LOJİSTİKTE TEKNOLOJİ KULLANIMI - Deneme Sınavı - 13

Derin Geçit OS/ES, büyük miktarlar stoklandığında; ancak farklı tipte malzeme sayısının göreceli olarak küçük olduğu durumda kullanılan yüksek yoğunluklu birim yük stoklama sistemidir.

Küçük yük OS/ES, çekmeceler veya kutularda bulunan, araç ve gereçler ile tek parçalar gibi küçük yükleri saklamak için tasarlanmıştır. S/E makinesi kutulara erişmek ve parçaları kutunun içinden alabilmek için kutuyu koridor sonunda bulunan A&B istasyonuna götürmek üzere tasarlanır. Daha sonra kutu veya çekmece S/E makinesi tarafından sistemdeki yerine geri götürülür. Küçük yük OS/ES genellikle birim yük OS/ES’den daha küçüktür ve sistem çoğunlukla stoklanan parçaların güvenliği için kapalıdır. Stok miktarının otomatik olmayan sistemler için çok yüksek, birim yük sistemleri için çok düşük olduğu durumlarda küçük yük OS/ES’lerin kullanılması uygundur. Düşük yatırım maliyetleri ve küçük parça saklama esnekliği sayesinde endüstride popüler bir seçimdir.

Kişi kontrollü OS/ES (Man-on-board AS/RS), sistemdeki tek parçaları stoklamak ve bu parçalara erişmek için alternatif bir yaklaşım sunar. Küçük yük OS/E sistemleri kutunun tamamını alma istasyonuna getirirken, kişi kontrollü sistem stok yerlerinden direkt olarak tek parçaları almaya izin verir. Bu, sistemin işlem süresini azaltmak için bir fırsat verir. Operatör parçaları seçerek bir modül içine yerleştirebilir, daha sonra bu modüller koridor sonundaki G/Ç noktasına ya da götürücüye S/E makinesi ile taşınır. Kişinin bulunduğu platform ağır parçaları taşımada kolaylık sağlayan, bazıları otomatik, ek aygıtlar içerir.

Otomatik parça erişim sistemleri (Automated item retrieval systems), ise tek parçaların veya küçük birim yüklerin erişimi için tasarlanmıştır. Ancak, parçalar kutu veya çekmecelerden çok tek sıra geçitlerde stoklanır. Bir parçaya erişileceği zaman, çıkış istasyonuna götürmek için parçanın bulunduğu geçitten, konveyöre bırakılır. Her geçitte bulunan parça miktarı genellikle erişim sisteminin arka tarafından parça akışı ile sağlanır. Bu sebeple, ilk giren ilk çıkar stok kontrolüne izin verir.

Derin Geçit OS/ES, büyük miktarlar stoklandığında; ancak farklı tipte malzeme sayısının göreceli olarak küçük olduğu durumda kullanılan yüksek yoğunluklu birim yük stoklama sistemidir. Her birim yüke koridordan doğrudan erişmek yerine, derin geçit sistemi on veya daha fazla yükü, bir yük sonrakinin arkasında olacak şekilde, tek bir rafta stoklar. Her bir raf, bir taraftan giriş diğer taraftan da çıkış olan akış için tasarlanmıştır. Yükler, rafın bir tarafından erişim için özel tasarlanmış S/E makinesi ile alınır. Raf sisteminin giriş tarafında birim yüklerin girişinde özel bir makine kullanılır.

AS/RS’ye benzemeyen kutu bölüştürme sipariş toplama sistemi; parçaların tamamen otomatik bireysel toplanmasını sağlar. İki genel kutu bölüştürme sipariş sistemi kategorileri; robot bazlı sistemler ve hazne/dağıtıcı bazlı sistemlerdir. Robot bazlı sistemler, robot toplama ve yerleştirme paletlerin yapısıyla aynıdır. Hazne/dağıtıcı bazlı sistemler, otomat makinelere benzer ama daha geniş skalası vardır. “A-Çerçeve” dağıtıcı sistemi eczacılık dağıtım merkezlerinde popülerdir; parçaları konteynerin içine taşıyan kayış üzerine dağıtılırlar.

Hacim ve Ağırlık Ölçüm Sistemleri’nin temelinde lazer sensörler vardır. Bu sensörler, hedefteki koliyi hızlı bir şekilde tarayarak boyutlarını belirler ve hacmini hesaplar. Kolinin üstüne konulduğu alan aslında bir tartıdır ve anında kolinin ağırlığını ölçerek kayıt eder. Bu bilgiler, kolaylıkla cihazdan bilgisayar yazılımına aktarılabilir. Gelişmiş sistemlerde, aynı zamanda bir barkod okuyucu bulunur. Barkod okuyucu da kolinin üzerindeki barkodu okuyarak, kolinin kimliğine ulaşır ve tüm bilgiler eksiksiz olarak elde edilebilir.

Ürün teslimat sistemleri (Proof of Delivery - POD), son kullanıcıya yapılan bir kargo teslimatından sonra, alıcının kargoyu teslim aldığının kayıt altına alınması ve bu bilginin göndericiye iletilmesi sürecini içerir.

Günümüzde kargo şirketleri teslimatlarda kablosuz el terminali ya da el bilgisayarı kullanmaktadır. Bu cihazları kullanmanın çeşitli faydaları vardır. Bilgisayar yazılımı ile; alıcının adresi, kimlik bilgileri, teslim edilecek koli bilgisi, teslimata çıkan kuryenin elindeki el terminaline aktarılır. Kurye teslimat boyunca, evraklarla uğraşmadan, el terminali yardımıyla, tüm işlemlerini yapabilir. Teslimattan sonra, yine el terminali kullanılarak teslim alan kişi, teslimat saati gibi bilgiler sisteme işlenir. Gelişmiş sistemlerde, koliyi teslim alan kişinin imzası dahi alınabilir.

Gelişen teknoloji ile birlikte, sayısal arşiv ve doküman yönetim sistemleri ortaya çıkmıştır. Bu sistemler, kağıtsız ofis ortamında dokümanların hızlı, kolay ve güvenli şekilde organizasyonu, yönetimi ve erişimini mümkün hale getirir. Amaç, doğru bilgiyi ve belgeyi, doğru kişiye, doğru zamanda, en az maliyetle iletebilmektir.

Sistemlerin işleyişinde, belgeler çeşitli tipteki tarayıcılar ile taranır ve veri tabanına aktarılır. Bu tarayıcılar, piyasada kolaylıkla bulunabilecek standart tarayıcılar olabileceği gibi, dakikada binlerce dokümanı tarayabilen endüstriyel tarayıcılar da olabilir.

Sesli yönetilen depolar, ilk olarak 1990’ların başında geliştirildi. Bu depoların işleyişi için her bir operatöre, ses tanıma ve ses çıkış (kulaklık) özelliği olan bir kablosuz cihaz verilir. Bu cihazlarda ekran veya klavye olmaz, operatörler cihazları kulaklık ve mikrofon yardımıyla kullanır. İş emirleri operatörlere kulaklık aracılığıyla sesli olarak iletilir. Sistemin avantajlarından birisi, operatörün herhangi bir kağıt veya cihaz taşımaması nedeniyle, iki elini de ürün toplama veya yerleştirme için kullanabilmesidir. Bilgisayar ve operatör arasındaki iletişim, sınırlı sayıda ve belirlenmiş kelimeler aracılığıyla sağlanır.

Işıkla yönlendirilen depoların çalışma prensibi, sesli yönetilen depolara çok benzer. Amaç, operatörü hatasız bir şekilde ürün toplamaya yönlendirmektir.

Depo içerisinde her rafa bir görsel uyarı cihazı yerleştirilir. Bu uyarı cihazları üzerinde çeşitli karakterler gösteren dijital cihazlar olabileceği gibi, sarı, kırmızı, mavi gibi farklı renklerde yanan lambalar da olabilir. 

Depo yönetim sisteminden operatöre bir iş emri aktarıldığında, sistem otomatik olarak iş emrindeki rafta bulunan görsel uyarı cihazını çalıştırır. Operatör bu şekilde hızlıca doğru rafa gidebilir.

Ayrıştırma vinci, başlıca vinç türlerinden biri değildir. Doğru cevap C'dir.

Müşteri ve tedarikçi arasındaki EVD kullanılarak gerçekleştirilen bilgi değişimi Şekil 1.6’da gösterilmiştir. Müşteri, veritabanından satın alması gereken ürünlere uygulama yardımıyla erişir; veri tabanından gerekli olan bilgiler çıkarılarak verilerin biçimi değiştirilir. Daha sonra veriler anlamlı bir biçim kazanabilmesi için dönüştürülür ve iletişim yazılımı ile gönderimi yapılacak bilgilerin doğru olup olmadığı ile ilgili kontrol yapılır.

Lojistik operasyonlarda araç takibinin ne derecede önemli bir unsur olduğunu anlayabilmek için öncelikle lojistik kavramına göz atmak gerekir.

Lojistik Yönetimi Konseyi’nin (CLM ­ Council of Logistics Management) tanımına göre Lojistik, müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürün, hizmet ve bilgi akışının, hammaddenin başlangıç noktasından, ürünün tüketildiği son noktaya kadar olan tedarik zinciri içindeki hareketinin, etkin ve verimli bir şekilde akış ve depolamasının sağlanması, kontrol altına alınması ve planlanması sürecidir.

Doğru cevap B'dir.

Tanımdan da anlaşılacağı üzere lojistik operasyonlarda, ihtiyaçları karşılamak üzere üretilen ürün ya da hizmetlerin, bir noktadan başka bir noktaya sevk edilmesi önemli bir yere sahiptir. Diğer bir önemli konu ise, malzeme ile birlikte bilgi
akışının da sağlanmasıdır. Lojistik operasyonlardaki malzeme ve bilgi akışı aşağıdaki şekilde gösterilmektedir.

Doğru cevap B'dir.

Bir işletme seferdeki araçlarını genel olarak 4 farklı şekilde takip edebilir

Araç takip yöntemlerinin yatırım maliyetleri aşağıdaki gibidir:

Doğru cevap C'dir.

Araç takip yöntemlerinin konum hassasiyetleri aşağıdaki gibidir:

Doğru cevap D'dir.

Mobil telefonlar ile araç takibi yapmanın avantajları aşağıdaki şekilde listelenebilir:
• Hızlı şekilde iletişim kurulabilir.
• Sorunlara hızlı ve detaylı şekilde müdahale edilebilir.
• Herhangi bir yazılım ve donanım yatırımı gerekmez, bir mobil telefon olması yeterlidir.
• Teknolojisi basittir.
• Kullanıcılara özel eğitim verilmesi gerekmez.

Doğru cevap E'dir. Diğer seçeneklerde yer alan özellikler mobil telefonlar ile araç takibi yapmanın dezavantajlarıdır.

Akıllı kutular ile araç takibi, genellikle bekçi kontrol sistemleri adı verilen sistemlerin bir benzeridir. Bekçi kontrol sistemlerinde amaç bekçilerin sorumlu oldukları alanda düzenli olarak devriye attıklarını garanti altına almaktır. Sistemin üç
temel bileşeni vardır. Bunlar:
• Akıllı kutular veya manyetik kontrol noktaları
• Bekçilerin okutma yaptıkları kalem benzeri cihazlar
• Tüm sistemi denetleyen merkezi birim olarak sıralanır.

Akıllı kutular ile araç takibinde, sistemin 3 temel bileşeni vardır: kutu, kalem ve merkezi birim.

Doğru cevap C'dir.