LOJİSTİK MALİYETLERİ VE RAPORLAMA

“Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği - MSUGT” ve “Tekdüzen Muhasebe Sistemi” 26.12.1992 Tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.01.1994 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'D' seçeneğidir.

İşletmelerde finansal raporlama mali tablolar aracılığıyla yapılmaktadır. MSUGT (Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine)’ ne göre işletmelerin hazırlamaları gereken mali tablolar; bilanço, gelir tablosu, satışların maliyeti tablosu, fon akım tablosu, nakit akım tablosu, kâr dağıtım tablosu, özkaynaklar değişim tablosu’ dur. Bu açıklamaya göre gider tablosu mali tablolardan biri değildir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'B' seçeneğidir.

Lojistik işlemlerde muhasebeleştirme işlemine konu olabilecek ticari belgeler “Vergi Usul Kanunu – VUK”a şöyle sıralanmıştır; fatura, sevk irsaliyesi, perakende satış belgeleri, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu, ücret bordrosu, yolcu listeleri, taşıma irsaliyesi ve diğer belgeler olarak sıralanabilir. “Türk Ticaret Kanunu – TTK”na göre düzenlenen belgelere bakıldığında ise bu belgeler; poliçe, bono, çek, hisse senedi, tahvil, emtia senetleri, ordino, konşimento, hamule senedi, taşıma senedi olarak sıralanabilir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'D' seçenidir.

Lojistik işlemlerde muhasebeleştirme işlemine konu olabilecek ticari belgeler “Vergi Usul Kanunu – VUK”a şöyle sıralanmıştır; fatura, sevk irsaliyesi, perakende satış belgeleri, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu, ücret bordrosu, yolcu listeleri, taşıma irsaliyesi ve diğer belgeler olarak sıralanabilir. “Türk Ticaret Kanunu – TTK”na göre düzenlenen belgelere bakıldığında ise bu belgeler; poliçe, bono, çek, hisse senedi, tahvil, emtia senetleri, ordino, konşimento, hamule senedi, taşıma senedi olarak sıralanabilir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E' seçeneğidir.

Lojistik faaliyetler sonucu oluşan ve parayla ifa­de edilen değer hareketlerinin belgelere dayalı bir şekilde kaydedilerek sınıflandırıldığı defterler aşa­ğıda belirtilmiştir. Bu defterler bilanço esasına tabi olan lojistik işletmelerin tutmakla mükellef olduk­ları defterler olup aynı zamanda lojistik maliyetle­rin belirlenmesi ve izlenmesine temel teşkil eden defterlerdir. Buna göre bilanço esasına tabi lojistik işletmelerin tutmakla mükellef oldukları defterler aşağıda belirtilmiştir;

Bu defterler aynı zamanda hangi alanda faali­yette bulunursa bulunsun (ticaret, üretim, hizmet) tüm işletmelerin tutmak zorunda oldukları defter­lerdir. Bu defterlere ek olarak lojistik işletmeleri özelinde tutulması gereken defterler; seyir defteri, ambar defteri, yakıt alım defteri olarak sıralanabilir.

Ku­rumsal yönetim en basit anlatımla iyi şirket yöneti­mi demektir. İyi şirket yönetimi ise tüm süreçlere ve sonrasında da mali tablolara ve raporlara etki eder ve iyi bir kurumsal yönetim kendi içerisinde birtakım ilkeler barındırır. Bu ilkeler literatürde “Kurumsal Yönetim İlkeleri” olarak geçmektedir. Kurumsal yö­netim ilkelerine uygun olarak yönetilen bir işletme ve bunun sonuçlarının görüldüğü mali tablolar iş­letmelerin raporlama kalitesine de oldukça önemli bir katkı yapar. Kurumsal yönetimin temel ilkeleri aşağıdaki gibidir (TKYD, 2019):

Bir işletmenin faaliyet ve sonuçları ile ilgilenen kesimler iç ve dış paydaşlar olarak özetlenebilir. Muhasebe bilgilerinin sunulduğu mali tablolara güvenerek işletme ile ilgili karar alma durumunda olan iç ve dış paydaşların bu kararları almalarındaki en önemli etken, mali tablolardaki bilgilerin doğru ve karşılaştırılabilir nitelikte olmasıdır. Bu durumu da MSUGT ile birlikte Tekdüzen Hesap Planına göre yapılan muhasebeleştirmeler ve hazırlanan mali tablolar sağlamaktadır. MSUGT de belirtilen mali tablolar aşağıdaki gibidir;

Yukarıda belirtilen mali tablolar iyi bir muhasebe bilgi sisteminin çıktı aşamasında elde edilen tablolardır. Bu tablolar işletmelerde yapılan raporlama faaliyetlerinin çok önemli bir unsurudur Mali tablolarda raporlanan bilgiler dönem içi ve dönem sonunda yapılan muhasebe işlemlerinin birer çıktısıdır.

Net İşletme Sermayesi, işletmenin dönen varlık tutarından kısa vadeli yabancı kaynak tutarı çıkarıldıktan sonra geriye kalan tutardır. Bu durum aşağıdaki eşitlikte gösterilmiştir:

Net İşletme Sermayesi = Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Kavramsal çerçevenin temelini, genel amaçlı fi­nansal raporlamanın amacı oluşturur. Kavramsal çerçeve aşağıdaki özelliklere sahip standartlara yönelik dayanak sağlar. Söz konusu standartlar (KÇ, 2018);

Bu anlamda kavramsal çerçeve bir standart değil yukarıda sıralanan özelliklerde bir finansal raporlama yapabilmek için belirlenen finansal raporlama standartlarının bir dayanağıdır.

Özkaynaklar, standartlarda işletmenin varlıklarından tüm yükümlülükler düşüldükten sonra varlık­ları üzerinde kalan haklar olarak tanımlanmıştır (KÇ, 2018). lşletmeler faaliyetlerine belirli bir miktarda sermaye ile başlarlar. Sermaye işletmeyi kurmayı düşünenlerin kuruluş aşamasında işletmeye getirdikleri kaynaklardır. Sermaye kavramı Özkaynaklar grubunun bir kalemidir. Özkaynak ise, sermaye kavramını da içine alan ve işletme faaliyetleri sonucunda oluşan kârlar ve yedek akçeleri de kapsar. Dolayısıyla özkaynak kavramı sermaye, kâr, yedek akçe vb. kalemlerin toplamından oluşan ve işletmenin tüm varlıklarından tüm yükümlülükleri çıkarıldıktan sonra kalan kısmı ifade eder.

Lojistik maliyetlerin muhasebeleştirilmesi ve raporlanmasında “Muhasebe Bilgi Sistemi – MBS” etkin bir rol oynar.

Lojistik maliyetlerin muhasebeleştirilmesi ve raporlanmasında “Muhasebe Bilgi Sistemi – MBS” etkin bir rol oynar. Muhasebe bilgi sistemleri parayla ifade edilen ve belgeye dayalı olan verileri toplayarak muhasebeleştirme, bilgiye dönüştürme ve raporlama aşamasında kullanılan “Yönetim Bilgi Sistemi – YBS” nin bir alt sistemi olarak çalışan bir karar destek sistemidir.

Buna göre bilanço esasına tabi lojistik işletmelerin tutmakla mükellef oldukları defterler aşağıda belirtilmiştir;

• Günlük Defter (Yevmiye Defteri)

• Büyük Defter (Defter-i Kebir)

• Envanter Defteri

Buna göre bilanço esasına tabi lojistik işletmelerin tutmakla mükellef oldukları defterler aşağıda belirtilmiştir;

• Günlük Defter (Yevmiye Defteri)

• Büyük Defter (Defter-i Kebir)

• Envanter Defteri

Bu defterler aynı zamanda

İşletmeler lojistik faaliyetleri ya kendi imkânları ya da bu alanda uzmanlaşmış üçüncü parti lojistik işlet-meleri ile yerine getirirler. Kendi imkânları ile lojistik faaliyetlerini yerine getiren işletmeler oluşan lojistik maliyetlerini 7/A seçeneğinde 760 PSDG Hesabında muhasebeleştirir. Lojistik işletmeler açısından konuya bakıldığında lojistik işletmelerinde oluşan lojistik maliyetler ise 740 HÜM Hesabında muhasebeleşir.

Maliyet Hesapları: İşletmelerde üretilen mal ve hizmetlerin istenilen şekle ve özelliğe gelebilmesi için oluşan giderlerin izlendiği ve maliyet unsurlarına dönüştürülerek kaydedildiği hesaplardır (MSUGT, 1992).

Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ve Tek-düzen Muhasebe Sistemi 26.12.1992 Tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanmış fakat uygulanmaya başla-ması 01.01.1994 tarihinde olmuştur.

İç raporlama isteğe bağlı, dış raporlama ise yasal bir zorunluluktur.

İç Raporlama: Her işletmenin kendi öze-linde değişebilen ve işletmeden işletmeye farklı rapor türleri barındırabilen isteğe bağlı olan bir raporlama türüdür.

Dış Raporlama: İşletmelerin yasal zorun-luluklar nedeniyle ve belirli şekil şartlarına uyarak işletme dışındaki üçüncü kişi veya kurumlara yapmak zorunda oldukları raporlama türüdür.