LOJİSTİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KULLANIMI - Deneme Sınavı - 9

Bu etkenlerden yola çıkılarak lojistik faaliyetlerin amaçları aşağıdaki gibi verilebilir :
1. En az stok; maliyetleri en aza indirebilmek için sıfır stok ile çalışmak bunun için de just in time (JIT) gibi faaliyetlerin ihtiyaç duyulduğu ya da talep edildiği anda gerçekleştirilmesi temeline dayanan stok kontrol sistemlerinin belirlenmesi gerekmektedir.
2. En az maliyet; lojistikte temel amaç asgari maliyetle kaliteli hizmet anlayışı sürdürmek olduğu için maliyet kalemlerinin gözden geçirilmesi gerekmektedir.
3. Verimlilik; maliyetleri en aza indirebilmek için maksimum verimliliğin sağlanması.
4. Kalite (hasarsızlık, performans); müşteri memnuniyetinden ödün vermemek ve rekabette ayakta kalabilmek için kaliteli hizmet anlayışı

Tüm bu amaçlar doğrultusunda, lojistik faaliyetler ham maddeden nihai ürüne kadar olan akışı boyunca yukarıda bahsedilen tüm faaliyetleri düzenlemeye çalışırken, ürüne ve/veya hizmete değer katan aşağıdaki üç işlemi kapsamaktadır:
• Konum: Ürünlerin, müşteri açısından daha düşük değerli olduğu yerlerden, daha yüksek değerli olduğu yerlere taşınması ve bu sayede konum değerinin artırılmasıdır. Bu işlem, taşıma maliyetlerini de kapsamaktadır.
• Zaman: Ürünlere ihtiyaç oluncaya kadar bunların depolanması ve tüm sürelerin daha verimli yapılması ile gerçekleşmektedir. Bu işlem, envanter bulundurma maliyetlerini de kapsamaktadır.
• Yapı: Ürünlerin istenilen miktarlarda ve özelliklerde düzenlenerek, bunlara sipariş değeri eklenmesidir.

Taşıma yönetimi içerisinde; taşıma türü veya türlerinin tespiti, yüklerin birleştirilmesi, taşıma araçlarının rotalarının belirlenmesi, araç çizelgeleme, ekipman seçimi gibi faaliyetler yerine getirilmektedir.

Kara yolu taşımacılığın avantajları söyle sıralanabilir:
• Daha az altyapı yatırımı gerektirir.
• Terminal gereksinimi genellikle azdır.
• Tüm üretim ve tüketim merkezlerini bağladığından kapıdan kapıya taşımacılıkta elverişlidir.
• Uygun coğrafik koşullar altında ulaşım ağı neredeyse sınırsızdır.
• Araç planlama ve bulma kolay olduğundan sık sefer yapılabilir.
• Farklı hacimlerde ve büyüklüklerde taşıma yapılabilir.
• Kısa mesafede daha verimli ve ekonomiktir.
• Haftanın yedi günü 24 saat sefer yapılabilir.

Demir yolu taşımacılığının avantajları aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Hava koşullarından ve trafik yoğunluğundan daha az etkilenir.
• Araba, beyaz eşya, uçak parçası gibi ağır tonajlı ve büyük parça yükler taşınabilir.
• Kaza riski daha azdır.
• Çevreye duyarlı bir taşıma yöntemidir

Deniz yolu taşımacılığın avantajları ve dezavantajları aşağıda verilmiştir.
Avantajları:
• Dünyada en çok tercih edilen taşımacılık şeklidir.
• Ürünler konteyner ile taşındığından elleçleme faaliyetlerinde kolaylık sağlanır.
• Uluslararası taşımacılıkta gümrük işlemleri çıkış ve varış limanlarında yapıldığından, bu limanlar arasında transit geçiş ve gümrük işlemi yoktur.
Dezavantajları:
• Mal hasar riski yüksektir.
• Zaman unsuru olarak taşıma süreleri dikkate alındığında bozulabilir ürünlerin taşınmasında tercih edilmez.
• Taşıma zamanı ve mal güvenliği açısından hava şartlarından yüksek düzeyde etkilenir.
• Hizmet sadece liman ve çevrelerine teslim olacağından kapıdan kapıya teslimlerde 254diğer taşıma türleri ile destekleneceğinden maliyet artacaktır.

Destek lojistik faaliyetleri genel olarak aşağıdaki faaliyetleri kapsamakla birlikte işletme türüne göre farklılık gösterebilirler. Bu faaliyetler:
• Müşteri Hizmetleri
• Ambalajlama
• Bilgi Yönetimi
• Satın Alma
• Elleçleme
• Sipariş İşleme
• Atık Parça Yönetimi
• Fabrika ve Depo Yer Seçimi
• Talep Tahmini/ Planlama
• Sigortalama/Gümrükleme

İşletmelerde yerine getirilen temel lojistik faaliyetlerinin bütünleşik bir sistem yaklaşımı ile alındığından bahsetmiştir. Bu faaliyetler; sipariş işleme, stok yönetimi, ulaştırma (nakliye), depolama, malzeme taşıma ve paketleme ile lojistik ağ ve kuruluş yeri seçimi olarak sıralanabilir.

Taşıma, stok yönetimi ve depo yönetimi faaliyetlerini kapsayan temel lojistik faaliyetler, tüm lojistik süreçler içinde gerçekleştirilen anahtar faaliyetler durumundadır.

Destek lojistik faaliyetleri genel olarak aşağıdaki faaliyetleri kapsamakla birlikte işletme türüne göre farklılık gösterebilirler. Bu faaliyetler:

• Müşteri Hizmetleri

• Ambalajlama
• Bilgi Yönetimi
• Satın Alma

• Elleçleme
• Sipariş İşleme
• Atık Parça Yönetimi
• Fabrika ve Depo Yer Seçimi

• Talep Tahmini/ Planlama
• Sigortalama/Gümrükleme

Üretim öncesi lojistik; işletmenin üretmiş ve satmış olduğu mal ve hizmetlerdekullandığı ilk madde ve malzemelerin satın alınması ve depolanması faaliyetlerini kapsar.

Lojistik faaliyetlerin amaçları aşağıdaki gibi verilebilir (Uçar, 2007: 5):

En az stok; maliyetleri en aza indirebilmek için sıfır stok ile çalışmak bunun için de just in time (JIT) gibi faaliyetlerin ihtiyaç duyulduğu ya da talep edildiği anda gerçekleştirilmesi temeline dayanan stok kontrol sistemlerinin belirlenmesi gerekmektedir.

En az maliyet; lojistikte temel amaç asgari maliyetle kaliteli hizmet anlayışı sürdürmek olduğu için maliyet kalemlerinin gözden geçirilmesi gerekmektedir.

Verimlilik; maliyetleri en aza indirebilmek için maksimum verimliliğin sağlanması.

Kalite (hasarsızlık, performans); müşteri memnuniyetinden ödün vermemek ve rekabette ayakta kalabilmek için kaliteli hizmet anlayışı

İzlenebilirlik (yük ve araç takibi); yüklerin ve araçların 7 gün 24 saat hem lojistik firması hem de müşterinin takip edebilmesi için GPRS gibi sistemlerin kullanılması.

Teslimat yani nakliye sürelerinin kısalması; nakliye süresinin minimum düzeyde olması için uygun ulaşım yolunu seçmek

Sürdürebilirlik (yedek parça, ambalaj malzemesi ve hurda geri toplam, çevresel duyarlılık...)

Şekil 2.3'ü inceleyiniz.

Kara Yolu Taşımacılığı: Gönderici ile taşıyıcı arasında yapılan sözleşme ile taşıma bedeli karşılığında mal veya hizmetin kapıdan kapıya, aktarmasız teslimini sağlayan ve aynı zamanda diğer taşıma türlerini de destekleyen bir taşıma türüdür.

Boru Hattı Taşımacılığı: Genellikle ham petrol, doğalgaz, su gibi likit ya da gaz hâlinde olan ürünler taşınır. Trafik ve hava koşullarından etkilenmediğinden büyük miktarda petrol ve doğal gazının başka bir bölgeye taşınması sağlanabilir.

Hava Yolu Taşımacılığı: Taşıma türleri arasında en hızlı taşıma yöntemidir. Dolayısıyla, hız faktörünün önemli olduğu zincirlerde, acil teslim edilmesi gerek ürünlerde ve ağırlığı az fakat değeri yüksek ürünlerin taşınmasında kullanılır

Mevsim Stoğu: Mamuller için mamul talebinin fazla olduğu dönemlerde satılmak üzere daha önceden imal edilerek bekletilen stoktur.

Sigortalama kapsamında yer alan ve taşımacılıktakarşılaşılan riskler ise aşağıdaki gibidir:

• Fiziksel hasar
• Çevresel felaket
• Kaybolma
• Hırsızlık
• Elleçleme hasarı
• Gecikmeden kaynaklanan zarar
• Kasıt sonucu oluşan zarar

En az stok; maliyetleri en aza indirebilmek için sıfır stok ile çalışmak bunun için de just in time (JIT) gibi faaliyetlerin ihtiyaç duyulduğu ya da talep edildiği anda gerçekleştirilmesi temeline dayanan stok kontrol sistemlerinin belirlenmesi gerekmektedir.

İzlenebilirlik (yük ve araç takibi); yüklerin ve araçların 7 gün 24 saat hem lojistik firması hem de müşterinin takip edebilmesi için GPRS gibi sistemlerin kullanılmasıdır.