LOJİSTİK PLANLAMA VE MODELLEME

Birim yük olarak tabir edilen ve elleçleme ekipmanları tarafından tek bir birim olarak taşınabilen malzeme öbeklerinin (palet, konteyner gibi) rasgele olarak stoklandığı depolar için uygun görülen tasarımlardan biri kelebek depo tasarımıdır.

Talep frekansları ile ilişkili ABC analizi yapan ve depoda ürünleri buna göre yerleştiren işletme sınıf tabanlı stoklama yöntemini kullanır.

Sipariş başına hacim indeksi (SBHİ) değeri diğer ürünlerden düşük olan ürünün tam devir stoklama yöntemi kullanılan depodaki yerleşiminde, bu ürünün ulaşılması daha yakın alanlara yerleştirilmesi beklenir.

Depodaki stoklama için ürünler arasında korelasyonun hesaplanabilir olması zorunluluğu taşıyan bir firma grup (aile) tabanlı stoklama politikasını kullanmaktadır.

Koridor üst lokasyonuna stoklama, sınıf tabanlı stoklama ilişkili ABC sınıflandırma metodunun Roodbergen (2012) tarafından oluşturulan dört farklı varyasyonundan biri değildir.

Birden fazla müşteri siparişinin bulunduğu kutular ile sipariş kümelerinin oluşturulduğu, sipariş toplayıcıların ürünleri konveyörler aracılığı ile kutulardan çektiği depoda topla ve ayrıştır sipariş toplama sistemi kullanılmaktadır.

Depo işletme maliyetleri düşünüldüğünde en yüksek orandaki maliyet toplama faaliyetleridir.

Karma sezgiseli S-şekilli sezgisel ve geri dönüş sezgisellerinin özelliklerini birleştirir.

Tarif edilen sezgisel yaklaşım koridor-koridor sezgiselidir.

Depo yerleşim tasarımı deponun kaç bloktan oluşacağı, koridorlar arasındaki mesafe, raf düzeninin nasıl olması gerektiği vb. konuları ele alır.

I. Mal kabul

II. Stoklama

IV. Sipariş toplama

V. Sevkiyat

I. Kelebek

III. Uçan-V

IV. Apolet

V. Yaprak

Siparişin toplanması için kat edilen mesafenin artması

Depolama alanının stokta bulunmayan ürünlere tahsis edilerek ürün gelmese de boş olarak beklemeye devam etmesi

I. Sipariş toplayıcının kat ettiği toplam mesafeyi en aza indirgemek

II. Sipariş listesindeki ürünleri doğru toplamak

III. Birim zamanda daha çok ürün toplamak

IV. Müşteriye sevkiyat zamanını en küçüklemek

I. Otomasyona dayalı toplama

II. Parçalardan toplayıcıya

III. Topla ve ayrıştır

V. Kutuya toplama

Tek bloklu depolarda sipariş toplama rotası belirlemede en yaygın kullanılan sezgisel yaklaşımlar aşa- ğıdaki gibidir: 1. S-şekilli sezgisel: En az bir ürün içeren bir koridor tamamen dolaşılır. Ürün içermeyen koridorlara girilmez. S-şekilli sezgisel pratikte depolarda en sık kullanılan rotalama yöntemidir. Şekil 5.15’te S-şekilli sipariş toplama rotasının bir örneği verilmiştir. Depo Girişi Şekil 5.15 S-şekilli sezgisel örnek sipariş toplama rotası 2. Geri dönüş sezgiseli: Sipariş toplayıcı en az bir ürün içeren her koridora hep aynı taraftan girer ve aynı taraftan çıkar. Sadece ürün içeren koridorlar ziyaret edilir. Şekil 5.16’da geri dönüş sezgiseli uygulanan bir sipariş toplama rotasının örneği verilmiştir. Depo Girişi Şekil 5.16 Geri dönüş sezgiseli örnek sipariş toplama rotası 122 Depo Planlaması ve Yönetimi 3. Orta nokta sezgiseli: Depo alanı ortadan iki eşit bölgeye (yarıya) bölünür. Ön yarıdaki ürünler ön koridordan toplanırken arka yarıdaki ürünler arka koridordan toplanır. Şekil 5.17’de orta nokta sezgiseli uygulanan bir sipariş toplama rotasının örneği verilmiştir. Depo Girişi Şekil 5.17 Ortak nokta sezgiseli örnek sipariş toplama rotası 4. En büyük aralık sezgiseli: Sipariş toplayıcı en az bir ürün içeren bir koridordaki en büyük aralığa kadar giriş ve aynı taraftan çıkış yapar. En büyük aralık aşağıdaki üçünün maksimum değeridir: i. iki ardışık ürün arasındaki mesafe ii. koridorun ön tarafına en yakın ürün ile koridorun başlangıcı arasındaki mesafe iii. koridorun arka tarafına en yakın ürün ile koridorun bitişi arasındaki mesafe Söz konusu en büyük aralık, sipariş toplayıcının kat etmediği mesafeyi temsil eder. Şekil 5.18’de en büyük aralık sezgiseli uygulanan bir sipariş toplama rotasının örneği verilmiştir.

Sipariş toplama sistemleri tasarımında aşağıdaki amaçlar dikkate alınır: 1. Verimlilik artışı: Sipariş toplamada verimliliğin artması toplanan ürün sayısıyla doğru orantılıdır. Birim zamanda toplanan ürün sayısı kaydedilerek verimlilik değeri hesaplanır. 2. Çevrim süresinin kısaltılması: Çevrim süresi müşteri siparişinin depoya ulaşmasıyla sevkiyata kadar geçen süredir. Müşteri memnuniyeti ve lojistik piyasasındaki rekabet bakımından bu sürenin azaltılması çok önemlidir. 3. Doğru ürünün toplanması: Sipariş toplama sürecinde müşterinin talep ettiği doğru ürünü doğru miktarda toplamak şarttır. Bu amaçla ışıklı ve sesli toplama sistemleri, barkod tarayıcılar gibi teknolojiler kullanılmaktadır.

Söz konusu beş çeşit sipariş toplama sistemlerinin detayları aşağıdaki gibidir: 1. Toplayıcıdan parçalara: Sipariş toplayıcı, depo yerlerinden ürün almak için toplama rotası boyunca yürür veya bir araç sürer. Toplayıcıdan parçalara sistemleri ayrıca, ürünlere depolama raflarına doğrudan erişilebiliyorsa ‘düşük seviyeli’, eğer vinç gibi bir araç ile erişilebiliyorsa ‘yüksek seviyeli’ olarak sınıflandırılır.

Parçalardan toplayıcıya: Sipariş toplayıcı toplama alanında yürümez. Bunun yerine ürünler otomatik araçlar vasıtasıyla depolama alanlarından sipariş toplama alanına getirilir. Bagaj konveyörleri, otomatik depolama /çekme sistemleri kullanılan araçlardandır.