LOJİSTİK İLKELERİ - Deneme Sınavı - 5

Maliyetlerin katlanılamayacak noktaya gelmesi ve piyasa ile ilgili beklentilerin olumsuza dönmesiyle işletmeler faaliyetlerine son verir. Uzun dönemde zarar eden işletmelerin faaliyetlerine devam etmesi, iktisadi açıdan mümkün değildir. İşletme zarar ediyorsa, uzun dönemde faaliyetlerine son verir.

Toptan mal lojistiği ile ilgili işletmeler maliyetleri azaltabilmek için dört yola başvurmaktadır. Bunlar;

•Ölçek ekonomilerinin avantajını kullanmak, •Malların yükleme boşaltma sayısını azaltmak, •Taşımacılık zincirinde çeşitli elementleri bütünleştirmek (entegre etmek), •Stok büyüklüğünü azaltmaktır.

Uluslararasında faaliyet gösteren lojistik hizmet sağlayıcıları da maliyetlerini azaltmak için;•Ölçek ekonomilerinden faydalanmak,• Düşük faktör maliyetlerinin sağladığı fırsatları kullanmak için düşük maliyetli ülkelere yönelmek,• Esneklikten faydalanmak için üretim yerini kendisine en düşük maliyeti sağlayacak bir başka yere taşımak,• Döviz kuru, vergileme, taşımacılık ve iş gücü maliyetlerinde uluslararası farklılıkları dikkate almak,• Pazarlık güçlerini artırmak gibi seçeneklere yönelmektedirler

ABD dünyanın en büyük lojistik piyasası-na sahiptir. Lojistik sektörü GSYH’nin yaklaşık %8,5’ine denk gelmektedir. ABD hizmet sektörü ağırlıklı bir ekonomi olmasına karşılık, lojistik sektörünün GSYH’daki payı düşüktür. ABD’de lojistik sektörü enformasyon teknolojilerini daha yoğun kullanmakta, küresel operasyonlar yapabilmekte, tek operatörle farklı coğrafyalarda tedarik zinciri yönetimi yapabilmektedir. ABD lojistik sektörü 4PL’den 7PL’ye kadar lojistik uygulamaları yapabilmektedir

Yolcu taşımacılığında kara yollarının ardından ikinci sırada hava yolu gelmektedir. 2001 yılından sonra hava yolu yolcu taşımacılığının hızla artmasında Türk Hava Yollarındaki (THY’de) kamu payının azaltılarak şirketin çoğunluk hissesinin özel sektöre geçmesi, sektörde rekabetin artması ile uçuş fiyatlarının düşmesi ve yeni havaalanlarının açılması etkili olmuştur.

Son 30 yılda taşıma maliyetleri azalma eğili-minde de olsa oran ülkeden ülkeye ve bölgeden bölgeye değişmektedir. Taşıma maliyetlerinin azal-ması uluslararası ticaretin gelişmesine önemli kat-kı sağlayacaktır. Ülkelerin ihracat yapabilmesi için malları en az maliyetle üretmesi kadar, bu malları kısa sürede ve en az maliyetle pazara ulaştırması-da bir o kadar önemlidir. Bu noktada ulaştırma ve lojistik altyapısı ön plana çıkmaktadır. Lojistik altyapının tamamlanmış olması ülkenin ekonomik kalkınmasına katkı sağlarken malların pazara ulaşı-mını da kolaylaştıracaktır.

Lojistik (taşımacılık) işletmeleri artık düşük kapasite ile çalışmaya başlamıştır. Hatta azalan taleple birlikte gemi siparişlerinin iptal edilmesi yaygınlaşmıştır.

Kriz öncesinde konteyner taşımacılığı-na yönelik talepteki artış oranı %10,2 (2000-2007 dönemi ortalaması) iken kriz sonrasında bu oran %6,8’dir (2010-2014 dönemi ortalaması) (UNC-TAD, 2015; 57).

Taşı-macılık pazarı ülkeden ülkeye farklılık göstermekle birlikte, araştırmada şu ortalama sonuçlar ortaya çıkmıştır (UND, 2009; 2):

•Ülkeler içi kara yolu yük taşımaları hacmi (ton-km) % 10 - 20 arasında azalmış,• Uluslararası kara yolu yük taşımaları hacmi (ton-km) % 20 - 30 arasında düşmüş,• Uluslararası kara yolu yük taşımaları hacmi (ton-km) % 20 - 30 arasında düşmüş,• Elde edilen gelirler ( ülke içi taşımalarda) %10 - 20 azalmış,• Elde edilen gelirler (uluslararası taşımalar-da) % 20 - 30 düşmüş,• Navlunlar % 10’dan fazla azalmış,• Sürücü istihdamı %10’dan fazla düşmüş,• Yeni kamyon tescilleri en az % 30 azalmış,• Banka kredisi kullanmak çok daha zorlaşmış,• İflaslar en az % 20 artmıştır.

Lojistik Performans Endeksi (Logistics Performance Index: LPI), Dünya Bankası iş birliği ile geliştirilen, ülkelerin belli kriterlere göre değerlendirilerek 1 ile 5 arasında puanlar (skorlar) verildiği bir endekstir.
1 en olumsuz, 5 ise en olumlu skordur. Lojistik Performans Endeksi’nin (LPI) temel değerlendirme ölçütleri
(kriterleri);
• Gümrükleme süreçlerinin hızı,
• Ticaret ve ulaştırma ile ilgili altyapının kalitesi,
• Yük taşıma fiyatlarının rekabetçi şartlarda belirlenme kolaylığı,
• Lojistik hizmetlerinin yeterliliği ve kalitesi,
• Gönderiyi takip etme ve izleme kabiliyeti,
• Yükün varış noktasına zamanında ulaşması şeklindedir (zamanlama).

Lojistik Performans Endeksi (Logistics Performance Index: LPI), Dünya Bankası iş birliği ile geliştirilen, ülkelerin belli kriterlere göre değerlendirilerek 1 ile 5 arasında puanlar (skorlar) verildiği bir endekstir.
1 en olumsuz, 5 ise en olumlu skordur. Lojistik Performans Endeksi’nin (LPI) temel değerlendirme ölçütleri (kriterleri);
• Gümrükleme süreçlerinin hızı,
• Ticaret ve ulaştırma ile ilgili altyapının kalitesi,
• Yük taşıma fiyatlarının rekabetçi şartlarda belirlenme kolaylığı,
• Lojistik hizmetlerinin yeterliliği ve kalitesi,
• Gönderiyi takip etme ve izleme kabiliyeti,
• Yükün varış noktasına zamanında ulaşması şeklindedir (zamanlama).

Lojistik sektörünün büyümesini ve dolayısıyla ulusal ekonomiye daha fazla katkı sağlamasını tetikleyen pek çok gelişme vardır. Bunlardan bazıları;
• Uluslararası mal ve hizmet ticaretinin hızla artması,
• Çok uluslu şirketlerin faaliyetlerinin küresel anlamda yaygınlaşması,
• Mal ve hizmet üretim süreçlerinin ülke içinde farklı bölgelere ve/veya ülkelere dağılması,
• Artan doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ham madde, ara girdi ve nihai ürünlerin taşınması, depolanması, dağıtımı ve diğer işlemlere daha fazla ihtiyaç duyulması,
• Özellikle sanayi ve hizmetler sektöründeki hızlı gelişme şeklinde sıralanabilir.

Lojistik, ekonomi açısından iki anahtar role sahiptir. İlk olarak lojistik, söz konusu hizmetleri satın alan işletmeler için temel harcamalardan biridir. İkinci olarak lojistik çoğu iktisadi faaliyetin hareket ve akışını destekler. Bütün üretim süreçlerinde üretim faktörlerinin bir araya getirilmesi, ham maddenin temini, üretilen nihai ürünün pazara ulaştırılması, depolanması gibi pek çok aktivite lojistik kavramının içine girmektedir. Lojistik işletmelerinin (firmalarının) faaliyetleri hem kendileri hem de diğer ekonomik faaliyetler açısından önem arz etmektedir

İşletme, ürünlerini (mal veya hizmet) satmak ve kârını maksimize etmek için aşağıdaki kısıt gruplarını dikkate almak durumundadır. Bunlar;

I. Ürünün fiyatı

II. İşletme büyüklüğü

III. İşletmenin üretim miktarı (düzeyi)

IV. Ürünün boyutu ve paketlemesi

V. Promosyona önem vererek, etkin dağıtım kanalları kurarak ürünün envanter maliyetlerini düşürmek (en az stokla üretim yapmak)

VI. Tüketici hizmetleri

Lojistik maliyetleri lojistikle ilgili faaliyetlerin (satın alma, ithalat, ihracat, depolama, elleçleme, stok kontrol, nakliye, araç-kargo takibi vb.) icra edilmesinde oluşur. Lojistik maliyetleri taşıma (kara yolu, demir yolu, deniz yolu, hava yolu, boru hattı, gümrük ve sigorta giderleri), depolama (kira/ amortisman, enerji, elleçleme, paketleme ve katma değerli hizmet giderleri), stok (elde bulundurma ve elde bulundurmama maliyetleri) ve yönetim (ofis personeli ve genel yönetim giderleri) giderleri olarak dört ana başlık altında toplayabiliriz.

ABD dünyanın en büyük lojistik piyasasına sahiptir. Lojistik sektörü GSYH’nin yaklaşık %8,5’ine denk gelmektedir. ABD hizmet sektörü ağırlıklı bir ekonomi olmasına karşılık, lojistik sektörünün GSYH’daki payı düşüktür. ABD’de lojistik sektörü enformasyon teknolojilerini daha yoğun kullanmakta, küresel operasyonlar yapabilmekte, tek operatörle farklı coğrafyalarda tedarik zinciri yönetimi yapabilmektedir. ABD lojistik sektörü 4PL’den 7PL’ye kadar lojistik uygulamaları yapabilmektedir

2015’de 144 milyar dolarlık toplam ihracatın değer olarak %54’ü denizyolu, % 31’i karayolu, %13’ü havayolu ve %0,4’ü demiryolu ile taşınmıştır

Dünyada taşıma maliyetlerinin en yüksek olduğu bölge Afrika’dır. 2005-2014 döneminde Afrika’nın gelişmekte olan ülkelerde taşıma maliyetleri on yıllık ortalamalara göre toplam ithalatın %11,4’ünü oluşturmaktadır. Bu oran gelişmiş ülkelerde %6,8’dir (Tablo 3.6). Az gelişmiş ülkeler arasında yer alan Orta Afrika Cumhuriyeti’nin Bangui şehrinden bir ihraç malının en yakına limana ulaşması, buradaki gümrük işlemlerinden sonra gemiye yüklenmesi 116 gündür

Lojistik Performans Endeksi (Logistics Performance Index: LPI), Dünya Bankası iş birliği ile geliştirilen, ülkelerin belli kriterlere göre değerlendirilerek 1 ile 5 arasında puanlar (skorlar) verildiği bir endekstir. 1 en olumsuz, 5 ise en olumlu skordur. Lojistik Performans Endeksi’nin (LPI) temel değerlendirme ölçütleri (kriterleri);

• Gümrükleme süreçlerinin hızı,

• Ticaret ve ulaştırma ile ilgili altyapının kalitesi,

• Yük taşıma fiyatlarının rekabetçi şartlarda belirlenme kolaylığı,

• Lojistik hizmetlerinin yeterliliği ve kalitesi,

• Gönderiyi takip etme ve izleme kabiliyeti,

• Yükün varış noktasına zamanında ulaşması şeklindedir (zamanlama).

Bu ölçütler içerisinde ülkedeki akaryakıt fiyatları yer almamaktadır.

Dünyada birçok lojistik üs modeli bulunmakta olup bunlar ölçek, ticaret hacmi ve verilen entegre lojistik hizmetlerin çeşitliliğine göre;

• Küresel lojistik üsler,

• Uluslararası lojistik üsler,

• Bölgesel taşıma ve dağıtım üsleri,

• Yerel taşıma ve dağıtım üsleri

olmak üzere 4 gruba ayrılabilir.

Dışsal Çevre

Yatırım İklimi

- Dağıtım maliyetleri - İş gücü maliyetleri - Yasal düzenleme - Vergileme

Lojistik ve Taşımacılık Politikaları

- Altyapının gelişmişliği - Lojistik stratejisindeki gelişmeler

Pazarlama

- İmaj - Ayrıcalıklı olma

Ulusal ekonomiye daha fazla katkı sağlamasını tetikleyen pek çok gelişme vardır. Bunlardan bazıları;

• Uluslararası mal ve hizmet ticaretinin hızla artması,

• Çok uluslu şirketlerin (ÇUŞ’ların) faaliyetlerinin küresel anlamda yaygınlaşması,

• Mal ve hizmet üretim süreçlerinin ülke içinde farklı bölgelere ve/veya ülkelere dağılması,

• Artan doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ham madde, ara girdi ve nihai ürünlerin taşınması, depolanması, dağıtımı ve diğer işlemlere daha fazla ihtiyaç duyulması,

• Özellikle sanayi ve hizmetler sektöründeki hızlı gelişme şeklinde sıralanabilir

Tedarik zinciri malzemelerin tedarik edildiği, bu malzemelerin yarı mamul ve mamullere dönüştürüldüğü ve bu mamullerin müşterilere dağıtım işlemlerinin yerine getirildiği tesisler ve dağıtım seçeneklerinin oluşturduğu yapıdır. Başka bir deyişle tedarik zinciri tedarikçiler ve müşteriler arasında malzeme ve bilgi akışını en yüksek hızda ve en düşük maliyetle gerçekleştirmek için iş birliğinde bulunan organizasyonların bir ağıdır. Doğru cevap A'dır.