LOJİSTİK MALİYETLERİ VE RAPORLAMA I - Deneme Sınavı - 9

Finansal bilgilerin saklanması: Muhasebe bilgi sisteminde kaydedilen veri ve oluşturulan bilgilerin tekrar ihtiyaç duyulduğunda kullanılması için saklanması gerekmektedir. Muhasebe bilgi sisteminin bilgisayar ve yazılım programlarından yararlanılarak oluşturulması durumunda finansal nitelikteki veri ve bilgiler hem elektronik ortamda saklanmakta, hem de bu veri ve bilgilerin çıktıları alınarak arşivlenmektedir. Bu durumda ihtiyaç duyulan tüm veri ve bilgiye çok kısa sürede ulaşıp gerekli analizler yaptıktan sonra ihtiyaca uygun bilgi üretmek her zaman mümkündür.

İşletmelerin aynı nitelikteki işlem ve olaylarla ilgili olarak farklı hesap isimleri kullanmaları, bu işletmeler arasında karşılaştırma ve analiz yapma olanağını sınırlar. Bu nedenle birçok ülkede tüm işletmeler tarafından uygulanması zorunlu olan hesap planları oluşturulmakta ve yayınlanmaktadır. 1994 yılına kadar ülkemizde tüm işletmeler tarafından uygulanmak zorunda olan standart bir hesap planı bulunmamaktaydı. 1994 yılından itibaren ise ülkemizde banka ve sigorta şirketleri ile bazı finansal nitelikli işletmeler hariç tüm işletmeler tarafından kullanılan bir hesap planı bulunmaktadır. Bu hesap planı “Tekdüzen Hesap Planı” olarak ifade edilmektedir.

Ülkemizde uygulanmakta bulunan Tekdüzen Hesap Planı aşağıda belirtildiği gibi dokuz bölümden oluşmakta olup ondalık bir kodlama sistemi ile hesap isimlerinden oluşmaktadır:

1 DÖNEN VARLIKLAR
2 DURAN VARLIKLAR
3 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
4 UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
5 ÖZ KAYNAKLAR
6 GELİR TABLOSU HESAPLARI
7 MALİYET HESAPLARI
8 SERBEST HESAPLAR
9 NAZIM HESAPLAR

Muhasebe bilgi sisteminin ihtiyaca uygun veri ve bilgi üretebilmesi için yukarıdaki tanımda da belirtilen fonksiyonların yerine getirilmesi gerekmektedir. Tanımda belirtilen bu fonksiyonları aşağıdaki başlıklar halinde belirtip açıklamak mümkündür:
• Finansal bilgilerin saptanması
• Finansal olay veya faaliyetlerin kayıtlanması
• Finansal olay ve faaliyetlerin işlenmesi
• Finansal olay ve faaliyetlerin raporlanması
• Finansal bilgilerin saklanması

Finansal bilgilerin saptanması: Muhasebe bilgi sistemi içindeki en önemli konulardan biri işletme ile ilgili finansal nitelikteki faaliyet ve olayların saptanmasıdır. Bu olaylar, fiş, fatura vb. belgelere dayalı olmalıdır.

Finansal olay veya faaliyetlerin kayıtlanması: Muhasebe bilgi sisteminin en temel fonksiyonlarından biri işletme ile ilgili olarak saptanan finansal nitelikteki olay ve faaliyetleri tarih sırasına göre belirli esaslar çerçevesinde yevmiye defterine kaydetmektir. Yevmiye defterine kaydedilen olay ve faaliyetler niteliklerine göre sınıflandırılarak büyük defterlere kaydedilirler. Hemen belirtmek gerekir ki muhasebe
sürecinde kayıtlar ve sınıflandırmalar bu bölümün esas konusunu teşkil eden “hesaplar” aracılığıyla yapılmaktadır.

Muhasebe sürecinde hesaplar aracılığıyla yevmiye defterine kayıtlanan ve büyük defterlerde sınıflandırılan olay ve faaliyetler ham veri niteliğindedir. Bu verilerin ihtiyaca uygun bilgi haline dönüştürülmesi için belli bir işlem sürecinden geçirilmesi gerekir. Hemen belirtmek gerekir ki finansal bilgi kullanıcılarının ihtiyaç duyduğu bilgilerin nitelikleri birbirinden farklıdır. Örneğin devletin muhasebe bilgi sisteminde talep ettiği bilgiler ile işletme sahip veya yöneticilerinin ihtiyaç duyduğu bilgiler birbirinden farklıdır. Bu nedenle muhasebe bilgi sistemi kayıtlanan ve sınıflandırılan veri ve bilgileri belli bir işlem sürecinden geçirerek ihtiyaca uygun bilgiler haline getirir.

Finansal bilgilerin saklanması: Muhasebe bilgi sisteminde kaydedilen veri ve oluşturulan bilgilerin tekrar ihtiyaç duyulduğunda kullanılması için saklanması gerekmektedir. Muhasebe bilgi sisteminin bilgisayar ve yazılım programlarından yararlanılarak oluşturulması durumunda finansal nitelikteki veri ve bilgiler hem elektronik ortamda saklanmakta, hem de bu veri ve bilgilerin çıktıları alınarak arşivlenmektedir. Bu durumda ihtiyaç duyulan tüm veri ve bilgiye çok kısa sürede ulaşıp gerekli analizler yaptıktan sonra ihtiyaca uygun bilgi üretmek her zaman mümkündür.

Bağımsız muhasebe sisteminde, genel muhasebe ile maliyet muhasebesi birbirinden ayrı olarak yürütülür ve her iki muhasebe, hesapları kendi bünyeleri ve hesap alanı içinde tutar. Genel muhasebe ile maliyet muhasebesi arasındaki bağlantı, bağlantı hesapları aracılığı ile kurulur. Birleşik muhasebe sisteminde ise maliyet muhasebesi kayıtları ile genel muhasebe kayıtları birlikte tutulur. Hesap ayrılığı sistemi MSUGT’de benimsenen sistemdir. Bu sistemde, genel muhasebe ile maliyet muhasebesi birlikte çalışmakla beraber, bazı ana ve yardımcı hesaplar her iki muhasebede ayrı ayrı tutulur.

Ülkemizde uygulanmakta bulunan Tekdüzen Hesap Planı aşağıda belirtildiği gibi dokuz bölümden oluşmakta olup ondalık bir kodlama sistemi ile hesap isimlerinden oluşmaktadır. 1 DÖNEN VARLIKLAR 2 DURAN VARLIKLAR 3 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 4 UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 5 ÖZ KAYNAKLAR 6 GELİR TABLOSU HESAPLARI 7 MALİYET HESAPLARI 8 SERBEST HESAPLAR 9 NAZIM HESAPLAR

7/B seçeneğinin kullanımı için THP.’da aşağıdaki hesap grubu ile bu hesap grubu içindeki hesaplar yer almaktadır 79 GİDER ÇEŞİTLERİ (7/ B SEÇENEĞİ) 790. İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ 791. İŞÇİ ÜCRET VE GİDERLERİ 792. MEMUR ÜCRET VE GİDERLERİ 793. DIŞARIDAN SAĞLANAN FAYDA VE HİZMETLER 794. ÇEŞİTLİ GİDERLER 795. VERGİ, RESİM VE HARÇLAR 796. AMORTİSMAN VE TÜKENME PAYLARI 797. FİNANSMAN GİDERLERİ 798. GİDER ÇEŞİTLERİ YANSITMA HESABI 799. ÜRETİM MALİYET HESABI

Finansal bilgilerin saklanması: Muhasebe bilgi sisteminde kaydedilen veri ve oluşturulan bilgilerin tekrar ihtiyaç duyulduğunda kullanılması için saklanması gerekmektedir. Muhasebe bilgi sisteminin bilgisayar ve yazılım programlarından yararlanılarak oluşturulması durumunda finansal nitelikteki veri ve bilgiler hem elektronik ortamda saklanmakta, hem de bu veri ve bilgilerin çıktıları alınarak arşivlenmektedir. Bu durumda ihtiyaç duyulan tüm veri ve bilgiye çok kısa sürede ulaşıp gerekli analizler yaptıktan sonra ihtiyaca uygun bilgi üretmek her zaman mümkündür.

Muhasebe bilgi sisteminin ihtiyaca uygun veri ve bilgi üretebilmesi için yukarıdaki tanımda da belirtilen fonksiyonların yerine getirilmesi gerekmektedir. Tanımda belirtilen bu fonksiyonları aşağıdaki başlıklar halinde belirtip açıklamak mümkündür:
• Finansal bilgilerin saptanması
• Finansal olay veya faaliyetlerin kayıtlanması
• Finansal olay ve faaliyetlerin işlenmesi
• Finansal olay ve faaliyetlerin raporlanması
• Finansal bilgilerin saklanması

Ülkemizde uygulanmakta bulunan Tekdüzen Hesap Planı aşağıda belirtildiği gibi dokuz bölümden oluşmakta olup ondalık bir kodlama sistemi ile hesap isimlerinden oluşmaktadır. 1 DÖNEN VARLIKLAR 2 DURAN VARLIKLAR 3 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 4 UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 5 ÖZ KAYNAKLAR 6 GELİR TABLOSU HESAPLARI 7 MALİYET HESAPLARI 8 SERBEST HESAPLAR 9 NAZIM HESAPLAR

Bilgi sistemleri, bilginin ulaşılması, toplanması, saklanması, işlenmesi ve dağıtılmasına hizmet eden teknolojiler, uygulama ve hizmetlerin bütünü ve sistem üzerindeki bilgilerin tümünü ifade eden bir kavramdır.

Bir bilgi sisteminin geliştirilmesi için planlama, analiz, tasarım, yürütme ve kullanım aşamalarından geçilmektedir.

İşletmenin ve ilgili dış çevrenin işletme faaliyetlerini değerlendirmek için gereksinimi olan bilgileri sunmayı amaçlayan maliyet bilgi sisteminin sağladığı bilgiler, aşağıda belirtilen beş temel alanda etkin değerleme (ölçümleme) yapılmasını sağlar:

Birim maliyetleri hesaplama,  Maliyet kontrolü, Yönetici etkinliğini ölçümleme,  Planlama, Özel kararların alınması.

Lojistik maliyet bilgi sisteminin veri kaynakları üretim, lojistik ve maliyet muhasebesi ile ilgili belgelerdir.

Yönetim Bilgi Sistemi (YBS), yöneticilere bilgi desteği vererek, onların bilgiyi inceleme, analiz etme, değerlendirme ve bunun sonucunda karar vermesini sağlamaya yönelik olarak tasarlanmış sistemlerdir. YBS, yönetimin etkin karar alabilmesi için verileri toplayarak, bilgiye dönüştüren ve aktaran bilgisayar destekli bir sistemdir. YBS yönetimde karar vermede kullanılan bilgilerin işlenmesini ve iletilmesini sağlayan bir sistemdir. YBS, karar verme sürecini kolaylaştırmak için gerekli, zamanlı ve doğru bilgiyi yönetime sağlayan, organizasyonun planlama, kontrol ve operasyonel fonksiyonlarının etkin bir biçimde yürütülmesine olanak veren bir yöntemdir.

Maliyet bilgi sistemleriin alt sistemleri;

Veri, gerçeklik üzerinde yapılan gözlemlerin sonucu ve bu anlamda bilginin üretildiği hammadde, kullanıcılar açısından herhangi bir anlam ifade etmeyen olgular ve şekillerdir. Veriler, alfabetik, sayısal, sembol, grafik, ses, resim şeklinde olabilmektedir. Bu anlamdaki veriler henüz işlenmemiş, düzenlenmemiş, özetlenmemiş ham bilgi niteliğindedir. Bir hammaddenin bir üretim süreci sonucunda mamul haline dönüştürülmesinde olduğu gibi veri ya da işlenmemiş bilgiler de veri işleme süreci sonunda bilgiye dönüştürülür.  D seçeneğinde verilen ifade  ise bilgiyi tanımlamaktadır.Bir konu hakkında genel olarak sahip olunan görüş bilgidir.