GELENEKSEL MALİYET BELİRLEME SİSTEMLERİ (YÖNTEMLERİ)
İşletmeler, maliyet bilgi sistemlerini oluştururken ne gibi etmenlere dikkat etmelidirler?
İşletmeler, maliyet bilgi sistemlerini oluştururken üretilen ürünün cinsi, üretim süreci, işletmenin büyüklüğü, rekabet ortamı ve üretim teknolojisi gibi birçok faktörü bir arada göz önünde bulundurmalıdır.
Maliyet sisteminin oluşturulmasında esas alınan temel etken nedir?
Maliyet sisteminin oluşturulmasında esas alınan temel etken işletmenin üretim tarzıdır
Yöntemin seçiminden sonra işletme nelere dikkat eder?
Yöntemin seçiminden sonra işletmenin, maliyetleri fiili (gerçekleşmiş), tahmini veya standart tutarlardan hangisine göre hesaplayacağına karar vermesi gerekir.
İşletmeler en son olarak neye dikkat eder?
Son olarak, katlanılan maliyetlerin tamamının mı, yoksa bir kısmının mı maliyet hesaplamasında göz önünde bulundurulacağı kararının alınması gerekir. İşletmeler bu seçimlerini yaparken öncelikle üretim tarzlarını, daha sonra ihtiyaç duydukları maliyet bilgisini göz önünde bulundururlar.
İşletmeler maliyet hesaplama sistemlerini oluştururken hangi maddelere dikkat eder?
-
Üretim tarzı ve üretilen ürünün cinsi
-
Üretim teknolojisi
-
Örgüt yapısı
-
İşletmenin büyüklüğü
-
Rekabet ortamı
-
Yasa ve diğer düzenlemeler
-
İhtiyaç duyulan maliyet bilgisinin niteliği
Geleneksel maliyet hesaplama sisteminde maliyetler nasıl düşünülmektedir?
Geleneksel maliyet hesaplama sisteminde maliyetler gider yerleri itibariyle izlenmekte ve mamullere tek bir dağıtım anahtarı kullanılarak yüklenmektedir.
Maliyetlerin gider yerleri itibari ile izlenmesi neye yarar?
Maliyetlerin gider yerleri itibari ile izlenmesi, maliyet sapmalarının gider yerleri açısından izlenebilmesine olanak tanır.
Giderlerin gider yerleri itibari ile izlenmesinin başka hangi yararları vardır?
Ayrıca hangi gider yerinde ne çeşit veya tutarda maliyete katlanıldığını tespit etmeye yarar. Giderlerin gider yerleri itibari ile izlenmesinin bir başka yararı da gider yeri yönetici ve çalışanlarının başarımının (performansının) ölçülmesine olanak sağlamasıdır.
Tekdüzen Hesap Planı ne ile ilişkilendirilir?
Tekdüzen Hesap Planı’nda (THP’de) belirtilen üretim gider yerlerinin üretimle doğrudan veya dolaylı ilişkili olması nedeniyle bu gider yerlerinde ortaya çıkan giderlerin üretim veya hizmet maliyetleri ile ilişkilendirilmesi gerekmektedir.
Maliyet sisteminin oluşturulması sırasında neler gereklidir?
Maliyet sisteminin oluşturulması sırasında maliyetlerin tümünün temel alınıp alınmamasına, kullanılan maliyetlerin fiili (gerçekleşmiş) olup olmamasına ve üretim eylemlerinin niteliğine göre olmak üzere üç farklı maliyet yönteminin bir arada kullanılması gerekmektedir.
İşletmeler kendi üretim süreçlerine ve ihtiyaç duydukları maliyet bilgisine uygun maliyet yöntemlerini bir araya getirerek neyi oluştururlar?
İşletmeler kendi üretim süreçlerine ve ihtiyaç duydukları maliyet bilgisine uygun maliyet yöntemlerini bir araya getirerek maliyet hesaplama sistemlerini oluşturmaktadırlar.
Maliyet sisteminin oluşturulmasındaki ilk aşama hangisidir?
Maliyet sisteminin oluşturulmasındaki ilk aşama maliyet hesaplamalarının safha (evre) maliyet yöntemine göre mi yoksa sipariş maliyet yöntemine göre mi yapılacağına karar vermektir.
İşletmeler neye göre üretim sürecine göre safha (evre) maliyeti yöntemi ya da sipariş maliyeti yöntemlerinden birini seçmek zorundadır?
İşletmeler, maliyet hesaplama sistemlerini oluştururken üretim sürecine göre safha (evre) maliyeti yöntemi ya da sipariş maliyeti yöntemlerinden birini seçmek zorundadır
Tam maliyet yöntemini üretim işletmelerine ne sağlar?
Tam maliyet yöntemini üretim işletmelerinin üretim sürecinde karşılaşmış olduğu, sabit veya değişken gider ayrımı gözetilmeksizin içinde bulunulan dönemde katlanılan tüm üretim giderlerini, o dönemde üretilen mamullerin maliyetine yüklenmesini esas alan yöntem olarak tanımlamak olanaklıdır.
Tam maliyet yöntemi neyi kabul eder?
Tam maliyet yöntemi, işletmenin dönem içinde katlanmış olduğu tüm sabit ve değişken üretim giderlerinin üretilen yarı mamul veya mamullere yüklenmesi gerektiğini kabul etmektedir
Normal maliyet yöntemi nedir?
Normal maliyet yöntemi, üretim işletmelerinin üretim sürecinde, katlanmış olduğu değişken üretim giderlerinin tamamını, sabit üretim giderlerinin ise sadece kullanılan kapasiteye karşılık gelen kısmının, o dönemde üretilen mamul ya da hizmetlerin maliyetine yükleyen yöntem olarak tanımlanabilir
Normal maliyet yönteminde, kullanılan kapasiteye karşılık gelen sabit üretim giderleri nasıl hesaplanır?
Normal maliyet yönteminde, kullanılan kapasiteye karşılık gelen sabit üretim giderleri aşağıdaki gibi hesaplanır.
i- Öncelikle işletmenin o dönem içinde katlanmış olduğu sabit genel üretim giderleri tespit edilir
ii- İşletmenin üretim kapasitesi dikkate alınarak sabit genel üretim gideri yükleme oranı belirlenir.
Kapasite farkı nasıl elde edilir?
Kapasite farkı; işletmenin üretim kapasitesinden, gerçekleşen üretim miktarının düşülmesiyle elde edilen değerin sabit genel üretim giderleri yükleme oranı ile çarpılması sonucunda elde edilir. (Kapasite Farkı = (Üretim Kapasitesi – Gerçekleşen Üretim Miktarı) x Sabit Genel Üretim Gideri Yükleme Oranı )
Kapasite farkının hesaplanmasında ortaya çıkan sonuç nasıl ifade edilir?
Kapasite farkının hesaplanmasında ortaya çıkan sonuç eksi (-) ise hesaplanan tutar olumlu kapasite sapması, ortaya çıkan sonuç artı (+) ise hesaplanan tutar olumsuz kapasite sapması olarak ifade edilir. Sonuç olarak, üretim kapasitesinin altında bir üretim gerçekleşmiş ise olumsuz kapasite sapması, üretim kapasitesinin üstünde bir üretim gerçekleşmiş ise, olumlu kapasite sapması ortaya çıkmaktadır
Olumsuz kapasite sapmaları nasıl ele alınır?
Olumsuz kapasite sapmaları ya satışların maliyetine dahil edilmekte ya da çalışmayan kısım gider ve zararları olarak muhasebeleştirilmektedir. Olumlu kapasite sapması ise satışların maliyetinden düşülmektedir