LOJİSTİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KULLANIMI - Deneme Sınavı - 8

Taşıma yönetimi içerisinde; taşıma türü veya türlerinin tespiti, yüklerin birleştirilmesi, taşıma araçlarının rotalarının belirlenmesi, araç çizelgeleme, ekipman seçimi gibi faaliyetler yerine getirilmektedir.

Kara yolu taşımacılığın bu avantajları yanında dezavantajları da bulunmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Özellikle uzun mesafe söz konusu olduğunda taşıma maliyeti artacaktır.
• Kaza riski fazladır.
• Uluslararası taşıma yapıldığında gümrük işlemleri ve taşıt geçişlerinde bekleme süreleri olabilir.
• Yüksek hacimli taşımalarda ek araca ihtiyaç duyulacağından yetersizlik yaşanabilir.
• Kaza riski, çevre kirliliği, trafik yoğunluğu söz konusudur.

Gemi-kamyon (ship-truck)

Çevrim Stoğu: Üretim ve dağıtım faaliyetleri uzun süreli ve aşamalı olduğunda işletme içinde oluşan yarı mamul stoklarına çevrim stoğu denir.

Temel anlamda CBS’nin kurulabilmesi için gerekli temel bileşenler; veri, donanım, yazılım, yöntem ve personel (insanlar) şeklinde sıralanmaktadır.

Genelde CBS projelerinde proje bütçesinin büyük bir kısmını (yaklaşık %80-90), projede kullanılacak verilerin temini oluşturmaktadır.

Veri için en önemli şey verinin konumsal hassasiyeti yani doğruluğudur.

CBS projelerinin çalışabilmesi için gerekli bilgisayar, çevre birimleri olarak tanımlanabilir. CBS projelerinde verilerin depolandığı disk alanları, CBS yazımlarının çalışacağı bilgisayar sistemleri, her türlü harita ve pa ayı taramak için kullanılacak tarayıcılar, projelerin çıktı ürünlerinin alınabilmesi için yazıcı ve çiziciler, araziden bilgi toplamak için kullanılacak tablet ve GPS (Küresel Konumlandırma Sistemleri) vb. bütün sistemler CBS’nin donanım bileşenini oluşturmaktadır.

Kitabınızdan tablo 3.1'i inceleyiniz.

Yöntem

CBS çalışmalarının yapılmasının bir amacı da kaynakları verimli bir şekilde kullanmak-tır. Bunun için CBS projelerinde yöntemin iyi bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir. CBS projelerinde yöntem; bir veriye nasıl ve ne şekilde ulaşılacağı, verilerin nasıl işleneceği, hangi analizin kullanılacağı, hangi sorgulamaların ne şekilde yapılacağı, verilerin nasıl saklanacağı, veri tabanının nasıl ve ne şekilde oluşturulacağı, veri dönüşümlerinin nasıl olacağı, sonuç ürünlerin nasıl sunulacağı, projede hangi niteliklere sahip personelin ne şekilde görev yapacağı gibi birçok yolun belirlenmesi için oluşturulan prosedürlerin tamamıdır.

Çizgi veri tipi CBS yazılımlarında doğru (line) veya çoklu doğru (polyline) olarak gösterilen geometrik bir şekildir.

Hücresel (Raster) veri modeli, yeryüzünü, kare veya dikdörtgen olarak, satır ve sütunlarlabölünmüş hücreler ile ifade eden bir veri modelidir

Aşağıdaki listede CBS’nin kullanım alanlarından bazılarını başlıklar hâlinde bulabilirsiniz.

Mühendislik Uygulamaları:
• Elektrik, Su, Doğalgaz Şebekeleri
• Telekomünikasyon Ağı
• Araç Takip Sistemleri

Afet konusunda CBS’nin kullanıldığı başlıca alanlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Farklı meslek disiplinlerinden gelen verilerin bir arada değerlendirilerek riskli alanların belirlenmesi

Afet öncesi farklı nitelikte veriler kullanılarak risk senaryolarının üretilmesi ve afete hazırlıklı olma aşamasında kullanılması

Risklerin belirlenmesinde çok önemli bir paya sahip mikro bölgeleme haritalarının oluşturulması

Yapı envanterinin oluşturulması

Jeolojik, Sismolojik, Jeodezik ve Geoteknik verilerin toplanması

Afetin her aşamasında kullanılabilir bir yapıya sahip olması

Tehlike ve riskli alanların tespit edilmesi

Afet anında hızlı güvenilir bilgi akışının sağlanması ve karar vericilere güncel veriler ışığında doğru kararların alınmasında yardımcı olması

Afet sonrası hasar tespit çalışmalarında kullanılması

Kurtarma ekipleri ile koordinasyonun sağlanması ve kaynakların etkin kullanılması

Lojistik sistemlerde temel olarak eniyilenmek istenilen bazı durumlar vardır. Bunlar:
• Optimum depo sayısının belirlenmesi
• Depoların yerlerinin belirlenmesi
• Depoların büyüklüğünün belirlenmesi
• Depo içi ürün yerleşiminin belirlenmesi
• Hangi ürünün hangi miktarda transfer edileceğinin belirlenmesi
• Ürünlerin taşınacağı araçların kullanacağı rotanın belirlenmesi

Doğru cevap C'dir.

Lojistik aktivitelerde vektör veri modelinin kullanım amacı, lojistik ağda yer alan ögelerin tıpkı kâğıt bir haritadaki gibi konumunun belirlenmesidir. Doğru cevap A'dır.

Ağ veri modelinde her bir bağlantı kendi özellikleri ile bulunur. Lojistikte bir bağlantının en önemli özellikleri arasında bağlantının kapasitesi, tipi, hız sınırı vb. yer alır. Doğru cevap A'dır.

Doğru cevap E'dir.

Doğru cevap D'dir.

Bir lojistik ağ içerisinde genel olarak tedarikçiler, üretim tesisleri, depolar, dağıtım merkezleri, perakendeciler ve son müşteriler yer alır. Doğru cevap B'dir.