LOJİSTİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KULLANIMI - Deneme Sınavı - 5

Paul R. Murphy ve Jr. Donald Wood’un 2004 tarihli Contemporary Logistics başlıklı kitaplarında lojistik faaliyetler; Müşteri hizmetleri, tesis yeri kararları, stok yönetimi, sipariş yönetimi, üretim planlaması, geri dönen ürünler, taşıma yönetimi, talep tahmini, endüstriyel paketleme, elleçleme, parka ve hizmet desteği, satın alma şeklinde sınıflandırılmıştır. Lojistik iletişim, J.R. Stock ve diğerleri’nin 2001 tarihli Strategic Logistic Management başıklı kitaplarındaki lojistik faaliyet sınıflandırmalarından birisidir.

Taşıma, stok yönetimi ve depo yönetimi faaliyetleri temel lojistik faaliyetler, bunların dışında yer alan faaliyetler ise destek lojistik faaliyetler olarak adlandırılmaktadır. Genel olarak, müşteri hizmetleri, ambalajlama, bilgi yönetimi, satın alma, elleçleme, sipariş işleme, atık parça yönetimi, fabrika ve depo yer seçimi, talep tahmini/planlama, sigortalama/gümrükleme faaliyetlerini kapsayan destek lojistik faaliyetler işletme türüne göre farklılık gösterebilmektedir.

En az maliyet, verimlilik, kalite, izlenebilirlik, teslimat süresinin kısaltılması, sürdürülebilirlik ve en az stok lojistik faaliyetlerin amaçları arasında sayılabilir. En az stok; maliyetleri en aza indirebilmek için sıfır stok ile çalışmak bunun için de just in time (JIT) gibi faaliyetlerin ihtiyaç duyulduğu ya da talep edildiği anda gerçekleştirilmesi temeline dayanan stok kontrol sistemlerinin belirlenmesi gerekmektedir.

Lojistik, ham maddeden nihai ürüne kadar olan akışı boyunca faaliyetleri düzenlemeye çalışırken ürün ya da hizmete değer katan üç işlemi kapsamaktadır. Konum: Ürünlerin, müşteri açısından daha düşük değerli olduğu yerlerden, daha yüksek değerli olduğu yerlere taşınması ve bu sayede konum değerinin artırılmasıdır. Zaman: Ürünlere ihtiyaç oluncaya kadar bunların depolanması ve tüm sürelerin daha verimli yapılması ile gerçekleştirilmektedir. Yapı: Ürünlerin istenilen miktarlarda ve özelliklerde düzenlenerek, bunlara sipariş değeri eklenmesidir.

Deniz yolu taşımacılığı, taşımacılık türleri arasında en düşük maliyete sahip olmasına rağmen zaman unsuru ön plana çıktığında pek tercih edilemez. Buna rağmen uluslararası taşımacılıkta en sık kullanılan taşıma türüdür.

Waters (2003)’ün derecelendirmesine göre, maliyet açısından en iyi persormans deniz yolu, hız açısından hava yolu ve erişilebilirlik açısından kara yolu olarak belirlenmiştir.

Üretim ve dağıtım faaliyetleri uzun süreli ve aşamalı olduğunda işletme içinde oluşan yarı mamul stoklarına çevrim stoku denir.Spekülatif stok, fiyatlarda artma beklendiği zaman ihtiyaçtan fazla olarak alınan melzeme stoklarıdır. Mevsim stoku, mamuller için mamul talebinin fazla olduğu dönemlerde satılmak üzere daha önceden imal edilerek bekletilen stoktur. Promosyon stoku, çok çabuk ve etkin bir pazarlama promosyonu veya müşteriye fiyat indirip, fazla satma önerisi verebilmek için tutulan stoktur.

Lojistik depolar, işletme fonksiyonu; özel depolar, mülkiyet biçimine göre; gıda depoları, ürünün türüne ve özelliklerine göre; açık hava depoları ise hava koşullarından korunma derecesine göre başlıkları altında yer almaktadır. Transit depolar, merkezi depolar ve bölgesel depolar, yerleşim yerine göre başlığı altında sınıflandırılmaktadır.

Karton malzeme en çok kullanılan ikinci malzemedir, cam geri dönüşümlüdür fakat kırılabilir ve  maliyetlidir, ahşap tekrar kullanılabilir ancak ağır, hacimki ve temizlenmesi zordur, tekstil tekrar kullanılabilir ancak maliyetlidir ve düşük dayanıklılığa sahip olabilmektedir.

Sigorta kapsamında yer alan ve taşımacılıkta karşılaşılan riskler, fiziksel hazari çevresel felaket, kaybolma, hırsızlık, elleçleme hasarı, gecikmeden kaynaklanan zarar, kasıt sonucu oluşan hasar olarak sıralanabilir.

Ham maddenin üretiminden sorumlu değildir. Ham maddenin ulaştırılmasında faaliyet yürütür.

Satın alma destek faaliyetler kapsamında olduğu için temel faaliyetler kapsamında değildir.

Stok yönetimi temel faaliyetler kapsamındadır.

Bu aşamaların ilk olan üretim öncesi lojistikte işletmenin üretmiş ve satmış olduğu mal ve hizmetlerde kullandığı ilk madde ve malzemelerin satın alınması ve depolanması faaliyetlerini kapsar.

En az stok; maliyetleri en aza indirebilmek için sıfır stok ile çalışmak bunun için de just in time (JIT) gibi faaliyetlerin ihtiyaç duyulduğu ya da talep edildiği  anda gerçekleştirilmesi temeline dayanan stok kontrol sistemlerinin belirlenmesi gerekmektedir.

Türler arası taşıma birden fazla türün birleşimidir. Tek tip taşımacılık yerine birden fazla türü içinde barındırıyor. Türler arası taşıma aynı zamanda intermodel olarak adlandırılır.