LOJİSTİK PLANLAMA VE MODELLEME - Deneme Sınavı - 12

Stokta bulunan ürünlerin toplam mali değerinin %70-80’i ürünlerin sadece %5-15’ine aittir.

Ürünlerin ABC sınıflandırmalarının yapılmasında öncelikle, stoktaki her bir ürünün yıllık mali değeri; ürünün bir biriminin ederi ile o ürüne olan yıllık talebin çarpılması ile elde edilir. En yüksek yıllık mali değerden en düşük yıllık mali değere doğru sıralama yapılır.

Stokta bulunan ürünlerin toplam mali değerinin %70-80’i ürünlerin sadece %5-15’ine aittir ve bu ürünlere A sınıfı ürünler denir. Sürekli izlenen stok sistemi A sınıfı ürünler için kullanılır.

Lojistik sektöründen en çok kullanılan başlıca model tipleri şunlardır:

1. Şekilsel/Görsel Model

2. Analog Model
3. Matematiksel Model

Monte Carlo Benzetim (Simülasyon) metotu; sistem parametrelerinin belirli bir olasılık dağılımına sahip olduğu durumlarda, çoğu zaman bilgisayar kodu kullanılarak yaratılan, stokastik modelin belirli bir süre ilerletilerek karar değişkenlerinin gözlemlenmesi ve istatistik kullanılarak bu değişkenlerinin alabileceği ortalama değerlerin hesaplanmasından ibarettir.

Yedi Aşamalı Problem Çözme Metodolojisi

1. aşama: Problem Tanımı

2. aşama: Veri Toplama

3. aşama: Model Geliştirme

4. aşama: Model Doğrulama

5. aşama: Eniyileme veya karar verme

6. aşama: Yönetime Sunuş

7. aşama: Uygulama ve Raporlama

Karar vericinin modelde en iyilemeyi hedeflediği ve karar değişkenlerinin doğrusal ilişkilendirilmesi ile oluşturulan fonksiyona amaç fonksiyonu denir.

4. Aşama: Model Doğrulama

Bu aşama da en az model geliştirme kadar önemlidir, çünkü problem tanımı tam dahi olsa eğer 3. aşamada yanlış amaç veya kısıt fonksiyonu seçildiyse ya da problem tanımının kompleks ya- pısı gereği seçilen fonksiyonlar sistem verileri için tanımsız olabiliyorsa modelimiz çalışmayacak veya anlamsız sonuçlar oluşturacak olabilir.

Yöneylem araştırması, bir organizasyon içinde süreçlerin koordinasyonu ve yürütülmesi ile ilgili gerçek (karmaşık) problemleri çözmek için matematiksel modelleme yöntemleri kullanan disiplinlerarası bir bilimdir.

Matematiksel modelin mümkün çözümlerinin uyması gereken ve karar değişkenlerinin doğrusal fonksiyonlarından oluşan her bir eşitsizliğe kısıt denir.

İşletmeler için lojistiğin tanımı gereği, amacı müşteri gereksinimlerini zamanında ve doğru miktar ve içerikte karşılamak olduğu için lojistik planlamasının ilk aşaması talep tahminidir. Müşteri talebinin zaman ve miktarı hakkında bilgi sahibi olmak planlama açısından önemlidir.

Analog model, görsel modelden farklı olarak, gerçek sistemden çok farklı olmakla birlikte sistemin işleyiş veya davranışlarını anlamamıza yardımcı olan göstergelerdir.

Lojistiğin bilimsel bir metot olduğunu ilk vurgulayanın Fransız ordusunda bir general olan, Antoine-Henri Jomini (1779-1869) olduğu ifade edilmektedir.

Lojistik planlama, süreçleri ve oluşabilecek hataları bir an önce çözebilmek amacıyla uygulanacak yol haritasını içerir.

4PL, 4. Taraf Lojistik, hizmet sağlayıcısı, 3PL, 3. Taraf Lojistik, hizmet sağlayıcılardan farklı olarak lojistik hizmet kapasitesi olmayan fakat teknoloji ve bilgi birikimini kullanarak, müşterisinin tedarik zinciri ve
lojistik isteklerini karşılayabilecek bir altyapı kurma ve yönetme becerisine sahip danışmanlık firmalarının genel adıdır. Çoğunlukla müşterilerinin ihtiyaçlarını karşılamak için bir veya daha fazla 3PL hizmet sağlayıcıyı bir araya getirir ve yönetirler.

Lojistik maliyetler nakliye, depolama, stoklama ve yönetim giderlerinden oluşur. Nakliye masrafları karayolu, demiryolu, havayolu, gümrükleme ve sigorta ödemeleri; depolama masrafları kira, amortisman, enerji, elleçleme, paketleme ve katma değerli hizmet maliyetleri; stok giderleri stok taşımanın finansal ve fiziksel maliyetleri; ve yönetim masrafları ofis personeli ve genel yönetim masraflarından kaynaklanmaktadır.

Tedarik zinciri sürecinin uygun bir şekilde planlanması, nakliye ve depolama maliyetlerini, lojistikteki ana maliyet kalemlerini azaltmak, riskleri azaltmak ve kayıpları minimum seviyeye indirmek için zorunludur.

Lojistik sektöründen en çok kullanılan başlıca model tipleri şunlardır:

Görsel model, gerçek nesne veya sistem ile fiziksel görünüşleri arasında ölçekli veya kısmi benzerlik gösteren 3 boyutlu nesne veya canlı örnek olabilir. Bu tür modellerde amaç çok ufak bir nesneyi (atom modeli), çok uzakta veya çıplak göz ile görünemeyen sistemleri (güneş sistemi) veya henüz planlama aşamasındaki bir yapıyı (köprü maketi) öğrenci, müşteri veya karar vericinin daha iyi anlaması ve yorumlamasıdır.

Analog model,; görsel modelden farklı olarak, gerçek sistemden çok farklı olmakla birlikte sistemin işleyiş
veya davranışlarını anlamamıza yardımcı olan göstergelerdir. Örneğin hız göstergeleri, barometre, termometre veya coğrafi harita; karar vericiye içinde bulunduğu durum ile ilgili bilgi verir.