LOJİSTİK MALİYETLERİ VE RAPORLAMA I - Deneme Sınavı - 12

Bilgi, belirli amaçlara ulaşmak veya belirli bir anlayışı geliştirmek için verilerin ya da ham bilgilerin bir süreçten geçirilerek, bir takım işlemler sonucunda yararlı biçime dönüştürülmüş şeklidir. Doğru cevap B' dir.

Sistem, belirli bir amaca yönelik ve birbirine bağımlı, birbirleriyle etkileşim halinde olan unsurların oluşturduğu bütündür. Doğru cevap B' dir.

Bilginin yararlı olabilmesi, ilgili, zamanlı, doğru, güvenilir, tam ve özet olmasına bağlıdır. Doğru cevap D' dir.

Bilgi sisteminin yararları şöyle sıralanabilir (Gökçen, 2007: 30-32);

• Daha iyi hizmet, daha iyi güvenlik,

• Rekabet avantajı sağlama

• Daha az hata, büyük ölçüde doğruluk,

• Yüksek kalitede çıktılar-ürünler,

• Sağlıklı haberleşme,

• Etkinliğin ve verimliliğin artması,

• Daha etkin yönetim, daha etkin fırsatlar,

• İşgücü ihtiyacının ve maliyetlerin azaltılması, daha etkin finansal karar alma,

• Faaliyetlerin daha etkin kontrolü,

• Daha etkin yönetimsel karar verme olarak sıralayabiliriz. Doğru cevap D' dir.

Bilgi sisteminin yararları şöyle sıralanabilir (Gökçen, 2007: 30-32);

•Daha iyi hizmet, daha iyi güvenlik,

• Rekabet avantajı sağlama

• Daha az hata, büyük ölçüde doğruluk,

• Yüksek kalitede çıktılar-ürünler,

• Sağlıklı haberleşme,

• Etkinliğin ve verimliliğin artması,

• Daha etkin yönetim, daha etkin fırsatlar,

• İşgücü ihtiyacının ve maliyetlerin azaltılması, daha etkin finansal karar alma,

• Faaliyetlerin daha etkin kontrolü,

• Daha etkin yönetimsel karar verme olarak sıralayabiliriz.

Doğru cevap C' dir.

Yönetim Bilgi Sistemi (YBS), yönetimde karar vermede kullanılan bilgilerin işlenmesini ve iletilmesini sağlayan bir sistemdir. Doğru cevap C' dir.

İşletmenin ve ilgili dış çevrenin işletme faaliyetlerini değerlendirmek için gereksinimi olan bilgileri sunmayı amaçlayan maliyet bilgi sisteminin sağladığı bilgiler, aşağıda belirtilen beş temel alanda etkin değerleme (ölçümleme) yapılmasını sağlar (Sevgener ve Hacırüstemoğlu, 2000: 12-13);

•Birim maliyetleri hesaplama,

• Maliyet kontrolü,

• Yönetici etkinliğini ölçümleme,

• Planlama,

• Özel kararların alınması.

Doğru cevap E' dir.

Mamul ve hizmetlerin üretim maliyetini oluşturan unsurların ölçümlenmesinden, birim maliyetlere kadar geçen süreçte maliyet hesaplama konusunda uygulanan yöntem, esas ve ilkeler bütünü maliyet hesaplama sistemini ifade eder. Doğru cevap E' dir.

Maliyet bilgi sisteminin kullanım amaçlarını ise şöyle sıralamak olanaklıdır (Sürmeli vd. 2008:171);

• Üretilen mamul ya da hizmetlerin birim ve sipariş maliyetlerini saptayarak, bilançoda mamul ve yarı mamul stoklarının ve gelir tablosunda satılan mamullerin ya da hizmetlerin maliyetini göstermek,

• Yönetimin kısa vadeli planlama ve fiyatlandırma çalışmalarına ışık tutacak fiili, tahmini ya da standart gider ve maliyetleri belirlemek,

• Geleceğe yönelik planların ve bütçelerin yapılmasına yardımcı olmak,

• Yapılan giderleri sorumluluk merkezleri ve gider yerleri itibariyle ayrıntılı biçimde izleyerek ve bunları gider standartları ile karşılaştırıp, sapmaları nedenlerine göre çözümleyerek, yöneticilere maliyet kontrolü ve başarım (performans) değerlemesi için gerekli temel bilgileri sağlamak,

• Maliyet kontrolünü ve kalite standardını korumak koşuluyla olanaklar çerçevesinde maliyetlerin azaltılmasını sağlayacak yöntemler geliştirmek,

• Uzun vadeli ya da olağandışı kararlarla ilgili seçeneklerin maliyetlerini saptayıp, karşılaştırmalı bir biçimde ortaya koyarak, özel yönetim kararlarına ışık tutmak. Doğru cevap C' dir.

Planlama, tüm sistemlerde olduğu gibi bilgi sistemleri için de gerekir. Ayrıca, bilgi sistemleri kuruluş yatırım maliyetleri oldukça fazla olan sistemlerdir. Planlama safhasında problemin farkına varma, problemi tanımlama, sistem amaçlarını kurma, sistem kısıtlarını tanımlama, fizibilite çalışması, sistem çalışma teklifi hazırlama, çalışma projesinin onayı ve bir kontrol mekanizması kurma aşamaları vardır (Gökçen, 2007: 183). Analiz safhasında, planlama safhasının ardından sistem analizi yapılır. Analizin amacı, seçilen amaçları ve işletmenin fonksiyonlarını desteklemek için gerekli bilgi ve bilgi işleme hizmetlerinin ne olduğunun belirlenmesidir. Sistemle ilgili bilgi toplama, gereksinimlerin belirlenmesi olarak ifade edilir. Doğru cevap A' dır.

Yatırımların Sınıflandırılması;

• İkame (yeni proje) yatırımları,

• Genişletme yatırımları,

• Yenileştirme (modernleştirme) yatırımları,

• Stratejik yatırımlar.

Genişletme yatırımları talebe bağlı olarak yapılan yatırımlardır.

Genişletme Yatırımları: Talepteki değişikliklere bağlı olarak yapılan yatırımlardır. Mevcut kapasitenin uzun vadeli talep tahminini karşılamadığı durumda teknolojiyi değiştirmeksizin yeni üniteler eklenmesi ile üretim miktarını veya ürün çeşidini artırmayı hedef alan yatırımlardır.

Stratejik yatırımlar işletmenin varlığının korunması amacıyla yapılan yatırımlardır.

Stratejik Yatırımlar: İşletmenin varlığını koruması ve gelişmesi amacıyla yapılan yatırımlardır. Bu tür yatırımlar, işletmenin teknolojik gelişmeler ve rekabet sonucunda karşı karşıya kaldığı riski azaltmak amacıyla yapılacağı gibi işletmede iyi bir sosyal ve psikolojik ortamın yaratılmasına katkı sağlamak amacıyla da yapılabilir.

Duran varlık yatırımlarını işletmeler açısından çok önemli stratejik yatırımlar haline getiren faktörler aşağıdaki gibi açıklanabilir;

- Duran Varlık Yatırım Payı: 

- Esneklik: 

- Kâra Etkisi:

- Zamanlama:

- Finansman Sorunu:

- Bütçe Üzerine Etkisi:

Uzun vadeli lojistik yatırımları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

• Depo binası, • Depolama alanları (arazi ve arsa),

• Kamyon, tır, uçak, helikopter, gemi, tren, boru hattı gibi her türlü taşıma aracı,

• Forklift, paketleme makinesi, yükleme ve boşaltma asansörü, vinç, yürüyen bant gibi her türlü araç, gereç, makine ve tesis,

• Bilgisayar, barkod araç-gereçleri, araç takip sistemi, vb.

• Bilişim sistemleri, ağ (web) sitesi, intranet (işletme içi iletişim için), extranet (tedarikçi ve müşteri ile iletişim için), elektronik veri değişim sistemleri, GPS (Küresel Konumlandırma Sistemi), otomatik tanımlama, veri tanımlama sistemleri vb.

• Patent, lisans, isim veya kullanım hakları.

İşletme faaliyetlerinde kullanılan veya kiraya verilen işletmeye ait binalar ile bunların ayrılmaz parçaları “252 Binalar” hesabında izlenir. Lojistik işletmelerde depolar, kapalı park yerleri ve genel yönetim binaları bu hesapta izlenir. Binalar, maliyet bedeli ile değerlemeye tabi tutulur. Üzerindeki arsa payı ile birlikte amortisman işlemine tabi tutulabilir.

Maddi Duran Varlıklar, Tekdüzen Hesap Planı’nda aşağıda belirtilen hesap numaraları ve isimleriyle yer almaktadır.

250- Arazi ve Arsalar

251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri

252- Binalar

253- Tesis, Makine ve Cihazlar

254- Taşıtlar

255- Demirbaşlar

256 -Diğer Maddi Duran Varlıklar

257- Birikmiş Amortismanlar (-)

258- Yapılmakta Olan Yatırımlar

259-Verilen Avanslar

Maddi olmayan duran varlıklar, THP’nda aşağıda belirtilen hesap numaraları ve isimleri ile yer alır.

260- Haklar

261- Şerefiye

262- Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri

263- Araştırma ve Geliştirme Giderleri

264- Özel Maliyetler

267- Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar

268- Birikmiş Amortismanlar (-)

269-Verilen Avanslar

Finansal kiralama yolu ile elde edilen duran varlıklar VUK’a göre Haklar hesabında izlenmektedir.

Haklar

İşletmenin belli bir bedel ödeyerek elde ettiği imtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve unvan gibi yasal tasarrufları ile kamu otoritelerinin işletmeye belli alanlarda tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yaptığı harcamalar “260 Haklar” hesabında izlenir. Lojistik işletmesi tanınmış bir taşıma işletmesinin isim hakkını satın alması durumunda, isim hakkı için ödemiş olduğu bedeli kaydedeceği hesap, 260 Haklar hesabıdır. Vergi Usul Kanunu’na göre finansal kiralama yolu ile satın alınan gemi, kamyon, uçak veya makine, teçhizat gibi maddi duran varlıklar da bu hesapta muhasebeleştirilir. Bu hesapta yer alan varlıklar maliyet bedeli ile değerlenir ve amortisman (itfa) işlemi uygulanır.

Tesis Makine ve Cihazlar

İşletmenin mamul veya hizmet üretim sürecinde kullandığı her türlü makine, tesis ve cihazlar ile bunların eklentileri “253 Tesis, Makine ve Cihazlar” hesabında muhasebeleştirilir. Lojistik işletmelerde kullanılan konveyör (yükü havadan veya yerden taşımaya yarayan ve kapalı devre çalışan alet, taşıyıcı), forklift (ağır yükleri çatalları aracılığıyla kaldırmak ve özellikle bir araca ya da rafa yüklemek için kullanılan bir çeşit iş makinesi),vinç, yükleme ve boşaltma asansörleri ile paketleme makinelerinin edinme maliyetleri bu hesapta izlenir. Bu hesapta izlenen varlıklar, maliyet bedeliyle değerlenir ve amortismana tabi tutulur.

Forklift, Taşıtlar değil, Tesis, Makine ve Cihazlar hesabında izlenir.