LOJİSTİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KULLANIMI

Taşıma Türlerinin Avantaj ve Dezavantajları

Doğru cevap A'dır.

Filo Yönetimi Tipolojisi

 

Doğru cevap B'dir.

Filo yönetiminde temel operasyonlar;

Doğru cevap C'dir.

Filo yönetimindeki bu işlemlerin zorluğu, hem bilişim hem de mekânsal teknolojiler olan Küresel Navigasyon Uydu Sistemleri (GNSS) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknolojilerinin kullanılmasını zorunlu hâle getirmiştir.

Konum bilgisi için GNSS’e dayalı araç takip sistemleri, araç işlemlerinin kolay takip edilmesine, araç ve sürücü ile her an iletişim kurularak acil ve beklenmedik durumlarda müdahale edilmesine olanak sağlamaktadır. Bu sayede işletmeler zaman ve ekonomik kayıplarını en aza indirmekte ve müşterilere sunulan hizmet kalitesini de arttırmaktadır. CBS ise araç takip sistemlerinin mekânsal görselleştirme platformunu oluşturmaktadır. Ayrıca CBS, ürün ve araç bilgilerinin yanı sıra mekânsal verilerin de işleme konularak filo yönetiminde karar verme sürecine dâhil edilmesini sağlamaktadır.

Örneğin bir noktadan diğer noktaya en optimum güzergâhın belirlenmesi CBS ile mümkün olabilmektedir. Ayrıca araç takip sistemleri ve CBS’nin entegrasyonu da değişen koşullar karşısında hareket hâlindeki araç için yeni güzergâhların oluşturulmasına ve aracın yönlendirilmesine olanak sağlamaktadır.

Özellikle filolardaki araç sayısının artması ve çalışma alanlarının genişlemesi güncel teknoloji gereksinimlerini arttıran güçler olmuştur. Benzer şekilde yerel ölçeklerle uluslararası ölçekler arasındaki farklılıklar da, filo yönetiminde bilişim ve mekânsal teknolojilerinin kullanılma ölçüsü üzerinde büyük etkiye sahiptir. Günümüzde işletmeler kapasite artışına paralel olarak teknoloji yatırımlarını arttırma eğilimindedirler. Doğru cevap E'dir.

Gerçek zamanlı konum belirleme amaçlı olarak birçok GNSS tekniği geliştirilmiştir. Bunlardan en yaygın bilinen ve kullanılanı diferansiyel GNSS (DGNSS) tekniğidir. DGNSS tekniğinde koordinatları bilinen bir referans istasyonuna dayalı olarak gezen bir alıcının (ölçmeci, uçak, gemi, araba vb.) koordinatları kod gözlemleri kullanılarak metre mertebesindeki doğruluklarla belirlenmektedir. GNSS donanım ve yazılımlarındaki önemli gelişmelerin sonucunda kod ölçüleri yerine faz gözlemleri ile yüksek doğruluklu gerçek zamanlı kinematik uygulamaların yapılması olanaklı hâle gelmiştir. Gerçek zamanlı konum belirlemede yaşanan bu gelişmeler santimetre mertebesindeki doğrulukların hareket hâlindeki GNSS alıcıları için de geçerli olmasını sağlamıştır. Söz konusu sistemler gerçek zamanlı kinematik GNSS (RTK GNSS) adlandırılmaktadır. RTK GNSS’de de diferansiyel GNSS’de olduğu gibi bir tanesi koordinatları bilinen referans istasyonu diğeri ise koordinatları hesaplanacak olan gezen alıcı olmak üzere en az iki alıcı ile eş zamanlı ölçüye gereksinim vardır. Doğru cevap D'dir.

Teknolojik gelişmelerle birlikte GPRS’ten sonra EDGE, 3G, 4G ve LTE kablosuz mobil İnternet ağları geliştirilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Dinamik araç rotalama sistemlerinde GNSS teknolojileri sayesinde araçların konumları takip edilebilmekte ve ani değişiklikler için rota dinamik olarak yenilenebilmektedir.

GNSS konum bilgisinin elde edilmesini sağlayan bir teknolojidir. CBS ise mekânsal verilerin sorgulanması, analizi ve görselleştirilmesine olanak sağlayan tek araçtır. Bir filodaki araçların konum bilgisi GNSS teknolojisi sayesinde elde edilirken bu verinin görselleştirilmesi ve bir yol haritası üzerinde araç konumunun izlenebilmesi ancak CBS sayesinde mümkün olabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Kurumsal kaynak planlama sistemleri (Enterprise Resource Planning Systems-ERP); işletme faaliyetlerini ve karar verme süreçlerini desteklemek amacıyla kurulan ve bünyesinde çeşitli yazılım ürünlerini barındıran sistemlerdir. Kurumsal kaynak planlama sistemleri tedarik zinciri yönetimi, stok yönetimi, üretim yönetimi, müşteri ilişkileri yönetimi, finansal muhasebe, maliyet ve yönetim muhasebesi, insan kaynakları yönetimi vb. veri tabanlarına dayalı yönetim faaliyetlerini birbirlerine entegre ederek tüm işlemleri otomatikleştirmektedir. Doğru cevap D'dir.

GNSS ile elde edilen araç konum bilgileri belirli zaman aralıklarıyla izleme merkezindeki veri tabanına gönderilir ve bu konum bilgileri veri tabanında saklanır. Araç konumları CBS’nin görselleştirme araçları ile sembollerle işaretlenerek sayısal harita üzerinde gösterilir. Bu şekilde araçlar izlenerek filo denetim altında tutulur. Araç takip ve rotalama sürecinde araç rotaları CBS uygulamalarıyla çizgisel olarak vektör katmanı yapısında oluşturulur. CBS’nin takip ve izleme sistemleri ve optimizasyon modelleri ile entegrasyonu sayesinde gerçekleşen rota optimizasyonu ve yenilenmesi ile taşıma sürecinin modellenmesi ve planlanmasında etkin kararlar alınarak maliyetler düşürülebilmektedir. Mekânsal verilerin sorgulanması, analizi ve modellenmesindeki tek sistem olan CBS araç takip ve rotalama sistemlerinin omurgasını oluşturur. Doğru cevap C'dir.

Kara yolu taşımacılığı tedarik zinciri yönetiminin her aşamasında yer almaktadır ve en yaygın kullanılan, aynı zamanda rekabetin en fazla olduğu taşıma türüdür.

Deniz taşımacılığı dünya ticaretinin % 90’ını oluşturmaktadır ve taşıma türleri içerisinde en düşük maliyetli olanıdır.

Kitabınızdan tablo 7.1'i inceleyiniz.

Kitabınızdan Tablo 7.1'i inceleyiniz.

Büyük filo 100-499 araçtan oluşmaktadır. Detaylar için kitabınızdan Tablo 7.2'yi inceleyinizi.

GNSS, uydu sinyalleri yardımıyla herhangi bir yer ve zamanda, her türlü hava koşulunda, global bir koordinat sisteminde, yüksek duyarlıkta, ekonomik olarak, anında ve sürekli konum, hız ve zaman belirlemesine olanak veren bir radyo navigasyon sistemidir.

DGNSS tekniğinde koordinatları bilinen bir referans istasyonuna dayalı olarak gezen bir alıcının (ölçmeci, uçak, gemi, araba vb.) koordinatları kod gözlemleri kullanılarak metre mertebesindeki doğruluklarla belirlenmektedir.

Araç takip sistemleri için alternatif kablosuz iletişim teknolojileri telsiz ve uydu telefonudur. Ancak GSM belirli bir bölge içinde hizmet verebilen telsiz şebekelerine göre çok daha geniş bir kapsama alanına sahiptir ve teknolojik alt yapısı veri iletişimine uygundur. Uydu telefonlarına göre kapsama alanı daha dar olmasına rağmen yerleşim yerleri ve kara yollarının tamamına yakınının kapsama alanı içinde olması sebebiyle ihtiyacı karşılamaktadır. Uydu telefonlarına göre hem cihaz hem de işletme maliyetleri çok ucuzdur ve istenildiğinde operatör kolaylıkla değiştirilebilir.

Araç rotalama gerçekleştirilirken aşağıdaki hususların dikkate alınması gereklidir:

• Müşterilerin sipariş büyüklükleri ve sipariş öncelikleri
• Teslimatın gerçekleştirilmesinde risk minimizasyonu
• Filo büyüklüğü

• Araçların yük kapasiteleri
• Araçların izleyebileceği alternatif yol güzergâhları, yol durumları, hız koşulları
• Araçların özellikleri, yapabileceği maksimum hız, km bilgisi
• Müşterilerin konum bilgisi
• Zaman kısıtı

Gerçek zamanlı dinamik araç rotalama sistemi filo yönetiminde çok büyük bir öneme sahiptir. Sistemin filo yönetiminde sağlayabileceği katkılar aşağıda özetlenmiştir:

Birçok teknolojinin birbirleriyle entegre edilmesiyle mevcut kaynakların optimumkullanımı sağlanır ve maliyet azaltılır.

Optimum rotalama, hızlı sevkiyat ve müşteri bilgilendirmesi ile hizmet kalitesi art- tırılır ve müşteri ilişkilerinin iyileştirilmesi sağlanır.

Göz önünde bulundurulmayan ani değişiklikler ve acil durumlar karşısında araç- ların yeniden rotalanması ve çizelgelenmesi sağlanır.

Filo performansı denetlenebilir.

Optimizasyonlar sayesinde verimlilik arttırılır ve taşıma riskleri azaltılır.

Kaza durumlarından haberdar olunup müdahale edilmesi sağlanabilir.

Kara yolu taşımacılığı tedarik zinciri yönetiminin her aşamasında yer almaktadır ve en yaygın kullanılan, aynı zamanda rekabetin en fazla olduğu taşıma türüdür. Kapıdan kapıya olarak nitelendirilen ve aktarmasız teslimatın sağlandığı bir taşıma olup, diğer taşıma sistemlerinin de bir parçası olarak sisteme dahil edilebilmektedir.