LOJİSTİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KULLANIMI - Deneme Sınavı - 13

Geleneksel bir yöntem olan depolamada ürünler ambar, tank ya da benzeri yapılarda
saklanır. Bir sipariş alındığında ürünün teslimatı buradan gerçekleştirilir. Çapraz dağıtım
ya da sıklıkla kullanılan adıyla tam zamanında dağıtım, direkt gönderim ve depolamaya
nispeten daha yeni bir lojistik tekniktir. Çapraz sevkiyat; farklı üreticilerden gelen küçük
çaplı yüklerin bir araya getirilerek daha büyük araçlarla sevk edilmesidir. Bu tekniğe tam zamanında dağıtım denilmesinin sebebi, firmalardan gelen küçük çaplı yüklerin sevkiyat merkezinde yalnızca birkaç saat bekletilmesidir. Şekil 6.3’te çapraz sevkiyat sistemi için bir örnek yer almaktadır.

Lojistik ağ tasarımı; ham madde tedarikçilerinden, ürünün müşteriye ulaştırılmasına
kadar geçen süreçte doğan lojistik aktivitelerin dizaynıdır. Burada temel amaç yeni açılacak olan tesislerin yerinin, boyutunun vb. belirlenmesidir. Söz konusu amaç ve kısıtlar
firmanın bulunduğu sektöre bağlı olarak farklılık göstermektedir.

Optimizasyon bunlardan biri değildir?

Yer kapsama modelinde amaç, talep noktalarının belirlenen bir üst zaman dilimini aşmadan en yakın tesisten almak koşuluyla en düşük maliyetli tesislerin yerlerinin belirlenmesidir. V1 olası tesisleri, V2 talep noktalarını yani müşterileri göstersin. f i
, i ∈ V1 açılması olası tesisin sabit maliyetini; pj , j ∈ V2 , j. talep noktasının hizmet alamaması durumunda ortaya çıkan ceza maliyetini; t ij, i ∈ V1 , j ∈ V2 , i. potansiyel tesis ve j. talep noktası arasındaki hizmetin sağlanmasının en düşük maliyeti ya da hizmet süresini; aij, i ∈ V1 , j ∈ V2 , ikili değişkeni i. potansiyel tesis j. talep noktasına hizmet sağlayabilme durumunu (hizmet sağlanıyorsa 1 değerini alır) göstersin. Karar değişkenlerinden yi , i ∈ V1 , i. olası tesisin açılması durumunda 1, açılmaması durumunda 0 değerini alan ikili değişken; zj , j ∈ V2 , j. talep noktasına hizmet götürülememesi durumunda 1, diğer durumlarda 0 değerini alan ikili değişkendir.

Lojistik bilgi sistemleri; bilgisayar sistemleri, bilgi toplama araçları, İnternet ve bulut
sistemleri gibi lojistiğe uygun bilgi teknolojilerinin entegre olarak bulunduğu yazılım sistemleridir.

Lojistik bilgi sistemleri; bilgisayar sistemleri, bilgi toplama araçları, İnternet ve bulut
sistemleri gibi lojistiğe uygun bilgi teknolojilerinin entegre olarak bulunduğu yazılım sistemleridir. Bu sistemler temel olarak tedarik zinciri içerisinde yer alan işletmelerin lojistik faaliyetlerinin belirli bir düzene koyulması ve sürekli iyileştirilmesi amacına yönelik
olarak kullanılmaktadır. Firmalar lojistik faaliyetleri için ayrı ayrı yazılım kullanabilmektedir; ancak bu genel kabul gören bir strateji değildir. Bunun yerine farklı faaliyetlerin
modüler olarak bir arada toplandığı ve birbirleriyle etkileşim içinde oldukları Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) yazılımları tercih edilir. KKP tedarik zinciri içerisinde farklı
alanlarda önemli rol oynar. Karar verme sürecine destek, operasyonları izleme ve kontrol,
sistem benzetimi, veri depolama ve işleme, çalışanlar, şirketler ve makineler arası iletişim
bu rollerden en önemlileridir.

Elektronik Veri Değişimi, EVD

Daha önce de belirtildiği gibi lojistik bilgi
sistemleri, tüm lojistik faaliyetlerin koordinasyonu ve yönetilmesi amacıyla geliştirilen yazılımlardır. Bu sistemlerin temel
olarak dört farklı fonksiyonel seviyesi bulunmaktadır. Bu seviyeler işlem sistemleri,
operasyonel planlama, taktiksel planlama
ve kontrol, stratejik planlamadır. Şekil
5.7’de görüldüğü gibi piramidin üst kısımları üst yönetimi ilgilendirirken, aşağı kısımları orta seviye yönetim ve operasyonel
çalışanları ilgilendirmektedir. C şıkkı bilgiyle ilgilidir.

Barkod, verilerin görsel özellikleri olan makineler tarafından okunabilmesi için çeşitli
kodlama yöntemleriyle oluşturulan paralel çizgiler, noktasal şekiller, iç içe daireler ya da
görüntü içinde gizli şekillerdir. Barkodlar sayesinde veri, hızlı ve doğru şekilde bilgisayar
sistemlerine aktarılmaktadır.

RFID etiketleri genelde şu üç önemli parçadan oluşur:
• Elektronik entegre devre
• Bir minyatür anten
• Entegre devre ve anteni bir arada tutan aparat

İşlem sistemleri seviyesi, lojistik yönetiminde en sık kullanılan sipariş alma ve işleme, stok durumu kontrol etme, fatura hazırlama ve nakliye süreleri kontrolü gibi aktiviteleri içerir. Gün içerisinde defalarca tekrar eden bu aktivitelerden çıkan bilgilerin işletme içerisine ve tedarikçilere hızla ulaşması gerekmektedir. Bu seviyede sipariş alım elemanı gibi çeşitli operasyonel personel aktif görev alır.

Veri Tabanı Yönetimi
Bir bilgi sisteminin en önemli ögesi, verinin bilgiye, bilginin de karar vermede faydalı olacak birikime dönüştürülmesidir. Veri tabanı yönetimi üç önemli fonksiyon içermektedir:
• Veri seçimi
• Analiz yöntemi seçimi
• Veri işleme prosedürü seçimi
Lojistik kararlar alınma sıklıklarına göre daha önceden saklanan karar için verinin
geri çağırılarak anlamlı bilgiye dönüştürülmesine ihtiyaç duyarlar. Genelde daha çok erişilmesi gereken verinin saklanması ve geri getirilmesi normale göre yüksek maliyetlidir.
Veri işleme bilgi sistemlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Bu prosedür, temel olarak
verinin çeşitli aritmetik manipülasyonlarla raporlama ve karar verici için anlamlı bilgi
hâline getirilmesidir. Veri analizi ise çeşitli matematiksel ve istatistiksel modeller ile yüksek derecede zorluğu olan planlama ve kontrol problemlerine çözüm arama yöntemidir.

E şıkkı sorunun cevaplarından biri değildir.

Üç firmanın üçü de KKP yazılımı geliştirmiştir. Cevap E dir.

E-ticaretin işletmeler açısından yararları

İşletmeden tüketiciye e-ticaret (B2C, Business to Consumer):
Tüketicilerin İnternet ortamında işletmelerden ürün ve hizmet satın alması

Devletten devlete e-ticaret (G2G, Government to Government):
Devletin kendi içindeki kurumlarının birbirleri ile yaptıkları alım-satım ve ödemeler ile diğer ekonomik ve idari faaliyetler için elektronik ortamı kullanması

CBS, e-ticaret sisteminde de önemli bir potansiyel taşır ve e-ticaret faaliyetleri içerisinde pazar analizi, stok ve sevkiyat yönetiminde ideal çözümler sunar. CBS’de verilere istenilen anda tekrar ulaşılabilmekte ve veriler güncellenebilmektedir. CBS mekânsal verilerin yönetimi, entegrasyonu, sorgulanması, analizi ve görselleştirilmesinde çok güçlü fonksiyonlara sahiptir.

Önümüzdeki yıllarda ise e-ticaretin,
• Klasik perakende sektörünün daralması
• Genç nüfusun İnternet ve e-ticarete olan yatkınlığı
• Mobil cihaz penetrasyonunun artması
• Gelişmekte olan pazarların hızlı büyümesi
• Teknolojik gelişmelerin katkıları ve farklı sistemlerle sağlanacak entegrasyon sayesinde daha etkin uygulamaların gerçekleştirilmesi ile güçlü bir büyüme trendi sergilemeye devam edeceği öngörülmektedir.

CBS ile bir karar probleminin çözümünde işlem adımları genel olarak (1) Problemin tanımlanması, (2) Kullanılacak yönteme karar verilmesi ve kullanılacak verilerin hazırlanması, (3) Hazırlanan verilere ve belirlenen yöntemlere göre analizlerin gerçekleştirilmesi ve (4) Sonuçların yorumlanması şeklindedir.