LOJİSTİK PLANLAMA VE MODELLEME

Stoklama politikası depoya gelen yeni ürünlerin nasıl yerleşeceğini belirler.

Bir depo düzeni, blok sayısına bağlı olarak tek bloklu (tek duraklı) ve çok bloklu (çok duraklı) olarak sınıflandırılabilir. Amaç, toplama listesindeki tüm ürünleri toplarken sipariş toplayıcı için sipariş listesindeki ürünlerin toplama sırasını belirleyerek depoda kat edilen toplam mesafeyi en aza indirmektir. Sipariş toplayıcı, toplama listesindeki tüm ürünleri toplarken ürünlerin toplama sırasını belirleyerek depoda kat edilen toplam mesafeyi en aza indirmek, depo içi trafiği en azlamak, toplam kullanılan alanı en çoklamak gibi değişik amaçları göz önünde bulundurabilir.

Geleneksel tek bloklu ve çok bloklu depolara ek olarak son yıllarda koridor tasarımı bakımından modern depo yerleşimleri üzerine çalışmalar yapılmaktadır. Gue ve Meller geleneksel depo koridor tasarımına alternatif iki yeni koridor tasarımı olarak Şekil 5.3’te görülen Uçan-V ve  balık kılçığı tasarımını geliştirmişlerdir. Öztürkoğlu ve diğerleri de üç yeni koridor tasarımı olarak Apolet, Yaprak ve kelebek tasarımlarını geliştirmişlerdir. Her iki çalışma da birim yük olarak tabir edilen ve elleçleme ekipmanları tarafından tek bir birim olarak taşınabilen malzeme öbeklerinin (palet, konteyner gibi) rasgele olarak stoklandığı depolar için sunulmuştur.

Rastgele stoklama: Yeni gelen bir ürün herhangi boş bir lokasyona eşit olasılıkla rastgele yerleştirilir.

Sınıf tabanlı stoklama: Ürünler sipariş sıklığına göre sınıflandırılır. Her ürün sınıfı kendisi için ayrılan alana yerleştirilir. En sık kullanılan yöntem ABC analizidir. Buna göre ürünler talep frekanslarına göre A, B veya C kategorilerine ayrılarak en çok talep gören A sınıfındaki ürünler en yakına yerleştirilirken en az talep gören C sınıfındaki ürünler en uzağa yerleştirilir.

Kutuya toplama: Depo sipariş toplama bölgelerine ayrılmıştır. Tüm bölgeler birbirine konveyörler ile bağlanmıştır. Müşteri siparişleri konveyör üzerinde hareket eden kutulara aktarılır.

Toplayıcıdan parçalara en yaygın olarak kullanılan sistemlerdir. Ayrıca, manuel düşük seviyeli, toplayıcıdan parçalara sistemler, Batı Avrupa’daki tüm sipariş toplama sistemlerinin %80’inden fazlasını oluşturur.

Gezinme sipariş toplama süresinde en büyük paya sahiptir, dolayısıyla sipariş toplama sisteminin performansı üzerinde büyük bir etkisi vardır. Sipariş toplama operasyonundaki en büyük yüzdesi nedeniyle, gezinme süresi iyileştirme için en büyük potansiyele sahiptir.

S-şekilli sezgisel: En az bir ürün içeren bir koridor tamamen dolaşılır. Ürün içermeyen koridorlara girilmez. S-şekilli sezgisel pratikte depolarda en sık kullanılan rotalama yöntemidir.

Dağıtım depoları ile devam edersek tipik bir dağıtım deposunda dört temel işlev vardır:

Rotalama ise sipariş toplayıcının ürünleri depodan toplama sırasına karar vermesidir.

Depo yerleşim tasarımı deponun kaç bloktan oluşacağı, koridorlar arasındaki mesafe, raf düzeninin nasıl olması gerektiği vb. konuları ele alır.

Stoklama politikası depoya gelen yeni ürünlerin nasıl yerleşeceğini belirler.

En yakın boş lokasyona stoklama: Yeni gelen bir ürün depo girişine en yakın ilk boş lokasyona yerleştirilir.

Tam (dolu) devir stoklama: Ürünler devir hızına göre depoya yerleştirilir. Daha yüksek satış hızına sahip (en çok sipariş edilen) ürünler daha kolay ulaşılabilir lokasyonlara yerleştirilirken stok devir hızı düşük olan ürünler daha uzak alanlara yerleştirilir.

Grup (aile) tabanlı stoklama: Birlikte seçilmesi muhtemel ürünler kümelenerek birbirlerine yakın yerlere yerleştirilir.

Toplayıcıdan parçalara: Sipariş toplayıcı, depo yerlerinden ürün almak için toplama rotası boyunca yürür veya bir araç sürer. Toplayıcıdan parçalara sistemleri ayrıca, ürünlere depolama raflarına doğrudan erişilebiliyorsa ‘düşük seviyeli’, eğer vinç gibi bir araç ile erişilebiliyorsa ‘yüksek seviyeli’ olarak sınıflandırılır.

Topla ve ayrıştır: Birden fazla müşteri siparişinin bulunduğu kutular sipariş kümeleri oluşturur. Konveyörler aracılığıyla sipariş toplayıcılar sipariş listesi kapsamında ürünleri kutulardan çekerler.

Parçalardan toplayıcıya: Sipariş toplayıcı toplama alanında yürümez. Bunun yerine ürünler otomatik araçlar vasıtasıyla depolama alanlarından sipariş toplama alanına getirilir. Bagaj konveyörleri, otomatik depolama /çekme sistemleri kullanılan araçlardandır