LOJİSTİK MALİYETLERİ VE RAPORLAMA II - Deneme Sınavı - 8

Müşteri
sadakati ile müşteri kârlılığı kavramları arasında
yakın ve pozitif yönlü bir ilişki bulunmaktadır.
Müşteri tatminini sağlamak için işletmeler tarafından yapılan yatırımlar ilk bakışta bir maliyet gibi
görünse de kazanılan sadık müşteriler ile işletmenin reklam, tanıtım, müşteri şikâyetleri ile ilgili
maliyetlerinde azalma meydana gelmektedir. Söz
konusu maliyetlerin azalması müşteri kârlılığını
olumlu etkilemektedir. Müşteri kârlılığını olumlu etkileyen bir diğer unsur da işletmelerin sadık
müşterilerine sundukları ürün/hizmetlerin fiyatlarını kolayca arttırabilmeleridir (Kınık, 2010:24).
İşletmelere sadakat duygusu ile bağlanmış müşterilerin tükettikleri ürünlerin/hizmetlerin fiyatlarının artırılması, müşterilerin satın alma davranışını
genellikle etkilememektedir. Dolayısıyla ürün ve
hizmetlerin satış fiyatlarının yükselmesi ile birlikte
müşterilerden elde edilen satış gelirlerinde ve müşteri kârlılıklarında artış meydana gelmektedir.

İşletme yöneticilerinin dışında kalan tüm bilgi kullanıcıları işletme dışı bilgi kullanıcılarıdır. Örneğin, işletmeye kredi verenler, tedarikçiler, müşteriler gibi.

Finansal tabloların amacı, çok çeşitli sayıda bilgi kullanıcısına işletme hakkında ekonomik kararlar vermelerinde yardımcı olmak üzere bilgi sağlamaktır. Finansal tablolarda yer alan bilgiler anlaşılabilir, ilgili, güvenilir ve karşılaştırılabilir olmalıdır.

Dipnotlar;

• Finansal tabloların düzenlenmesinde kullanılan esası ve kullanılan özel muhasebe politikalarıyla ilgili bilgileri sunar. • TFRS’lerde öngörülen fakat finansal tabloların başka bir yerinde yer almayan bilgileri açıklar. • Finansal tabloların başka bir yerinde yer almayan fakat bunların herhangi birinin anlaşılması için geçerli olan bilgileri sağlar.

Duran varlıklar, işletme faaliyetlerinin sürdürülmesinde bir faaliyet döneminden daha uzun süre kullanılacak olan ve hemen paraya çevrilmesi beklenmeyen varlıkları kapsar.

Hasılat, işletmenin olağan faaliyetlerinden satış, ücret, faiz, temettü ve kira gibi çeşitli kalemlerden oluşur.

Nakit Girişleri: • Peşin satışlar • Alacakların tahsili • Nakit şeklinde borçlanmalar • Finansal yatırımlardan sağlanan nakit şeklindeki kâr payı, faiz bedelleri • Peşin olarak maddi duran varlık satışları • Nakit olarak alınan tazminatlar • Nakit sermaye artırımı vb.

Maddi olmayan duran varlıklar işletmenin kendi faaliyetlerinin sürdürülmesinde bir yıldan daha uzun süre yarar sağlamayı beklediği ancak herhangi bir fiziki varlığa sahip olmayan, belli koşullar altında yasal olarak himaye gören imtiyaz, patent, lisans gibi haklar ve şerefiyeden oluşur. Bunlar ayrı olarak edinildikleri gibi işletme birleşmelerinin sonucunda da elde edilebilir

Bir lojistik işletmesi için tipik hasılat unsurları aşağıdaki gibidir: • Taşıma • Depolama • Gümrük işlemleri • Aracılık komisyonları.

Bir borcun karşılık olarak muhasebeleştirilebilmesi için yukarıda belirtilen koşulların üçünü de karşılaması gerekir.

Lojistik maliyet unsurları:taşıma maliyetleri, depolama maliyetleri, sipariş ve bilgi süreci maliyetleri, her parti mala ilişkin maliyetler ve stok bulundurma maliyetleridir.

İşletme ile ilgili taraflar işletmenin yöneticileri, işletmenin sahip veya sahipleri, işletmeye borç verenler, işletmenin müşterileri, işletmenin tedarikçileri, işletmede çalışanlar, rakip işletmeler, devlet ve kamu kurumları vb. olarak sıralanabilir.

İşletmeler lojistik maliyetlerini hedef maliyetleme, misyon maliyetleme, faaliyete dayalı maliyetleme, toplam maliyet analizi (modeli) yaklaşımı gibi muhasebe içi yöntemlerle veya geçmiş deneyimlere bağlı olarak tahmini bir rakam, satışların veya maliyetlerin bir yüzdesi cinsinden muhasebe dışı yöntemlerle de belirleyebilmektedirler.

Analitik yöntemde; lojistik maliyet unsurları (taşıma maliyetleri, depolama maliyetleri, sipariş ve bilgi süreci maliyetleri, her parti mala ilişkin maliyetler ve stok bulundurma maliyetleri) ile faaliyet hacmi arasındaki ilişkisini ortaya koymak için fiziki tüketim miktarları esas alınır.

Lojistik maliyetler ile faaliyet hacmi arasındaki ilişkiler genellikle gözlem, iş örneklemesi, deneme üretimi, zaman ve hareket incelemeleri vb. gibi teknikler kullanılarak belirlenebileceği gibi işletmede çalışan yönetici personelin bilgi ve deneyimlerinden yararlanılarak da belirlenebilir.

Yarı değişken maliyetler, sabit ve değişken kısımlarından hangisi daha ağır basıyorsa, o maliyet türü içerisine dâhil edilir.

Yakıt Maliyeti: Yakıt tüketimi her ay taşınan miktar ile aynı yönde ve hemen hemen aynı oranda değişmektedir. Bir başka ifadeyle yakıt maliyeti, değişken maliyetler arasında yer almalıdır.
Direkt İşçilik Maliyeti: Direkt işçilik maliyeti de yakıt maliyeti ile benzer bir seyir izlemektedir ve bu nedenle değişken maliyetler içinde yer almalıdır.
Amortisman Maliyetleri: Amortismanların taşınan yük miktarındaki değişimden etkilenmemesi nedeniyle sabit maliyet olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
Bakım-Onarım Maliyeti: Bakım ve onarım maliyetindeki yüzde değişim ile yakıt tüketimindeki yüzde değişim aynı yönde olmasına rağmen, bakım ve onarım maliyetinin değişim yüzdesi sıfıra daha yakın olması nedeniyle bakım ve onarım maliyetlerinin sabit maliyetler içinde yer alması daha uygun olacaktır.

Lojistik maliyetler ile faaliyet hacmi arasındaki ilişkilerin belirlenmesinde kullanılan matematik ve istatistiksel teknikler:
• En yüksek ve en düşük hacimler yöntemi,
• Çifte ortalamalar yöntemi,
• Grafik yöntemi,
• En küçük kareler yöntemidir.

Lojistik işletmelerinde toplam maliyet fonksiyonunun belirlenmesinde kullanılan bir diğer matematiksel yöntem ise grafik yöntemdir. Bu yöntemde faaliyet hacim ilişkilerinin belirlenmesinde dağılım grafiklerinden yararlanılmaktadır.