LOJİSTİK MALİYETLERİ VE RAPORLAMA I - Deneme Sınavı - 5

Hedef maliyetleme yaklaşımının kullanım alanları, Mamul tasarım ve geliştirme, mevcut mamullerin maliyetinin azatılması, mamul sürecinin planlanması ve verimlilik iyileştirmesidir.

Tam zamanında üretim felsefesinin temelinde sıfır stok, kısa üretim süreleri, küçük/seri ikmal miktarları ile yüksek kalite ve sıfır hata olamak üzere dört yer almaktadır.

Kaizen maliyetleme yaklaşımının faydaları arasında tüm faaliyetlerde bir canlılık meydana gelmesi ve üretim ve diğer rekabet unsurlarının daha hızlı gelişme göstermesi yer almaktadır.

Mamul ya da hizmetlerin tüketici isteklerine uygun olmasını sağlamak amacıyla, üretimin başlangıç aşamasında yapılan ve özel tasarlanmış tüm faaliyetlere ilişkin giderler Önleme maliyetleridir.

Mamul tüketiciye ulaşmadan önce belirlenen kalite uygunsuzlukları nedeniyle katlanılan maliyetler iç başarısızlık maliyetleri olarak adlandırılır.

Direkt ilk madde ve malzeme maliyetleme, çağdaş maliyet belirleme yaklaşımlarından biri değildir.

Söz edilen aşamalar mamul yaşam seyri maliyetleme yaklaşımının aşamalarıdır.

Mamul yaşam seyri maliyetleme yaklaşımı ilk Ar-Ge maliyetlemeyi göz önünde bulundurur.

Tanımı yapılan kavram hedef maliyet kavramıdır, ayrıca hedef maliyet ile hedef maliyetleme ifadeleri farklı anlamlara gelmektedir.

Tüketiciler üzerinde yoğunlaşma ilkesi: Maliyet, kalite ve hız gibi müşteri gereksinimlerini karşılamak, mamul geliştirme sürecinin ayrılmaz parçasını oluşturmaktadır. Bu nedenle hedef maliyet yaklaşımında mamuller müşterinin istediği fiyat ve kalitede, istediği yerde sunulacak şekilde tasarlanmakta, üretilmekte ve teslim edilmektedir. Bu süreçte lojistik önemli bir rol oynamaktadır.

Mevcut mamullerin üretimi aşamasındaki maliyetin azaltılması, hedef maliyetleme yaklaşımının kullanım alanlarından biri değildir.

Belirtilen hedeflere dayanan çağdaş maliyet belirleme yaklaşımı Kaizen maliyetlemedir.

Özellikleri verilen çağdaş maliyet belirleme yaklaşımı tam zamanında maliyetleme yaklaşımıdır.

Kanban, Japoncada kart anlamına gelmektedir. Kanban sistemi üretimin tam zamanında gerçekleştirilebilmesi için tüm bölümlere ne zaman, ne kadar üretim yapacaklarını, zamanında bildiren bir bilgi sistemdir.

Geleneksel maliyet belirleme sistemleri ile tam zamanında maliyetleme yaklaşımı temelindeki giderlerden direkt işçilik giderleri, dolaysız (direkt) olarak izlenebilir.

Muhasebe ve diğer tüm işletme fonksiyonları üzerinde etkisi olan bu gelişmelerin başlıcalarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür.
• Uluslararası rekabetin artması,
• Mamul yaşam sürelerinin azalması,
• Teknolojideki gelişmeler,
• Üretim ortamındaki gelişmeler ve maliyet yapılarının değişmesi,
• Değişen pazar koşulları ve tüketici odaklı pazarlama anlayışının yerleşmesi.

Mamul yaşam seyri, daha çok pazarlama alanında mamul stratejilerinin belirlenmesi amacıyla kullanılmaktadır. Mamul yaşam seyri maliyetleme yaklaşımında, her mamulün “sunuş”, “büyüme”, “olgunluk”, “düşüş” aşamalarından oluşan ve süresi ile şeklinin önceden tahmin edilemediği bir ömrünün olduğunu kabul etmektedir.

Mamul yaşam seyri maliyetleme yaklaşımının temel amacı, mamul planlama aşamasında karar alıcılara mamulün tüm aşamalarında (piyasaya sunuluş, büyüme, olgunluk ve düşüş) katlanılacak maliyetleri tespit etme, raporlama ve yönetme olanağı sağlayarak kârın azami (maksimum) kılınmasıdır. Mamul yaşam seyri maliyetleme yaklaşımının dört genel amacı ise şunlardır:
• Planlama ve pazardan çekilme dönemlerinde ortaya çıkan maliyetleri de içeren faaliyet karının, mamulün pazarda aktif olduğu dönemde ya da üretim aşamasında kazanılıp kazanılmadığının tespit edilmesi,
• Planlama döneminde, garanti ve çevresel maliyetler gibi üretimle ilgili olmayan, ancak satış sonrası ortaya çıkan maliyetleri tanımlamak ve bu maliyetlerin asgari düzeye indirilmesi için mamul tasarımındaki değişikliklerin belirlenmesi,
• Karar alıcı ve planlamacılara, alternatif mamul tasarımlarına ilişkin toplam yaşam seyri maliyetleri bilgisini sağlayarak bu alternatifler arasından en iyi seçimleri yapabilmeleri için destek verilmesi,
• Etkin bir planlama yapabilmek ve maliyetleri oluşturan faaliyetleri kontrol edebilmek amacıyla, tüm mamul dönemi faaliyetlerinin analiz edilmesi, maliyetlerin niteliklerini ve zamanlamasını tanımlamaktır.

Hedef maliyet kavramı ilk kez 1960’lı yıllarda Japon otomotiv işletmesi Toyota tarafından geliştirilmiştir. Kavram, bir mamule ait beklenen kâr oranını kazandıracak, kabul edilebilir maliyet düzeyi olarak tanımlanmaktadır. Başka bir tanıma göre ise hedef maliyet, hedeflenen pazar payının oluşturulmasında kullanılacak satış fiyatına göre hesaplanan pazar odaklı maliyeti ifade etmektedir.

Hedef maliyet, hedeflenen pazar payının oluşturulmasında kullanılacak satış fiyatına göre hesaplanan pazar odaklı maliyeti ifade etmektedir Hedef maliyetleme ise müşteri istekleri ve pazar odaklı bir mamul geliştirme stratejisidir. Hedef maliyetleme, yeni bir mamulün planlanması, araştırma ve geliştirme sürecinde maliyetlerin düşürülmesi için ortaya atılan tüm fikirlerin gözden geçirilerek, bir taraftan hız, kalite, güvenirlik gibi müşteri ihtiyaçlarını karşılarken diğer taraftan da bu mamulün yaşam seyri maliyetlerini düşürmeyi amaçlayan bir faaliyettir.