevresindeki yörüngelerinde döner ve düzenli olarak radyo sinyali yayınlarlar. Yer yüzündeki GPS alıcısı, bu sinyalleri yakalar, bu şekilde alıcının bağlı olduğu cismin konumu belli olur. Herhangi bir zamanda, dünyanın herhangi bir yerinde bulunan bir kullanıcının konumunu belirlemek için 4 uydu ile eş zamanlı olarak ölçüm yapılması gerekir. Daha az sayıda uydu ile ölçüm yapılması durumunda, sapmanın artmasıyla birlikte yine de konum belirlenebilir.

Araç Takip Sistemi Kullanmanın Getireceği Avantajlar

• Etkili ve Hızlı İletişim: Araç takip sistemi, merkez ve araç arasında kesintisiz ve kolay iletişim imkanı sunar. Merkezdeki operatör, rotadaki değişiklikler, yol ve hava durumu, teslimat bilgileri gibi çok çeşitli bilgiyi hızlı ve ucuz şekilde araca iletebilir. Aynı şekilde, araç sürücüsü de, kaza, teslimat problemi gibi karşılaştığı olayları anında merkeze iletebilir.

• Sürekli ve Kapsamlı İzleme: Gelişmiş araç takip sistemleri, sadece aracın konum ve hız bilgisini iletmekle kalmaz, aynı şekilde, araçtan aldığı bilgileri de merkeze iletebilir. Elektrik aksamında meydana gelen arıza, motor kullanımı, aracın rölantide beklemesi, vites değişimleri gibi araçtan alınan pek çok bilgi merkeze iletilir. Bu şekilde seyir güvenliği sağlandığı gibi, aracın da istenmeyen şekilde kullanılmasının önüne geçilmiş olur.

• Zaman Çizelgelerinin Kontrolü : Sefersırasında, aracın yükleme - boşaltma noktalarına giriş - çıkışlarının doğru şekilde takip edilebilmesi, operasyonel olarak önemli bir avantaj sağlar. Sefer planlamacıları, beklemeleri de göz önüne alarak sefer planlarını daha iyi bir şekilde oluşturabilir, bu şekilde araçların sürekli sefer halinde olmaları garanti edilebilir.

• Sigorta İçin Doğru Raporlama: Sefer sırasında, hız, konum, aracın durumu gibi bilgiler, anlık ve doğru şekilde alınabileceği için, herhangi bir sigorta işleminde, yanlış rapor hazırlanmasının önüne geçilir.

• Doğru Faturalama: Sefer sırasında aracın gerçekten gitmesi gereken rota üzerinde gidip gitmediği, verilen teslimat zamanlarına uygun hareket edip etmediği, sürücünün aracı gereğinden hızlı ve devirli şekilde kullanıp kullanmadığı gibi bilgiler, araç takip sistemi ile elde edileceğinden, nakliye maliyetleri, demoraj (bekleme) ve gecikme cezaları, doğru bir şekilde hesaplanabilir.

• Sürüş Standartları: Günümüzde hemen hemen tüm lojistik şirketleri, sürücülerin yolda güvenli araç kullanmaları için çeşitli kurallar koymakta ve yol güvenlik önlemleri almaktadır. Araçların arka kısımlarında “Lütfen sürücü hatalarını .... no’lu telefona bildirin” şeklinde yazılar görmek mümkündür. Araç takip sistemleri ile sürücülerin tüm hareketleri gözlenebildiği için işletme standartlarına uygunluk kolay bir şekilde takip edilebilir.