LOJİSTİK İLKELERİ - Deneme Sınavı - 21

Lojistik kelimesinin kökeni Yunanca “logistikos” kelimesinden türemiş olup “hesap bilimi”, “hesapta beceri” anlamına gelmektedir.

Bir ürünün ham madde olarak var olduğu başlangıç noktasından tüketiminin gerçekleştiği son noktaya kadar malzeme akışının gerçekleştirilmesine lojistik denir.

Perakende sektöründe yaşanan değişimler: Günümüzde yeni satış noktaları ve hizmet modelleriyle karşılaşmaktayız. Telefondan satış, elektronik ticaret, 24 saat hizmet, eve teslim hizmetinin sunulması, şehir dışı alışveriş merkezlerinin kurulması perakende sektöründe yaşanan değişimlere birer örnektir.

Üretim Lojistiği: Tesis içerinde kısa mesafeli işlem birimleri arasında malzemeyi uygun araçla en az zararla etkin bir biçimde taşımaktır.

Konsolidasyon, farklı merkezlerden gelen benzer ürünlerin depo içerisinde birleştirilmesi işleminden sonra, aynı müşteriye ait olan ürünlerin, bir alanda toplanıp kalite kontrol ve ambalajlama işlemlerinden sonra dağıtımının gerçekleştirilmesi için hazır hâle getirilmesi işlemidir.

Elleçleme; depoya malzeme boşaltma, depoda mal seçerek ayrıştırma, birleştirme, teslim, paket açma, istifleme, yerleştirme, yerini değiştirme, yenileme, eksik tamamlama, ambalajlama, yükleme vb. işlemleri kapsar.

Satış sonrası servis desteği müşteri memnuniyeti sağlanması ile ilgili bir başka lojistik faaliyetidir. Satış sonrası servis desteği satış sonrasında müşteri
memnuniyetini sağlayacak biçimde parça ve hizmet desteği sağlar. Bu kapsamda tamir için parçaların bayilere teslimatını, hatalı, fazla sayıda veya
farklı tipte teslim edilen ürünlerin toplanarak geri getirilmesi, doğruları ile değiştirilmesi vb. işlemler gerçekleştirilir.

Stok Yönetimi, üretimi istenen düzeyde tutmak, teslim ve satışı istenen özelliklere göre gerçekleştirmek amacıyla malzeme ve ürün mevcudunun elde bulundurulmasıdır.

Çapraz sevkıyatta, kamyonlarla gelen malzemeler bekletilmeden doğrudan doğruya ya da kısa bir süreliğine (24 saate kadar) bekletilerek sevkıyatı gerçekleştirecek kamyonlara yüklenir.

Lojistik maliyetler içinde en büyük payı taşımacılık maliyetleri alırken bunu stok taşıma ve depolama giderleri izlemektedir.

Lojistik, müşteri gereksinimlerini dikkate alarak planlama, maliyetleri düşürebilme, ham madde, yarı mamul ve mamullerin stoklanması gibi süreçlerin yönetilmesidir. Bir başka lojistik tanımı da literatürde “S ven Rs”, “Yedi Doğru” olarak yer almaktadır. Bu tanıma göre lojistik; doğru ürünün, doğru şartlarda, doğru miktarda, doğru yerde, doğru zamanda, doğru maliyetle, doğru müşteri için kullanılabilirliğinin sağlanmasıdır. Lojistiğin bu tanım çerçevesinde ürüne değer katan faaliyet olarak değerlendirildiği görülmektedir. Lojistiğin günümüzdeki en geçerli tanımı ise Lojistik Yönetim Konseyi tarafından yapılmıştır. Lojistik Yönetim Konseyi tarafından lojistik, müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürün, hizmet ve bilgi akışının, ham maddenin başlangıç noktasından, ürünün tüketildiği son noktaya kadar olan tedarik zinciri içindeki hareketinin, etkin ve verimli bir şekilde akış ve depolanmasının sağlanması, kontrol altına alınması ve planlanması süreci olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla belirtilen unsurların tamamı, lojisitğin yedi doğrusu ile ilişkilidir.

İfadelerin hepsi lojistiğin şekillenmesinde etkili olan gelişmeler ve faktörleri belirtmektedir.

Avrupa Birliği’nin genişlemesi, Çin’in, Dünya Ticaret Örgütüne girişi gibi gelişmeler uluslararası ticaretin hacmini artırmaktadır. Bu tür genişlemeler üretim merkezleri ile tüketim merkezleri arasındaki uzaklıkları artırmaktadır. Dolayısıyla, ilgili ifade taşıma uzaklıklarının ve maliyetlerinin artması faktörü altında değerlendirilir.

Lojistik faaliyetleri birbirine bağlı olan tedarik lojistiği, üretim (tesis içi) lojistiği ve dağıtım lojistiği olmak üzere üç alanda gerçekleştirilmektedir. Tedarik lojistiği üretim için gerekli ham madde, yarı mamulün ve hazır parçaların tedarikçilerden teminini, depolanmasını, üretim ortamına taşınması ile ilgili işlemleri (araç ve mal takibi, boşatma ve mal kabul, sayım, kontrol vb.) kapsar. Üretim lojistiği, giriş lojistiği işlemlerinin devamında tesis içerisinde ürünün üretim sürecinde gerçekleştirilen (depolama, sipariş, sipariş hazırlama, stok yönetimi, tesis içi taşıma vb.) işlemlerden oluşur. Üretim lojistiğinde tesis içinde kısa mesafeli malzeme akışı (fabrika ve depo içi hareketler) söz konusu olmaktadır. Dolayısıyla, malzeme yönetimi üretim lojistiği kapsamında gerçekleştirilir.

Stok, üretimi istenen düzeyde tutmak, teslim ve satışı istenen özelliklere göre gerçekleştirmek amacıyla malzeme ve ürün mevcudunun elde bulundurulmasıdır. Başka bir deyişle, iç ve dış müşterinin talebini karşılamak amacıyla işletmenin elde tuttuğu malzemedir.

Konsolidasyon, depolamada gerçekleştirilen işlemlerden biridir. Farklı merkezlerden gelen benzer ürünlerin depo içerisinde birleştirilmesi işleminden sonra, aynı müşteriye ait olan ürünlerin, bir alanda toplanıp kalite kontrol ve ambalajlama işlemlerinden sonra dağıtımının gerçekleştirilmesi için hazır hâle getirilmesi işlemidir.

Ambalaj, ürünlerin üreticiden tüketiciye kadar uzanan ulaşımı sırasında güvenli ve hasarsız ulaşımının sağlanabilmesi için kullanılan koruyucu araçların tümüdür. Lojistik yönünden bakıldığında ambalajlama ve paketlemenin; malı koruma ile ilgili işlevleri, depolamayı kolaylaştırma ile ilgili işlevleri, ulaştırma ile ilgili işlevleri bulunmaktadır. Ambalaj, malı koruma işlevi ile ilgili olarak ürünün dış etkenlerden; çarpma, ezilme, nem, ısı, gibi fiziki etmenlerden korunmasını sağlar.

Satış sonrası servis desteği müşteri memnuniyeti sağlanması ile ilgili bir başka lojistik faaliyetidir. Satış sonrası servis desteği satış sonrasında müşteri memnuniyetini sağlayacak biçimde parça ve hizmet desteği sağlar. Bu kapsamda tamir için parçaların bayilere teslimatını, hatalı, fazla sayıda veya farklı tipte teslim edilen ürünlerin toplanarak geri getirilmesi, doğruları ile değiştirilmesi vb. işlemler gerçekleştirilir. Yanıt C seçeneğidir.

Lojistik maliyetler içinde en büyük payı taşımacılık maliyetleri alırken bunu stok taşıma ve depolama giderleri izlemektedir. Lojistik maliyetleri oluşturan maliyetlerin sını andırılması farklı bir biçimde yapılsa da lojistikte maliyet yönetimi işletmelerin küresel rekabet ortamında avantaj sağlaması ve bunu sürdürmesi ile kârlılık açısından büyük bir öneme sahiptir. Yanıt A seçeneğidir.

E-ticaret günden güne büyümektedir. E-ticaretin genişlemesi iş yapma şekillerini ve ekonomik hayatta bazı faaliyetleri etkilemektedir. E-ticaretin ekonomik hayatta etkilediği faaliyetler arasında; pazarlama, satış ve promosyon, tedarik, kamu alımları, muhasebe, teslimat ve lojistik vb. sayılabilir. İnternetin günlük yaşamımıza, iş yapma şekillerimiz arasına girmesi ile birlikte yaptığımız pek çok iş elektronik ortama taşınmıştır. E-ticaret sadece malların hangi yolla satıldığı konusunu değiştirmemiş, malların teslim biçimini de değiştirmiştir. E-ticaret müşterisi kişiye özel ürünleri sipariş sırasında, siparişin tesliminde tam bir esneklik ve kolaylık istemekte ve siparişini verdiği ürünlerin yüksek hızda teslimini talep etmektedir. Günümüz İnternet müşterisi satın alma işlemini gerçekleştirdiği andan kapıya teslim anına kadar siparişlerini izleme olanağına sahip olmak istemektedir. Bu talepler e-ticaretle birlikte bu iş, yapma şekli ile ilgili lojistik işlemleri beraberinde getirmiştir. E-ticarette, talebin belirlendiği andan ilgili ürünün tüketildiği ana kadar geçen süreç içinde meydana gelen her türlü hareket ve bilgi akışının kesintisiz bir şekilde elektronik ortamdan takibi gerçekleştirilmektedir. Yanıt B seçeneğidir.