LOBİCİLİK VE HALKLA İLİŞKİLER

Dünyanın farklı ülkelerinde olduğu gibi Amerika Birleşik Devletleri’nde de yasal süreç oldukça karmaşıktır ve yasaların çıkabilmesi yıllarca sürebilmektedir. Uzun zaman dilimlerinde kararların şekillenmesinde yardımcı olabilecek, halka dayalı lobicilik yönteminde kullanılan bir teknik olan “mesaj bombardımanı” sözü edilen durumlarda lobi faaliyetlerinde başarı getirebilmektedir. Çıkarlarına uygun ya da karşıt konularda geniş halk ke- simlerini temsil eden baskı grupları ya da lobiler, üyelerinin sayısal gücünden destek sağlamak ve onları bilinçlendirerek, kendilerini etkileyecek konularla ilgili Kongre’ye yazılı olarak seslerini duyurabilmek için mesaj bombardımanı kampanyaları başlatabilmektedirler.

Kanun koyuculara ya da bürokratlara yazarken, göz önünde tutulması gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Bunlar:

Lobiciler arasındaki genel kanıya göre, kanun koyucularla eğlenceye dayalı oluşturulan bağ, lobi faaliyetlerindeki başarıyı peşinden getirmektedir. Hatta bazı lobiciler, “iyi zaman geçirten”, “turizm ve gezi” lobicileri olarak ün yapmışlardır. Bu tür lobiciler çalışmalarında resmi toplantılara daha az yer vermekte, kanun koyucularla eğlenceli ve iyi ilişkiler kurmayı hedeflemektedirler. Sosyal lobicilikteki asıl amaç, kendisini siyasi ve ekonomik konularda sıkboğaz etmeyen kişiler arasında kendisini rahat hisseden kanun koyucuların, bürokratların ya da siyasetçilerin daha çok konudan tüm detayları ile bahsetmeleridir.

Kanun koyucu ve lobicinin arasındaki ilişkinin tonu; lobicinin temsil ettiği amaçlara, işbirlikçi olup olmamasına ve kişisel güvenirlilik düzeyine göre değişmektedir. Lobicilerin güvenirliliği kendilerine verilen özel bilgileri korumada gösterdikleri titizlikler artmakta, bu durum kendisi ile dostluk kurma aşamasına gelindiğinde karşılıklı güvene doğal olarak dönüşmektedir. Yaratılan bu olumlu iletişim ortamı içinde ise kanun koyucular, onların personelleri ve yakın çevrelerindekiler lobicilere ekstra zaman ayıracak, ilgilerini ve yardımlarını esirgemeyecektir.

Seçim kampanyalarına destek sağlamak lobicilikle doğrudan bağlantılı olmamasına rağmen, lobi faaliyetlerinde bir “yumuşatma” tekniği olarak kullanılmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde seçim fonları oluşturma faaliyetinde yer alarak lobiciler, yardımcı oldukları kişilerin dostluklarını kazanabilmektedirler. Lobicilerce sunulan yardımlar, durum tersine dönüp lobiciler sorun yaşadığında onlara destek olarak geri dönmektedir.

Küçük çaplı lobi şirketlerinin avantajları şunlardır: Belirli ve tek bir amaca ulaşmak hedefleniyorsa küçük çaplı şirketler büyüklerine oranla daha kârlı olmakta, ayrıca az tanınan lobiciler kendilerini kanıtlayabilmek, ün kazanmak için daha çok çaba sarf etmektedirler. Sağlanacak diğer bir avantaj da bu tür şirketlerin sırada bekleyen sayısız müşterileri olmamasıdır. Duruma iki açıdan bakmak mümkündür; az müşteri durumunda hem istenilen lobiciyle çalışılabilmekte hem de lobiciler müşterileri için göz doldurucu faaliyetler ortaya koymaktadırlar. Küçük şirketler ayrıca diğer lobilerle koalisyon kurabilmekte, böylece sayı çokluğuyla başarıya ulaşmaya çalışmaktadır. Dezavantajlarına bakıldığında ise başkentte tanınmama ve adı sanı duyulmamış müşterilerle çalışma gibi sorunlar görülmektedir. Bu nedenle E şıkkı avantaj değil, dezavantajdır.

Özenli ve sistematik çalışan lobiciler, kanun koyucu ve personeline ilgi ya da gündemde olan konularda geniş bir altyapı ve teknik bilgi sunmakta, ancak bunu yaparken temsil ettikleri lobilerin çıkarlarını ön planda tutmaktadırlar. Bilgi sunma yöntemi yalnızca yasa tasarılarının sunulması olarak görülmemelidir. Yöntemin ikincil uygulanma nedeni, kanun koyucuların karar vermede zorlandıkları, bilgi eksikliği hissettikleri konularda bilgiye duydukları ihtiyacın karşılanmasıdır.

Amerika Birleşik Devletleri’nde baskı grupları temsilcileri ya da lobiciler mahkemelerde duruşmalarda söz alarak yargı yolunda kendi düşüncelerini sunabilmektedir. Buna karşın Türkiye’de sadece belirli gruplar yüksek yargı yolunu kullanabilir. Anayasaya göre bu gruplar; TBMM’de grubu bulunan siyasi partiler, son seçimlerde oyların en az yüzde onunu alan siyasi partiler, meclisteki üye tam sayısının en az altıda biri tutarındaki üyeler, yargı organları (Sayıştay hariç) ve üniversitelerdir. Sayılan gruplar yargı yolunu TBMM iç tüzüklerinin ya da bunların belirli madde ve hükümlerinin, Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesine dava açma şeklinde kullanabilmektedir.

Tehdit, onaylanmayan bir teknik olmasına karşın, yine de bazı lobiciler tarafından arada sırada uygulanmaktadır. Başvurulan en etkili tehdit yolu ise kanun koyuculara, temsil edilen grup üyelerinin artık oy vermeyeceğini ve bir dahaki seçimlerde seçilme şanslarının zayıfladığını bildirmektir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde, Montana’da faaliyet gösteren Anaconda Şirketler Grubu kendi beklentileri doğrultusunda oy kullanmayan kanun koyucuları tehdit etmiş ve sonuçta tehdit edilen kişilerden birçoğu kamuoyuna bağımsız olduklarını göstermek için şirketin lehine olacak bir öneriye onay vermeyecek biçimde karşıt oy kullanmışlardır. Buna benzer pek çok örnek olay verilebilir. Kanun koyucular, seçim kampanyalarında kendilerine oy olarak destek vermiş gruplara karşı bağlılık hissediyorsa bu onun adaylığını ya da seçimini etkiliyorsa ancak böyle durumlarda tehditlerden zarar görebilmektedir. Denilebilir ki tehdit yöntemi ancak oy menfaatinin fazla olduğu durumlarda belirli ölçüde başarı sağlayabilmektedir.

Yüz Yüze İletişim: En etkili iletişim biçimi olarak görülen iletişim biçimidir. Kişiler belirli bir yakınlık içinde, birbirlerinin mimiklerini ve jestlerini de gözlemleyerek, yüz yüze iletişimlerde sözlerle ifade edilmeyen gerçek duyguları, ifade edilmiş olanları destekleyebilecek ek söylenenleri yorumlayabilir.

Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan araştırmalar lobicilerin; yasamada görev alan kişilerden daha uzun süreler yasamaya yönelik çalıştıklarını, alanda tecrübeli olduklarını ve ayrıca lobicilik mesleğine yeni başlayanların bile yönetimdeki tecrübesiz kanun yapıcılara göre daha az sayıda olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır. Ayrıca araştırmanın bir başka sonucuna göre, lobicilerin çoğu daha önceleri yasama görevinde bizzat ya da yardımcı olarak çalışmış kişilerden oluşmaktadır (Henry, 1984: 77). Bu noktadan da hareketle lobiciler yüz yüze iletişim tekniğinde başarı sağlarken sadece çok sayıda devlet görevlisini tanımanın gücünden yararlanmamalı, ek olarak çalışmalarına başlamadan önce yasama işlemleriyle ilgili geniş çaplı bilgiyi de derlemelidirler.

Lobiciler, yüz yüze iletişim tekniğine başvurarak, kanun koyucular ve bürokratlar ile arada karşılıklı güven oluşturmak istemekte ve yoğun programları olan bu kişilerin(kanun koyucular ve bürokratlar) hayatlarında kendilerine yer edinmeye çalışmaktadırlar. Bu amaçla lobiciler, yüz yüze iletişim kurarken nelerin yapılmasının birer zorunluluk olduğunu ya da yapılmasından kaçınılması gerektiğini deneyimleri sayesinde öğrenilebilmekte ve daha sonraki lobi faaliyetlerine daha etkili biçimde yön verebilmektedirler.

Kanun koyucular ve lobiciler arasındaki işbirliğinde göz önünde tutulması gereken birkaç önemli nokta bulunmaktadır. Bu noktalardan ilkini devlet kademelerinde çalışan görevlilerden hiçbirine maddi değeri olan hediyelerin ya da enformasyonun karşılığında oylarının beklenerek sunulmaması oluşturmaktadır. Görevlilerin yönetim işlerindeki performanslarını istenilen yöne kanalize etmek üzere herhangi bir yardım ya da çıkar kendilerine önerilmemelidir. Üzerinde dikkat edilmesi gereken diğer önemli noktalar ise; yapılacak ziyaretlerin belirli bir plan dâhilinde olması, uzun süreli ve çok sık aralıklarla gerçekleştirilmemesi, görüşmeye gidecek kişilerin iletişim becerileri göz önünde bulundurularak dikkatle seçilmesi, iletilecek mesajın aldatıcı olmaktan uzak, bilgilendirici, yalın, açık ve anlaşılabilir olması vb. konulardır. Sıralanan noktalara gösterilecek özenle olumlu ilişki iklimi, dostluk bağlarının güçlenmesi, kanun yapıcıların lobicilere daha ön yargısız yaklaşması ve yasama alanında ilgilenilen konularda başarı oranının artması sağlanabilecektir.

Dünyanın farklı ülkelerinde olduğu gibi Amerika Birleşik Devletleri’nde de yasal süreç oldukça karmaşıktır ve yasaların çıkabilmesi yıllarca sürebilmektedir. Uzun zaman dilimlerinde kararların şekillenmesinde yardımcı olabilecek, halka dayalı lobicilik yönteminde kullanılan bir teknik olan “mesaj bombardımanı” sözü edilen durumlarda lobi faaliyetlerinde başarı getirebilmektedir. Çıkarlarına uygun ya da karşıt konularda geniş halk kesimlerini temsil eden baskı grupları ya da lobiler, üyelerinin sayısal gücünden destek sağlamak ve onları bilinçlendirerek, kendilerini etkileyecek konularla ilgili Kongre’ye yazılı olarak seslerini duyurabilmek için mesaj bombardımanı kampanyaları başlatabilmektedirler. Böylece yetkililerin ilgisi konu üzerine çekilerek toplumun bir kesiminin duyarlılığı yetkililere iletilebilmekte ve konunun oldukça geniş bir topluluğun sorunu olduğu konusunda devlet görevlileri ikna edilebilmektedir. Yönetimin çeşitli kademelerinde bürokratlara yazmak olarak genel bir şekilde adlandırılsa da teknik; sosyal medya, telgraf, telefon, kartpostal, kupon, faks, teleks mesajları ve imzalanmış dilekçeler bombardımanını içermektedir. Günümüzde mesaj bombardımanı tekniği yeni bir boyut kazanmış, sosyal medya tüm gücüyle alana katılarak, hem kanun koyucular hem de kamuoyu üzerinde fikirleri paylaşmada yarattığı etki ile kendini ilk sıraya yerleştirmiştir.

Mesaj bombardımanı ne zaman ve hangi durumlarda etkili olmaktadır? Kesin kararını vermemiş bir kanun koyucu etkilenmeye açıktır, kendisine mektup, telgraf, telefon, özellikle de sosyal medya vb. kanallardan gelen, sayıları milyonları bulan yorum ve tepkilere, bireysel karar alma aşamasında büyük değer vermektedir. Özellikle içinde orijinal fikirlerin bulunduğu, yoğun olarak seçim bölgelerinden gelen mesajlar bu durumda kanun koyucular üzerinde etkili olmaktadır. Bunun yanı sıra kanun koyucu eğer alacağı kararı önceden kamuoyuna duyurup, diğer kanun koyucularla paylaşmışsa, mesaj bombardımanları istenen etkiyi oluşturamamaktadır. Böylesi durumlarda da kanun koyucu daha sonra alacağı kararlarda kendisine ulaşan mesajları dikkate alarak karar verebilecektir. Ayrıca kanun koyucular kendilerini ve aldıkları kararları destekleyen mesajların oranlarına, tekrar seçilebilmeleri konusundaki eğilimleri öğrenmede de yararlı olduğunu düşünerek dikkat etmektedirler.

Kanun koyuculara ya da bürokratlara yazarken, göz önünde tutulması gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Bunlar (Bayramoğlu, 1985:24):

• Doğru zamanlarda doğru kişilere yazarak ulaşmak,

• Olabildiğince açık, net, tercihan tek sayfa ya da daha kısa mesajlar kaleme almak,

• Tek bir konuyu ele almak, • Kişilerin konuya ilişkin özgün fikirlerini paylaşmalarını sağlamak,

• Konu eğer Kongre’de üzerinde durulan bir konu durumunda, ilgili yasaya atıfta bulunmak ve bu konuda farklı kanun koyucuların görüşlerine değinmek,

• Kanun koyuculara kendilerinden beklenilenleri açık, net bir şekilde anlatmak,

• Yine kanun koyuculardan savunulan fikre destek sağlamasını ya da tutumunda yakınlık göstermesini istemek, bunun için de gerektiğinde bilgi içeren mesajları kaleme almak,

• Kanun koyucunun geçmişte aldığı kararlara atıfta bulunarak, yapılan çalışmalara duyulan ilgiyi yansıtmak,

• Mesajlarda slogan ya da kalıplaşmış ifadeleri tekrarlamamak, bunlar yerine kişisel sözcük ve cümleleri tercih etmek,

• Kanun koyucuların kişisel değil, resmî adreslerine yazmak,

• Cevap alındığında bağlantıyı kesmeyip, tezi güçlendirmek için yazışmayı sürdürmektir.

Lobicilerin kendilerini tanıtarak, temsil ettikleri düşünceleri savunmalarının bir başka yolu, kendi ülkelerinin ya da başka ülkelerin başkentlerindeki sosyal hayat içinde yer almaktır. Bazı lobiciler sık aralıklarla düzenledikleri partiler, ülke içi ve dışı geziler sayesinde çevrelerinde adlarını duyurmuş, hatta ünlü olmuşlardır. Başvurdukları bu teknik ile temsil edilen lobilere, şirketlere, sektöre ya da ülkelere duyulan ilginin artması sağlanabilmekte, bu şekilde hem temsil edilenlere ilişkin olumlu ve etkili imaj geliştirmekte, hem de kendilerinin piyasadaki itibarını artırmaktadırlar. Amerika Birleşik Devletleri’nde sosyal lobicilik yasal düzenlemeler çerçevesinde kabul gören bir lobi faaliyetidir. Sosyal lobicilik çerçevesinde lobicilerin yapabilecekleri arasında ise; yemekler, hafta sonu tatilleri, yılbaşı baloları, av partileri, yat gezileri vb. eğlence organizasyonları düzenlemek yoluyla kanun koyucu ve yakınlarının eğlendirilmeleri yer almaktadır. Washington DC’deki popüler bir mite göre, işte bu noktada lobiciler kanun koyucuları parmaklarında döndürebilmektedirler. Lobiciler arasındaki genel kanıya göre, kanun koyucularla eğlenceye dayalı oluşturulan bağ, lobi faaliyetlerindeki başarıyı peşinden getirmektedir. Hatta bazı lobiciler, “iyi zaman geçirten”, “turizm ve gezi” lobicileri olarak ün yapmışlardır. Bu tür lobiciler çalışmalarında resmi toplantılara daha az yer vermekte, kanun koyucularla eğlenceli ve iyi ilişkiler kurmayı hedeflemektedirler. Sosyal lobicilikteki asıl amaç, kendisini siyasi ve ekonomik konularda sıkboğaz etmeyen kişiler arasında kendisini rahat hisseden kanun koyucuların, bürokratların ya da siyasetçilerin daha çok konudan tüm detayları ile bahsetmeleridir. Olaylar üzerine daha detaylı bilgiyi, ilk elden edinen lobiciler bu şekilde yasamaya ilişkin çalışmalar yürütürken eldeki veriden yararlanabilmektedir.

Toplantı düzenleme tekniğinde başarı sağlayabilmek için bazı hususların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bunlar:
• Katılımın çok olabilmesi için uygun yer ve zaman tespiti,
• Konuyla birebirilgili kanun koyucuların konuşmacı olarak katılımının sağlanması,
• Üzerinde durulacak konunun güncel ve geniş bir kitleyi ilgilendiriyor olması,
• Medya mensuplarının toplantıdan haberdar edilmesi,
• Kanun koyucuları memnun edecek ulaşım, konaklama, çok sayıda dinleyici vb.
koşulların sağlanması şeklinde özetlenebilir.

Müşteri portföyü oluşturmak, lobicilikte kullanılan genel iletişim tekniklerinden biri değildir. Bu sebeple doğru cevap E şıkkıdır.

Sosyal lobici, güleryüzlü, samimi ve insan ilişkileri güçlü, olumlu bireylerdir. Bu sebeple doğru cevap D şıkkıdır.