LOJİSTİK MALİYETLERİ VE RAPORLAMA I - Deneme Sınavı - 5

Soruda verilen fabrikada bir mamul veya hizmeti üretmek için gerekli olan faaliyetlerin sistematik olarak analiz edilmektedir.

Bir faaliyetin veya faaliyetlerin performansının sonucu olarak yaratılan mamul veya hizmetlere maliyet taşıyıcısı denmektedir.

Faaliyet tabanlı maliyetlemenin geleneksel maliyet yaklaşımına göre birçok üstünlüğü bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi faaliyet tabanlı maliyetleme performans ölçümü yapabilmektedir.

Kaynak maliyet atama modeli; son maliyet taşıyıcılarından bağımsız olarak kaynakları faaliyetlere atayarak birim faaliyet maliyetini belirlemeyi sağlar.

Faaliyet tabanlı maliyetlemenin klasik anlamda bazı konularda eksik kaldığı ileri sürülmektedir. Bunlardan bir tanesi Veri toplama süreçlerinin çok fazla zaman alması ve maliyetli olmasıdır.

İşletmeler genel bir ifadeyle günlük faaliyetlerini yönetmek ve kontrol etmek için gerçeğe yakın bir şekilde hesaplanmış maliyet bilgisine ihtiyaç duyarlar. Bu anlamda işletmelerin maliyet hesaplama amaçları; Birim veya toplam maliyetlerin ihtiyaca uygun bir şekilde belirlenmesi, maliyet kontrolüne yardımcı olmak, planlamaya yardımcı olmak, alınacak kararlara yardımcı olmaktır. Doğru cevap A'dır.

İşletmeler tarafından değişik nedenlerle para ve benzeri araçlarla yapılan ödemeler, harcama olarak nitelendirilebileceği gibi bir varlığın edinilmesi, bir fayda ya da hizmet sağlanması ya da bir edim (yapılmış, gerçekleşmiş iş) karşılığı olmadan ortaya çıkan bir yükümlülük nedeniyle yapılan ödeme ve borçlanmalar olarak da tanımlanabilir.

Uygulamadaki yaygın sınıflandırma, yatırımların özeliklerine göre yapılan sınıflandırmadır. Buna göre yatırımları aşağıda belirtildiği gibi dört grupta ele almak mümkündür (Tatar, 1993:10-14 – Aktunç, 1985: 299);

İkame (yeni proje) yatırımları,

Genişletme yatırımları,

Yenileştirme (modernleştirme) yatırımları,

Stratejik yatırımlar.

Doğru cevap B'dir.

Stratejik Yatırımlar: İşletmenin varlığını koruması ve gelişmesi amacıyla yapılan yatırımlardır. Bu tür yatırımlar, işletmenin teknolojik gelişmeler ve rekabet sonucunda karşı karşıya kaldığı riski azaltmak amacıyla yapılacağı gibi işletmede iyi bir sosyal ve psikolojik ortamın yaratılmasına katkı sağlamak amacıyla da yapılabilir.

Esneklik: Duran varlık yatırımları ile birlikte işletmenin fonları uzun bir süre belirli bir alana bağlanmakta ve bu durum karar alma sorumluluğu taşıyanlarda, bir ölçüde de olsa karar alma esnekliğinin kaybolmasına yol açmaktadır. Yatırım kararı alanlar, fonların uzun bir süre belirli alanlara ayrılması nedeniyle, gelecekte ortaya çıkabilecek olayların baskısı altında kalabilmektedir.

Verilenlerin hapsi uzun vadeli yatırımlardır. Ayrıca 

Forklift, paketleme makinesi, yükleme ve boşaltma asansörü, vinç, yürüyen bant gibi her türlü araç, gereç, makine ve tesis,

Bilgisayar, barkod araç-gereçleri, araç takip sistemi, vb. de bu yatırımlar arasında sayılabilir.

Vergi Usul Kanunu’nun 269. maddesinde ise gayrimenkuller başlığı altında maliyet bedeli ile değerlemeye tabi tutulacak varlıklar aşağıdaki gibi sayılmıştır;

Gayrimenkullerin tamamlayıcı unsurları ve ayrıntıları

Tesisat ve makineler,

Gemiler ve diğer taşıtlar,

Gayrimaddi haklar.

Noter, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri ile emlak alım ve taşıt alım vergilerinin maliyet bedeline eklenmesi veya genel giderler arasında gösterilmesi ise yükümlülerin isteğine bırakılmıştır.

İşletme faaliyetlerinin yürütülmesi için kullanılan her türlü büro makine ve cihazları ile döşeme, masa, koltuk, dolap ve mobilya gibi varlıklar “255 Demirbaşlar” hesabında izlenir. Bu hesaba kaydedilen varlıklar maliyet bedeli ile değerlemeye tabi tutulur ve bu varlıklara amortisman ayrılır.

İ̇şletmenin belli bir bedel ödeyerek elde ettiği imtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve unvan gibi yasal tasarrufları ile kamu otoritelerinin işletmeye belli alanlarda tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yaptığı harcamalar “260 Haklar” hesabında izlenir.

Kiralanan gayrimenkullerin geliştirilmesi veya ekonomik değerinin sürekli olarak artırılması amacıyla yapılan giderler (normal bakım, onarım ve temizleme giderleri hariç) ile bu gayrimenkulün kullanılması için yapılıp kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak olan varlıkların bedelleri “264 Özel Maliyetler” hesabında izlenir.

Ekonomik ömrü sınırlayan nedenler; fiziki yıpranmaya, teknolojik yıpranmaya ya da ekonomik yıpranmaya bağlı olabilir.

Vergi Usul Kanunu’na göre lojistik yatırımlara amortisman ayrılabilmesi için lojistik yatırım unsurlarının aşağıdaki şartlara sahip olması gerekmektedir;

İşletmenin aktife girmiş olması (envanterine kayıtlı olması),

Yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması,

İşletmede bir yıldan fazla kullanılması,

Amortisman konusu varlıklar arasında yer alması (değerinin belli bir tutarın üzerinde olması).

Lojistik maliyetlerin ihtiyaca uygun bir şekilde hesaplanabilmesi için yapılması gereken ilk iş, bu amaç doğrultusunda bir muhasebe bilgi sisteminin kurulmasıdır. Doğru cevap B'dir.

Hesapların belirli sistematik yapı içinde tümünün bir arada yer aldığı çizelgeye hesap planı denilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Belgelere dayalı finansal nitelikteki olaylar tarih sırasına göre hesaplar aracılığı ile yevmiye defterine kaydedilmektedir. Doğru cevap D'dir.