LOJİSTİK İLKELERİ - Deneme Sınavı - 9

Canlılara ya da mallara yönelik kazaları ve çevreye verilecek hasarı mümkün olduğunca önlemek amacıyla tehlikeli maddelerin taşınmasının birtakım düzenlemelere bağlanması gerekir.

Kişilerin veya mülkün zarar görme olasılığının, sürekli bir tehlike tanımlama ve emniyet riski yönetimi süreci aracılığıyla kabul edilebilir bir seviyeye indirildiği, bu seviyede veya daha altında tutulduğu durum, emniyet olarak tanımlanmaktadır.

Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi Tehlikeli Maddeler Uzmanlar Alt Komitesi ve Uluslararası Atom Enerji Ajansı tehlikeli maddelerle ilgili temel düzenlemeleri yapan iki kuruluştur.

Hava taşımacılığında tehlikeli maddelerin taşınmasındaki kurallar ICAO tarafından belirlenmektedir.

Tüm dünyada deniz taşımacılığı ile çok miktarda ve farklı çeşitlerde kimyasal taşınmaktadır. Deniz yoluyla tehlikeli madde taşımacılığına ilişkin uluslararası kurallar, SOLAS, MARPOL ve CSC gibi IMO sözleşmeleri ile düzenlenmekle birlikte, bu sözleşmelerin ilgili hükümleri “Kod” adı verilen belgelerle detaylandırılmıştır.

Tehlikeli maddelerin kara yoluyla taşınmasıyla  ilgili düzenlemelerin başında Tehlikeli Malların Kara yolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması (European Agreement Concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road) gelmektedir. Kısaca ADR (Accord Européen Relatif au Transport International des Marchandises Dangerous par Route) olarak anılan bu anlaşma esasen uluslararası nitelikte olmayıp Avrupa’ya yönelik bölgesel nitelikte ve çok uluslu bir anlaşma niteliğindedir.

Üç çeşit paketleme grubu vardır:
• PG I Yüksek derecede risk,
• PG II Orta derecede risk,
• PG III Düşük derecede riski ifade eder.

P: Taşınacak tehlikeli madde deniz kirleticidir veya listedeki jenerik isimdeki ürünün
veya materyalin büyük bölümü deniz kirleticiden oluşmaktadır.

Paket grubu yanında belli harflerle paketin performansı belirtilir:
• X PG I, PG II ve PG III
• Y PG II ve PG III
• Z PG III
Buna göre X performansa sahip bir paket tüm grupları taşıyabilir.

Tehlikeli maddeler pek çok alanda kullanılmakta ve kullanım alanlarına göre çeşitli şekillerde tanımlanabilmektedir. En genel anlamıyla tehlikeli maddeler, sahip oldukları kimyasal, fiziksel ve biyolojik birtakım özelliklerinden dolayı canlı ve cansız varlıklar ile çevre için risk oluşturan madde ve nesneler olarak tanımlanabilir. Yanıt E seçeneğidir.

Kara yoluyla tehlikeli madde taşımacılığını düzenleyen kurallar ADR adıyla anılmaktadır. Yanıt A seçeneğidir.

A şıkkının doğru ifadesi;

Üretimden, tıbba kadar birçok alanda kullandığımız çeşitli maddeler, insan yapımı hatta doğal olsalar bile canlıların sağlığı ve emniyeti, cansız varlıklar ve çevre açısından tehlikeli olabilmektedir.

B şıkkının doğru ifadesi;

Tehlikeli madde kuralları ile tehlikeli maddelerle ilgili ortak bir sistem kurulmuştur ve ortak tehlike etiketleri ve diğer tanımlayıcı işaretlerle tehlikeli maddeler tanımlanır. 

C şıkkının doğruluğu;

Tehlikeli maddelerin çoğu zaman ülkeler arasında taşınması gerekir. Pek çok faktör sebebiyle tehlikeli maddeler konusunda, üzerinde uluslararası uzlaşmaya varılmış standartları ortaya koyan bir sistem oluşturulmuştur.  

D şıkkının doğru ifadesi;

Tehlikeli maddelerin taşınmasında standart dokümanlar zorunlu olarak hazırlanır.  

E şıkkının doğru ifadesi;

Riskle ilgili tüm konularda olduğu gibi tehlikeli maddelerin lojistiğinde de riskin sıfırlanması mümkün değildir. Tüm gereklilikler yerine getirilmiş olsa bile istenmeyen olaylar her zaman meydana gelebilir. Bu nedenle önemli olan riski yönetmek olmalıdır.

Yanıt C seçeneğidir.

BM Uzmanlar Komitesi tarafından, taşımacılık modlarında tüm tehlikeli maddelerin aynı biçimde sınıflandırılmasını sağlamak amacıyla, 9 tehlike sınıfı ortaya konulmuştur. Bir gönderici, tehlikeli maddeleri BM prosedürlerine göre testlere tabi tutarak bu 9 sınıftan uygun olana sokabilecektir. Yanıt D seçeneğidir.

BM, her yeni tehlikeli madde ve madde grubunu dört karakterli bir UN No ve PSN ile tanımlar. Yanıt A seçeneğidir.

Paket grubu (PG): Uygulanıyorsa maddenin risk derecesini yani paket grubunun ne olduğunu belirtir. Paketleme grubuna göre, ambalajın seçimi yapıldığından önemlidir.

Üç çeşit paketleme grubu vardır:

PG I Yüksek derecede risk,

PG II Orta derecede risk,

PG III Düşük derecede riski ifade eder.

Yanıt C seçeneğidir.

Küçük miktarlardaki tehlikeli maddelerin etiketleme, işaretleme ve dokümantasyon gereklilikleri uygulanmaksızın taşınabilmesine "İstisnai Miktar Taşıması" denir. Yanıt A seçeneğidir.

Tehlike Tanımlama Numarası (Hazard Identification Number - HIN) rakamla ifade edilen iki veya üç figürden oluşmaktadır. Her bir rakam bir risk ifadesi sunar.

Figürün ardı ardına iki kere yazılması tehlikenin arttığı anlamına gelmektedir.

Madde ile ilgili tehlike tek bir figür ile yeterince belirtilebiliyorsa sıfır eklenir.

Tehlike tanımlama numarasının önüne “X” harfi gelirse bunun anlamı maddenin su ile tehlikeli şe- kilde tepkimeye girmesidir. Bu tür maddeler için uzmanların onayı olmadıkça su kullanılmamalıdır.

Yanıt B seçeneğidir.

BM Örnek Düzenlemelerine göre herhangi bir taşıma modunda taşımaya sunulan tehlikeli madde ya da nesne için sunulması gerekli temel bilgiler şunlardır:

Uygun gönderi adı,

Sınıf ve uygulanıyorsa bölümü, Sınıf 1 için bölümü uygunluk harfi izlemelidir.

UN numarası ve uygulanıyorsa paket grubu

Tehlikeli maddenin toplam miktarı (ağırlık, hacim, aktivite gibi ölçü birimi ile birlikte)

Yanıt E seçeneğidir.

Etiketler kabın büyüklüğüne uygun, kolayca görülebilir ve okunabilir boyutlarda olmalıdır. Bu nedenle de bazı etiketler zemin rengine tezat oluşturacak şekilde alternatif iki renk olarak tanımlanmıştır. Aynı zamanda işaretler ve etiketler birbirini kapatmayacak şekilde yerleştirilmelidir. Paket yönünü bildiren işaretler paketin karşılıklı iki yüzüne de yapıştırılmalıdır. Yanır A seçeneğidir.

Su ile temas ettiğinde etki gösteren her tür madde bunlar arasına girmez