LOBİCİLİK VE HALKLA İLİŞKİLER

Anomik Baskı Grupları: Önceden herhangi bir tasarlama, hazırlık ve çaba olmadan, herhangi bir olay ya da uygulamaya tepki biçiminde meydana çıkan, şiddete başvurmayan ve kendiliğinden ortadan yok olan gruplaşmalardır.

Buffelan baskı gruplarını “fırsatçı”, “uzman” ve “başka bir Lobicilik ve Halkla İlişkiler kimlik arkasına gizlenmiş” olarak üçe ayırmaktadır.

Baskı gruplarının güç kaynakları:
• Grubun büyüklüğü,
• Grubun birliği, bütünlüğü,
• Grubun coğrafi dağılımı (yerel ya da ulusal olması),
• Grubun sosyal statüsü,
• Gruptaki liderlik olgusu,
• Grubun benimsediği program,
• Grubun faaliyetlerinin yürütüleceği siyasi ortamın durumu

James Madison günümüzden yaklaşık 200 yıl önce The Federalist dergisinin 10. sayısında üstü kapalı olarak “güçler, büyük toprak sahiplerinin çıkarları, ticari çıkarlar, üretici çıkarları, bireysel çıkarlar ve daha birçok ufak tefek çıkar birbiriyle çarpışarak kendilerine daha faydalı konuların siyasi arenada yer almasına çabalarlar” diyerek, baskı gruplarının Amerika Birleşik Devletleri’ndeki varlığını belirtmiştir.

İşçi birlikleri bir baskı grubu olarak ilk kez İngiltere’de 1834 yılında ‘Trade Union’ adıyla kurulmuştur.

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk büyük grev ise demiryolları çalışanlarının çalışma koşullarını hafifletmek için, demiryolu işçilerinin oluşturduğu baskı grubu tarafından 1887 yılında gerçekleştirilmiştir.

Çalışma alanlarına göre baskı grupları; özel kesime ilişkin, kamu kesimine ilişkin ve yabancı baskı grupları olarak incelenebilmektedir. Özel kesime ilişkin baskı grupları daha çok özel sektörde çalışan kişilerin din, ırk, spor, fikir ve mesleki alanlarda kurdukları dernekler, kulüpler ve sendikalardır. Bu gruplar, yönetim üzerinde kurdukları baskılarını yalnızca kendi çıkarları ve grupları için yoğunlaştırır.

Baskı gruplarının gücünü belirleyen ilk faktör grubun büyüklüğüdür.

Baskı grubunun gücünü belirleyen yedi faktörden belki de en önemli ve ulaşılması zor olanı, statüdür.

Kısaca bu sınıflandırmaya bakıldığında, aşağıda görülen şema
ortaya çıkmaktadır (Akad, 1976: 77):
1. İdeolojik nitelikte baskı grupları:
a. Üniversiteler,
b. Dinsel örgütler,
c. Gençlik örgütleri,
d. Diğer düşünce dernekleri.
2. Sınıflara dayalı baskı grupları:
a. Kırsal alanda olanlar (Tarımda çalışanları örgütleyen sendikalar, birlikler (işveren sendikaları, ticaret ve sanayi odaları, borsalar),
b. İşçi sendikaları (federasyonlar).
3. Politik nitelikte baskı grupları
a. Yürütme ve yasama organları,
b. Kamusal yargı organları,
c. Bürokrat ve teknokratları örgütleyen meslek kuruluşları.

"20. yüzyılda “baskı grubu” deyimi ilk kez 1925 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ndeki gazeteciler tarafından kullanılmaya başlanmıştır."

"Baskı gruplarının yönlendirdiği baskı gizli veya açık olabilir. Doğrudan bir
eylemle kamuoyu ve siyasi iktidar etkilenebiliyorsa bu açık bir baskı; finansal güç gibi bir güç kullanılıyorsa, baskı gizli baskı olarak nitelendirilmektedir.". Dolayısıyla baskı gruplarının yönlendirdiği baskının yalnızca açık olduğu yönündeki bilgi yanlıştır. Cevap B seçeneğidir.

Baskı grubu tarihsel süreçte aslında her zaman var olmuştur. Baskı grubu kavramı, tarihsel süreçte sosyo-ekonomik yapıdaki birtakım gelişim ve dönüşümlerin uzantısı olarak ortaya çıkmıştır. Baskı grubu kavramı toplumda kendiliğinden oluşmuş, yapay bir olgu değildir. İnsanlar, baskı gruplarına karşı her zaman olumlu bir tutum içinde olmamışlardır. Aksine 19. yüzyılda baskı grupları hakkında kişilerin gözünde olumsuz bir imaj oluşumu söz konusudur. Baskı grupları ile ilgili doğru ifade C seçeneğinde verilmiştir.

"Baskı gruplarının sahip oldukları gücü kullanmalarının en önemli yolu, uygun iletişim tekniklerini seçerek çıkarlarına ulaşmaya çalışmalarıdır". Cevap D seçeneğinde verilmiştir.

"Amaca ulaştıracak doğru iletişim tekniğinin seçimiyle hem baskı grupları kendilerine ilişkin kamuoyu ve yönetimin farklı kademelerinin zihinlerinde olumlu imaj oluşturmakta, hem de sürdürülen faaliyetlerle arzu edilen hedeflere ulaşılabilmektedir". Doğru cevap E seçeneğinde verilmiştir.

"Baskı grupları da, siyasal partiler gibi siyasal güç olarak kabul edilmekte, fakat siyasal partilerin tersine iktidarı ele geçirmeyi amaçlamamaktadır. Siyasal partilerin hedefleri tek başlarına ya da diğer partilerle birleşerek iktidara geçmektir, baskı grupları ise
iktidar savaşının dışında kalmayı yeğler"; " Baskı grupları, siyasi partiler gibi, seçimlerde aday gösterme, iktidara geçme ve iktidarda süreklilik gösterme, parlamentoda temsilci bulundurma vb. olanaklara sahip değildir. Baskı gruplarının temel amaçları güç kümelerini çıkarlar etrafında örgütleyerek, iktidarla ilişki kurmaktır. Baskı grupları iktidara geçmek istemez, ancak bazen temsilcilerini iktidar içerisine sokabilir. Böyle durumlarda baskı grupları, baskı grubu niteliklerini yitirip, siyasi parti hâline dönüşebilmektedir." Cevap A seçeneğidir.

İşçi sendikaları, sınıflara dayalı baskı gruplarındandır. Cevap B seçeneğidir.

Özellikleri verilen baskı grupları, Almond ve Powell'in sınıflandırmasındaki baskı gruplarından "Örgütlenmiş Baskı Grupları" sınıflandırmasına denk gelmektedir. Cevap C seçeneğidir.

A, B, C ve E seçeneklerinde baskı gruplarının görevleri verilmiştir. D seçeneğinde ise bu özellik yanlış verilmiştir. Baskı gruplarının kurduğu iletişim tek yönlü değildir; aksine çift yönlüdür. Cevap D seçeneğidir.

Grubun coğrafi dağılımı, baskı grubunun ulusal veya yerel olması ile ilgilidir. Cevap E seçeneğidir.