LOJİSTİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KULLANIMI - Deneme Sınavı - 11

Tesis yeri seçimi kararları esas olarak lojistik sistemler kurulurken alınmaktadır. Bu kararlar alınırken talebin coğrafyaya göre dağılımı ve yoğunluğu, enerji ya da iş gücü maliyetleri gibi faktörler göz önünde bulundurulur. Yer seçimi kararları yeni bir ürün devreye alındığında ya da bir ürünün üretimine son verildiğinde tekrar gözden geçirilir.

Yer seçimi kararları alındıktan sonra söz konusu tesis, ister sıfırdan inşa edilsin isterse satın alınsın ya da kiralansın firma önemli bir maliyetin altına girmektedir. Bu sebeple bu kararlar kısa vadede değiştirilmemelidir. Bununla birlikte isabetli alınan yer seçimi kararları talep hacmini olumlu etkileyebilir. Örneğin; coğrafi olarak çok uzakta olduğu için hizmet alamayan ya da uzun tedarik süreleri sebebiyle sipariş vermeye çekinen müşteriler, yakınlarına açılan bir dağıtım merkeziyle talebin olumlu değişmesini sağlayabilir.

Tesis yeri seçimi problemi lojistik anlamda çeşitli konulara göre sınıflandırılabilir. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:

Bu tür problemler bazı varsayımlar altında modellenmektedir. Bunlar:

Kamu sektöründe halka hizmet ulaştırırken çeşitli lojistik konular göze çarpmaktadır. Bunlardan bazıları şöyledir: İtfaiye sistemleri, ambulans sistemleri, afet yardım merkezleri, engellilerin taşınması vb. Bu gibi hizmet alanları tasarlanırken yalnızca düşük lojistik maliyetleri göz önünde bulundurmak yeterli değildir. Aynı zamanda tüm bireylere aynı kalitede ve hızda söz konusu hizmetler sunulmalıdır. Bunun sonucunda kamu sektörüne özel matematiksel modeller ortaya çıkmıştır. Bu modellerden p-merkez ve yer kapsama ön plana çıkmaktadır.

Çeşitli alternatiflerde dağıtım kanalları bulunmaktadır. Bu kanalların bir kombinasyonu dağıtımın yapısını oluşturmaktadır. Söz konusu dağıtım kanalı alternatiflerinden önem arz edenler izleyen alt başlıklar halinde incelenmektedir.

İşletmeler dağıtım kanalını tercih edeceği ürünün bulunduğu pazarın yapısını dikkate almalıdır. İlgili pazarın hacmi ve yaygınlığı göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin; çok geniş bir coğrafyaya yayılan pazara ürün sunulurken uzun kanallar kullanılır. Bir uzun kanalda ürünler çeşitli depolara uğrayarak son müşteriye ulaştırılmaktadır. Öte yandan, kısıtlı bir coğrafyada sadece sınırlı müşterisi olan pazarlarda kısa kanallar tercih edilir. Aşağıdaki şekilde uzun ve kısa dağıtım kanallarının birer örneği görülmektedir.