LOJİSTİK PLANLAMA VE MODELLEME

İşletmeler için lojistiğin tanımı gereği, amacı müşteri gereksinimlerini zamanında ve doğru miktar ve içerikte karşılamak olduğu için lojistik planlamasının ilk aşaması talep tahminidir.

Analog model; görsel modelden farklı olarak, gerçek sistemden çok farklı olmakla birlikte sistemin işleyiş veya davranışlarını anlamamıza yardımcı olan göstergelerdir

Matematiksel model ise soyut bir şekilde gerçek sistemleri açıklamamıza yardımcı olur.

Karar vericinin kontrolünde olan ve değişik değerler alabilen sistem parametrelerine karar değişkeni denir.

Yöneylem araştırmalarının başlangıcı bir gerçek hayat problemi olmalıdır. Bu bir kuruluşun veya bir bireyin problemi olabilir. Karar verici olarak tanımladığımız bu kurum veya birey problemini anlatır. Yöneylem araştırmacısının (analist) görevi öncelikle bu anlatılanların altındaki gerçek problemi keşfetmek ve onun doğru tanımını yapmaktır.

Lojistik problemlerinde en sık rastlanan amaç, fonksiyonu en azlamak (minimizasyon) olacaktır. Diğer amaç fonksiyon tiplerinden bazıları: en çoklamak (maksimizasyon), hedef değer tutturmak, ve çoklu amaçtır.

Lojistik kelimesi etimolojik açıdan incelendiğinde Antik Yunanca’da “hesaplama bilimi” anlamına geliyordu.

Tedarik zinciri sürecinin uygun bir şekilde planlanması, nakliye ve depolama maliyetlerini, lojistikteki ana maliyet kalemlerini azaltmak, riskleri azaltmak ve kayıpları minimum seviyeye indirmek için zorunludur. Bu nedenle lojistik faaliyetler için saha seçimi ve ulaşım önemli bir rol oynamaktadır.

Görsel model, gerçek nesne veya sistem ile fiziksel görünüşleri arasında ölçekli veya kısmi benzerlik gösteren 3 boyutlu nesne veya canlı örnek olabilir.... Örneğin yeni bir aracın pazar araştırmasını yaparken kullanılan tasarım araçlar veya moda haftalarında modeller üzerinde
sunulan kıyafetler, müşteri talebi toplamak açısından önem kazanmaktadır

Analog model,; görsel modelden farklı olarak, gerçek sistemden çok farklı olmakla birlikte sistemin işleyiş
veya davranışlarını anlamamıza yardımcı olan göstergelerdir...  Bu sebeple analog modeller karar verirken özellikle karşılaştırmalı seçimler yapmamıza yardımcı olabilirler.

Lojistik sektöründen en çok kullanılan başlıca model tipleri şunlardır:

1. Şekilsel/Görsel Model

2. Analog Model
3. Matematiksel Model

Monte Carlo Benzetim (Simülasyon) metotu; sistem parametrelerinin belirli bir olasılık dağılımına sahip olduğu durumlarda, çoğu zaman bilgisayar kodu kullanılarak yaratılan, stokastik modelin belirli bir süre ilerletilerek karar değişkenlerinin gözlemlenmesi ve istatistik kullanılarak bu değişkenlerinin alabileceği ortalama değerlerin hesaplanmasından ibarettir.

Yedi Aşamalı Problem Çözme Metodolojisi

1. aşama: Problem Tanımı

2. aşama: Veri Toplama

3. aşama: Model Geliştirme

4. aşama: Model Doğrulama

5. aşama: Eniyileme veya karar verme

6. aşama: Yönetime Sunuş

7. aşama: Uygulama ve Raporlama

Karar vericinin modelde en iyilemeyi hedeflediği ve karar değişkenlerinin doğrusal ilişkilendirilmesi ile oluşturulan fonksiyona amaç fonksiyonu denir.

Bir matematiksel modelde amaç fonksiyonu birden fazla ve bir diğeri ile çatışan kriterleri kapsıyorsa, bu modellere kısıtlarının yapısına bakılmaksızın, çok kriterli karar verme (ÇKKV) modeli denir.

4. Aşama: Model Doğrulama

Bu aşama da en az model geliştirme kadar önemlidir, çünkü problem tanımı tam dahi olsa eğer 3. aşamada yanlış amaç veya kısıt fonksiyonu seçildiyse ya da problem tanımının kompleks ya- pısı gereği seçilen fonksiyonlar sistem verileri için tanımsız olabiliyorsa modelimiz çalışmayacak veya anlamsız sonuçlar oluşturacak olabilir.

Yöneylem araştırması, bir organizasyon içinde süreçlerin koordinasyonu ve yürütülmesi ile ilgili gerçek (karmaşık) problemleri çözmek için matematiksel modelleme yöntemleri kullanan disiplinlerarası bir bilimdir.

Matematiksel modelin mümkün çözümlerinin uyması gereken ve karar değişkenlerinin doğrusal fonksiyonlarından oluşan her bir eşitsizliğe kısıt denir.

İşletmeler için lojistiğin tanımı gereği, amacı müşteri gereksinimlerini zamanında ve doğru miktar ve içerikte karşılamak olduğu için lojistik planlamasının ilk aşaması talep tahminidir. Müşteri talebinin zaman ve miktarı hakkında bilgi sahibi olmak planlama açısından önemlidir.

Analog model, görsel modelden farklı olarak, gerçek sistemden çok farklı olmakla birlikte sistemin işleyiş veya davranışlarını anlamamıza yardımcı olan göstergelerdir.