LOJİSTİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KULLANIMI - Deneme Sınavı - 16

Çevreyi korumak lojistik faaliyetlerin amaçları arasında yer almaz.

Kara yolu taşımacılığında kaza riski diğer taşımacılık türlerine göre daha yüksektir. Avantaj unsuru değildir.

Genellikle ham petrol, doğalgaz, su gibi likit ya da gaz
hâlinde olan ürünler taşınır. Trafik ve hava koşullarından etkilenmediğinden büyük miktarda petrol ve doğal gazının başka bir bölgeye taşınması sağlanabilir. Tüm taşımacılık
türleri içinde en yüksek sabit ve en düşük değişken maliyetlere sahiptir. Boru hattı taşımacılığının avantajları aşağıdaki gibidir:
• Taşınan ürünün dış koşullardan etkilenmesi neredeyse imkânsızdır.
• Uzun mesafeler içme ve sulama suyu taşımak için de kullanılır.
• Güvenilir olması ve özellikle çok miktarda sıvı ve gaz ürünleri taşıma imkânı vardır.
Boru hattı taşımacılığının dezavantajları ise şöyledir:
• İlk yatırım maliyeti yüksektir.
• Ürün çeşitliliği yoktur.
• Başlangıç ve bitiş noktaları sabit olduğundan taşıma esnekliği yoktur.
• Özellikle petrol ve doğal gaz taşımacılığı söz konusu olduğunda yatırımlar uluslararası boyutta değerlendirirler.

Hava Yolu Taşımacılığı: Taşıma türleri arasında en hızlı taşıma yöntemidir. Dolayısıyla, hız faktörünün önemli olduğu zincirlerde, acil teslim edilmesi gerek ürünlerde ve
ağırlığı az fakat değeri yüksek ürünlerin taşınmasında kullanılır.

apsamında tașınması olarak tanımlanır.
Türler Arası (İntermodal) Taşımacılık: En az iki farklı taşıma türünün birlikte ve bir
kombinasyon yapacak şekilde taşınmasıdır. Taşıma türleri arasında taşıma ekipmanının
serbest değişimi olması başlıca özelliğidir. En genel olarak kullanılan türler arası taşımacılık şekilleri şunlardır:
• Gemi-kamyon (ship-truck): Motorlu araçlar, en çok kullanılanı kamyon, gemilere
yüklenir. RoRo taşıması olarak da bilinir. Az elleçleme ve az maliyet olduğu için
tercih edilebilir.

E şıkkı bir kriter değil, etkin bir taşıma yönetiminin planlanmasını zorunlu kılan ve taşıma yönetiminin etkinliğine ve verimliğine katkı sağlayan nedenlerden biridir.

Coğrafi bilgi sistemlerinin temel ve en önemli bileşeni kuşkusuz veridir. CBS projelerinde konumsal ve konuma ait tablosal/öznitelik verileri kullanılmaktadır. Genelde CBS projelerinde proje bütçesinin büyük bir kısmını (yaklaşık %80-90), projede kullanılacak verilerin temini oluşturmaktadır. Görüldüğü üzere veri çok kıymetli ve çok önemli bir bileşendir. Bu nedenle oluşturulacak verilerin düzenli bir yapıda olması gerekir.

CBS projelerinin çalışabilmesi için gerekli bilgisayar, çevre birimleri olarak tanımlanabilir. CBS projelerinde verilerin depolandığı disk alanları, CBS yazımlarının çalışacağı bilgisayar sistemleri, her türlü harita ve paftayı taramak için kullanılacak tarayıcılar, projelerin çıktı ürünlerinin alınabilmesi için yazıcı ve çiziciler, araziden bilgi toplamak için kullanılacak tablet ve GPS (Küresel Konumlandırma Sistemleri) vb. bütün sistemler CBS’nin donanım bileşenini oluşturmaktadır.

Yaygın Olarak Kullanılan CBS Yazılımları adlı Tablo 3.1’e göre SAGA-GIS açık kaynak kodlu bir yazılımken, diğer şıklarda verilen yazılımlar ücretlidir.

Öznitelik Veriler: Öznitelik verileri konumsal olmayan, genellikle tablolar hâlinde sunulan verilerdir. Bunlar herhangi bir konumsal verinin nitelik ve niceliksel olarak özelliklerini ifade etmek için kullanılır. Öznitelik verileri tanımlanırken uzman görüşünün alınması, veri tekrarları ve zor toplanan verilerin yeniden toplanmaması açısından büyük önem taşımaktadır. Örneğin bir alandaki bina verilerinden; binanın yaşı, kat yüksekliği, yapı tipi, kullanım şekli, hane sayısı vb. bilgilerin tamamı öznitelik bilgisi olarak tanımlanabilir.

Çizgi veri tipi CBS yazılımlarında doğru (line) veya çoklu doğru (polyline) olarak gösterilen geometrik bir şekildir. Çizgi veri tipi nokta verilerin birleşimi şeklinde de ifade edilebilir ve dere, akarsu, yol, elektrik hattı vb. yeryüzü elemanlarını CBS yazılımlarında konumlandırmak için kullanılır. Örnek olarak Şekil 3.5’te Google Earth yazılımı üzerinde yollar görülmektedir. Öznitelik bilgisi olarak bazı yol isimleri de gözükmektedir.

Raster Veri Modelinin Avantajları:

Raster Veri Modeli Dezavantajları:

Vektör veri modeli, coğrafi objeleri grafik olarak göstermek için nokta, çizgi ve alandan oluşan vektörel ifadelerdir. Vektör veri modelinde temel eleman “nokta”dır. Noktaların birleşmesi sonucu çizgiler (doğrular) meydana gelir. Çizgilerin birleşmesi sonucu ise alanlar meydana gelir.

Spagetti veri modelinin özellikleri özetle aşağıda sıralandığı gibidir.

Tematik haritalama, konumsal bir verinin öznitelik verilerine bağlı dağılımını gösteren haritadır. Bir başka deyişle herhangi bir özelliği haritalama olarak da tanımlanabilir. Tematik haritalama özniteliksel bir özelliğin değişimini, farklı renk, ton veya tarama değişiklikleri ile gösterir.

Muhasebe yönetimi coğrafi bilgi sistemlerinin kullanım alanları arasında yer almaz.

Lojistik faaliyetlerinde kritik olan nokta müşteri ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Bahsedilen ağ, tedarik zinciridir. Doğru cevap C'dir.

Cephe savaşı olarak adlandırılan 1. Dünya Savaşı ile birlikte lojistik kavramının ilk
olarak askeri alanda kullanıldığını ve tam bir lojistik anlayışının geliştiğini görmekteyiz. Doğru cevap B'dir.

Bu kavram 1990'lı yıllarda ortaya çıkmıştır. Doğru cevap E'dir.