LOJİSTİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KULLANIMI

Coğrafi bilgi sistemleri için veri birçok yolla üretilebilmektedir. Bunlardan en yaygın olan yöntem ve veriler şunlardır: yersel ölçme yöntemleri, uzaktan algılama ve fotogrametri teknikleri, küresel konumlandırma sistemleri, sayısallaştırma,  grafik veriler, tablosal veriler, ve veritabanları… Bunlar arasında normalizasyon yoktur.

Eğitimli CBS personeli CBS yöneticisi, veri tabanı yöneticisi, yazılım uzmanı, sistem analisti, programcı kadrolarından oluşturulabilir.

Öznitelik verileri konumsal olmayan genellikle tablolar hâlinde sunulan verilerdir. Bunlar herhangi bir konumsal verinin nitelik ve niceliksel olarak özelliklerini ifade etmek için kullanılır. Öznitelik verileri tanımlanırken uzman görüşünün alınması, veri tekrarları ve zor toplanan verilerin yeniden toplanmaması açısından büyük önem taşımaktadır. Örneğin bir alandaki bina verilerinden; binanın yaşı, kat yüksekliği, yapı tipi, kullanım şekli, hane sayısı vb. bilgilerin tamamı öznitelik bilgisi olarak tanımlanabilir

Şıklarda verilen tüm özellikler Raster Veri Modeli’nin dezavantajlarıdır.

Spagetti Veri Modelinde etkisiz bir depolama tekniği kullanılmaktadır

Vektör veri modelinde çizgisel ve alansal veri elemanlarını oluşturan her noktanın koordinatlarının saklanması gerekmektedir.

Afet Yönetimi, her türlü tehlikeye karşı hazırlıklı olma, zarar azaltma, müdahale etme ve iyileştirme amacıyla ilgili kaynakları koordine eden analiz, planlama
karar verme ve değerlendirme süreçlerinin tümünü kapsamaktadır

Coğrafi bilgi sistemlerinin temel ve en önemli bileşeni kuşkusuz veridir. CBS projelerinde konumsal ve konuma ait tablosal/öznitelik verileri kullanılmaktadır. Genelde CBS projelerinde proje bütçesinin büyük bir kısmını (yaklaşık %80-90), projede kullanılacak verilerin temini oluşturmaktadır. Görüldüğü üzere veri çok kıymetli ve çok önemli bir bileşendir. Bu nedenle oluşturulacak verilerin düzenli bir yapıda olması gerekir.

CBS projelerinin çalışabilmesi için gerekli bilgisayar, çevre birimleri olarak tanımlanabilir. CBS projelerinde verilerin depolandığı disk alanları, CBS yazımlarının çalışacağı bilgisayar sistemleri, her türlü harita ve paftayı taramak için kullanılacak tarayıcılar, projelerin çıktı ürünlerinin alınabilmesi için yazıcı ve çiziciler, araziden bilgi toplamak için kullanılacak tablet ve GPS (Küresel Konumlandırma Sistemleri) vb. bütün sistemler CBS’nin donanım bileşenini oluşturmaktadır.

Yaygın Olarak Kullanılan CBS Yazılımları adlı Tablo 3.1’e göre SAGA-GIS açık kaynak kodlu bir yazılımken, diğer şıklarda verilen yazılımlar ücretlidir.

Öznitelik Veriler: Öznitelik verileri konumsal olmayan, genellikle tablolar hâlinde sunulan verilerdir. Bunlar herhangi bir konumsal verinin nitelik ve niceliksel olarak özelliklerini ifade etmek için kullanılır. Öznitelik verileri tanımlanırken uzman görüşünün alınması, veri tekrarları ve zor toplanan verilerin yeniden toplanmaması açısından büyük önem taşımaktadır. Örneğin bir alandaki bina verilerinden; binanın yaşı, kat yüksekliği, yapı tipi, kullanım şekli, hane sayısı vb. bilgilerin tamamı öznitelik bilgisi olarak tanımlanabilir.

Çizgi veri tipi CBS yazılımlarında doğru (line) veya çoklu doğru (polyline) olarak gösterilen geometrik bir şekildir. Çizgi veri tipi nokta verilerin birleşimi şeklinde de ifade edilebilir ve dere, akarsu, yol, elektrik hattı vb. yeryüzü elemanlarını CBS yazılımlarında konumlandırmak için kullanılır. Örnek olarak Şekil 3.5’te Google Earth yazılımı üzerinde yollar görülmektedir. Öznitelik bilgisi olarak bazı yol isimleri de gözükmektedir.

Raster Veri Modelinin Avantajları:

Raster Veri Modeli Dezavantajları:

Vektör veri modeli, coğrafi objeleri grafik olarak göstermek için nokta, çizgi ve alandan oluşan vektörel ifadelerdir. Vektör veri modelinde temel eleman “nokta”dır. Noktaların birleşmesi sonucu çizgiler (doğrular) meydana gelir. Çizgilerin birleşmesi sonucu ise alanlar meydana gelir.

Spagetti veri modelinin özellikleri özetle aşağıda sıralandığı gibidir.

Tematik haritalama, konumsal bir verinin öznitelik verilerine bağlı dağılımını gösteren haritadır. Bir başka deyişle herhangi bir özelliği haritalama olarak da tanımlanabilir. Tematik haritalama özniteliksel bir özelliğin değişimini, farklı renk, ton veya tarama değişiklikleri ile gösterir.

Muhasebe yönetimi coğrafi bilgi sistemlerinin kullanım alanları arasında yer almaz.