LOJİSTİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KULLANIMI - Deneme Sınavı - 12

CBS’de mekânsal analizler temel başlıklar olarak; birleştirme analizi, yakınlık analizi, sınır işlemleri, yüzey analizi, grid analizi, istatistiksel ve jeo-istatistiksel analizler ve ağ analizi olarak ele alınabilir.

Pazar Analizi: e-ticaret işletmeler açısından ele alındığında İnternet’in dünyanın her yerinde yatırım yapma fırsatı sunduğu söylenebilir. Ancak, bir yatırım yapılmadan önce bölgenin ekonomik özelliklerinin ve müşteri profilinin ilgili endüstri açısından çok dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Veri madenciliği, büyük miktardaki veri setlerinden, üstü kapalı, çok net olmayan, önceden bilinmeyen ancak potansiyel olarak kullanışlı bilginin çıkartılması olarak tanımlanır.

B2C e-ticaret, bireysel müşterilere ürün ve hizmetlerin perakende satışı için İnternet kullanımına dayalı bir ticaret şeklidir. Seyahat veya hava yolu web servisleri aracılığıyla gerçekleştirilen hava yolu rezervasyonları ve İnternet üzerinden kitap satışları konumsal olmayan B2C e-ticaretin son derece başarılı uygulamalarından bazılarıdır.

Taşıma Türlerinin Avantaj ve Dezavantajları

Doğru cevap A'dır.

Filo Yönetimi Tipolojisi

 

Doğru cevap B'dir.

Filo yönetiminde temel operasyonlar;

Doğru cevap C'dir.

Filo yönetimindeki bu işlemlerin zorluğu, hem bilişim hem de mekânsal teknolojiler olan Küresel Navigasyon Uydu Sistemleri (GNSS) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknolojilerinin kullanılmasını zorunlu hâle getirmiştir.

Konum bilgisi için GNSS’e dayalı araç takip sistemleri, araç işlemlerinin kolay takip edilmesine, araç ve sürücü ile her an iletişim kurularak acil ve beklenmedik durumlarda müdahale edilmesine olanak sağlamaktadır. Bu sayede işletmeler zaman ve ekonomik kayıplarını en aza indirmekte ve müşterilere sunulan hizmet kalitesini de arttırmaktadır. CBS ise araç takip sistemlerinin mekânsal görselleştirme platformunu oluşturmaktadır. Ayrıca CBS, ürün ve araç bilgilerinin yanı sıra mekânsal verilerin de işleme konularak filo yönetiminde karar verme sürecine dâhil edilmesini sağlamaktadır.

Örneğin bir noktadan diğer noktaya en optimum güzergâhın belirlenmesi CBS ile mümkün olabilmektedir. Ayrıca araç takip sistemleri ve CBS’nin entegrasyonu da değişen koşullar karşısında hareket hâlindeki araç için yeni güzergâhların oluşturulmasına ve aracın yönlendirilmesine olanak sağlamaktadır.

Özellikle filolardaki araç sayısının artması ve çalışma alanlarının genişlemesi güncel teknoloji gereksinimlerini arttıran güçler olmuştur. Benzer şekilde yerel ölçeklerle uluslararası ölçekler arasındaki farklılıklar da, filo yönetiminde bilişim ve mekânsal teknolojilerinin kullanılma ölçüsü üzerinde büyük etkiye sahiptir. Günümüzde işletmeler kapasite artışına paralel olarak teknoloji yatırımlarını arttırma eğilimindedirler. Doğru cevap E'dir.

Gerçek zamanlı konum belirleme amaçlı olarak birçok GNSS tekniği geliştirilmiştir. Bunlardan en yaygın bilinen ve kullanılanı diferansiyel GNSS (DGNSS) tekniğidir. DGNSS tekniğinde koordinatları bilinen bir referans istasyonuna dayalı olarak gezen bir alıcının (ölçmeci, uçak, gemi, araba vb.) koordinatları kod gözlemleri kullanılarak metre mertebesindeki doğruluklarla belirlenmektedir. GNSS donanım ve yazılımlarındaki önemli gelişmelerin sonucunda kod ölçüleri yerine faz gözlemleri ile yüksek doğruluklu gerçek zamanlı kinematik uygulamaların yapılması olanaklı hâle gelmiştir. Gerçek zamanlı konum belirlemede yaşanan bu gelişmeler santimetre mertebesindeki doğrulukların hareket hâlindeki GNSS alıcıları için de geçerli olmasını sağlamıştır. Söz konusu sistemler gerçek zamanlı kinematik GNSS (RTK GNSS) adlandırılmaktadır. RTK GNSS’de de diferansiyel GNSS’de olduğu gibi bir tanesi koordinatları bilinen referans istasyonu diğeri ise koordinatları hesaplanacak olan gezen alıcı olmak üzere en az iki alıcı ile eş zamanlı ölçüye gereksinim vardır. Doğru cevap D'dir.

Teknolojik gelişmelerle birlikte GPRS’ten sonra EDGE, 3G, 4G ve LTE kablosuz mobil İnternet ağları geliştirilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Araç rotalama sistemleri konusunda 1980’lerden itibaren çok önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Başlangıçta statik bir planlama ile yetinilirken bugün teknolojik gelişmelerin eşliğinde araçlar ve planlamanın yapıldığı merkez arasındaki iletişim ile gerçek zamanlı araç rotalama ve çizelgelemenin gerçekleştirilmesi temel beklenti olmuştur. Dağıtım öncesi bir merkezden taşıma planlarının yapılması statik bir planlama sürecini oluştururken, ani değişimlere cevap verebilen ve değişimlere göre yeniden planlama yapabilen dinamik sistemler daha başarılı olmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Dinamik araç rotalama sistemlerinde GNSS teknolojileri sayesinde araçların konumları takip edilebilmekte ve ani değişiklikler için rota dinamik olarak yenilenebilmektedir.

GNSS konum bilgisinin elde edilmesini sağlayan bir teknolojidir. CBS ise mekânsal verilerin sorgulanması, analizi ve görselleştirilmesine olanak sağlayan tek araçtır. Bir filodaki araçların konum bilgisi GNSS teknolojisi sayesinde elde edilirken bu verinin görselleştirilmesi ve bir yol haritası üzerinde araç konumunun izlenebilmesi ancak CBS sayesinde mümkün olabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Kurumsal kaynak planlama sistemleri (Enterprise Resource Planning Systems-ERP); işletme faaliyetlerini ve karar verme süreçlerini desteklemek amacıyla kurulan ve bünyesinde çeşitli yazılım ürünlerini barındıran sistemlerdir. Kurumsal kaynak planlama sistemleri tedarik zinciri yönetimi, stok yönetimi, üretim yönetimi, müşteri ilişkileri yönetimi, finansal muhasebe, maliyet ve yönetim muhasebesi, insan kaynakları yönetimi vb. veri tabanlarına dayalı yönetim faaliyetlerini birbirlerine entegre ederek tüm işlemleri otomatikleştirmektedir. Doğru cevap D'dir.

GNSS ile elde edilen araç konum bilgileri belirli zaman aralıklarıyla izleme merkezindeki veri tabanına gönderilir ve bu konum bilgileri veri tabanında saklanır. Araç konumları CBS’nin görselleştirme araçları ile sembollerle işaretlenerek sayısal harita üzerinde gösterilir. Bu şekilde araçlar izlenerek filo denetim altında tutulur. Araç takip ve rotalama sürecinde araç rotaları CBS uygulamalarıyla çizgisel olarak vektör katmanı yapısında oluşturulur. CBS’nin takip ve izleme sistemleri ve optimizasyon modelleri ile entegrasyonu sayesinde gerçekleşen rota optimizasyonu ve yenilenmesi ile taşıma sürecinin modellenmesi ve planlanmasında etkin kararlar alınarak maliyetler düşürülebilmektedir. Mekânsal verilerin sorgulanması, analizi ve modellenmesindeki tek sistem olan CBS araç takip ve rotalama sistemlerinin omurgasını oluşturur. Doğru cevap C'dir.

CBS yazılımlarından ArcGIS ve TransCAD araç rotalama problemi için özel durumları ele alan ve etkin çözümler üreten modüllere sahip sistemlerdir. Doğru cevap B'dir.

E-ticaretin işletmeler açısından yararları;

İşletmeden işletmeye e-ticaret; Alıcı ve satıcı işletmelerin elektronik ortamda bir araya gelerek alım, satım, sipariş takibi vb. işlemler yapması ve bayiler, tedarikçiler ve dağıtıcılarla olan iş ilişkilerinin düzenlenmesi

Devletten işletmeye e-ticaret; Kamu kurum ve kuruluşlarının düzenlemiş oldukları ihaleleri elektronik ortamda duyurması ve işletmelerin de bunlara elektronik ortamda yanıt vermesi

Devletten devlete e-ticaret; Devletin kendi içindeki kurumlarının birbirleri ile yaptıkları alım-satım ve ödemeler ile diğer ekonomik ve idari faaliyetler için elektronik ortamı kullanması

İşletmeden devlete e-ticaret; Devletin İnternet ortamında işletmelerden ürün ve hizmet satın alması