LOBİCİLİK VE HALKLA İLİŞKİLER

Amerika Birleşik Devletleri’ne bakıldığında, “lobici” kelimesi ilk kez 1839’da “lobi ajanı” (lobby agent) şeklinde kullanılmış ve kelimeyle New York eyaletindeki Albany şehrinde kendilerine taraftar arayan ve kulis faaliyetleriyle uğraşan kişiler işaret edilmiştir. Doğru cevap B’dir.

Lobiler; baskı gruplarına benzer biçimde siyasi mekanizmayı, temsil edilen ortak çıkar çerçevesinde etkilemek üzere oluşturulan ancak faaliyet alanları belirli bir tek alan üzerinde yoğunlaşan (örneğin, silah, petrol ya da etnik lobiler) özel gruplaşmalardır. Bir başka deyişle, baskı gruplarının gerek ulusal gerek uluslararası alanda temsil edilen çıkarlara uygun yasaların nasıl olması gerektiğine ilişkin fikirlerin ortaya konması, önerilerin sunulması, kabul edilmesi aşamasında ya da değiştirilmeleri konusunda kanun koyuculara yönelik faaliyetler sürdüren örgütlenme biçiminin adı lobidir. Doğru cevap C’dir.

Baskı grupları düzenli, uzun soluklu ve farklı alanlarda yaratıcı faaliyetler sürdürmeyi hedef alan, üye sayısının ve üyelerinin yaptırım gücünün önem taşıdığı, toplumun bilinçlendirilmesinden devlet görevlilerinin işlerinin denetlenmesine kadar farklı alanlarda çalışan kişilerden oluşan örgütlü gruplaşmalarken; çıkar grupları anlık ve tek hedefe yönelik, süreklilik içermeyen oluşum süreleri ile farklılık göstermektedir. Siyasi partiler, devlet işlerini düzenleme ve yürütme konularında benzer görüş ve anlayışa sahip kişiler tarafından oluşturulan, amaçları ülkenin yönetiminde söz sahibi olmak için bir araya gelmiş siyasi konulara ilgi duyan ve bu konuda tecrübesi olan kişilerden oluşan örgütlü gruplardır. Doğru cevap A’dır.

Lobicilerin hemen her meslekten, sosyal yapıdan, etnik kökenden vb. koşullardan gelen kişiler oldukları söylenebilmekte, ancak yine de lobici olabilmek için bazı koşulların yerine getirilmiş olmasına dikkat edilmektedir. Bahsedilen koşullar; eğitim, tecrübe, yüz yüze iletişimde başarı ve ihtisas alanlarında geniş bilgiye sahip olmaktır. Bunlar arasında “işaret diline hakim olma” yer almamaktadır. Doğru cevap C’dir.

Yabancı ülkeler düzeyinde lobicilik kapsamına şunlar girmektedir: Etnik gruplar, yabancı hükümetler ve uluslararası baskı grupları. “Başkent lobiciliği” ise ulusal düzeyde lobicilik sınıflandırmasındadır. Doğru cevap D’dir.

“Temsilci” olarak adlandırılan lobiciler, yasal danışmanlık çerçevesinde faaliyet gösteren lobicilerden oluşan “hukuk firmaları”dır. Bu firmalar belirli konularda uzmanlaşmış ve uzmanlık alanları çerçevesinde hizmet sunmaktadır. Doğru cevap E’dir.

1980’li yıllarda lobicilik en parlak dönemini yaşamıştır. Kitle iletişim araçları ve teknolojideki gelişmeler sayesinde lobiciler, ilk kez sokaktaki vatandaşı da lobicilik yapmaya teşvik etmiştir. Örneğin, bir yasa konusunda sadece lobiciler değil, binlerce vatandaş birlikte fikirlerini mektup, telgraf ve telefon yoluyla belirterek katılmıştır. Halka dayalı (grass-roots lobbying) lobi faaliyetleri olarak adlandırılan çalışmalarda “mesaj bombardıman”larına özellikle önem verilmiştir. Lobiciler 80’li yılları sadece uygulamalar değil meslekleri açısından önemli olarak görmüş ve olumlu imaj yaratmaya yönelik çalışmalar gerçekleştirmişlerdir. Bu amaçla profesyonel lobiciler birleşip 1979 yılında Amerikan Lobiciler Birliği’ni (American Lobbyists League) kurmuşlardır. Doğru cevap E’dir.

İç lobicilik, Kongre üyelerine yönelik doğrudan, birebir sürdürülen faaliyetleri kapsar. Temel olarak yüz yüze iletişim tekniğinin kullanılmasıyla sürdürülen aktiviteler bu tür lobiciliğin temelini oluşturmaktadır. Dış lobicilik ise, yine Kongre üyelerini hedefleyen, Kongre dışından lobicilerin temsil ettikleri müşterilerinin çıkarlarını destekleyen, farklı bürokratlara ve onlar tarafından kurulmuş olan örgütlere yönelik yürütülen bir lobicilik türüdür. Örneğin; Kongre üyesinin fikirlerinin değiştirilebilmesi için, sosyal medya kampanyaları, sosyal lobicilik gibi lobi tekniklerinin ve genel olarak halka dayalı lobi yönteminin kullanılması, bu tür lobi faaliyetleri kapsamındadır. “Bireysel lobicilerin” ise temel amaçları Kongre ve Hükûmet faaliyetlerinin, müşterilerinin çıkarları doğrultusunda düzenlenmesi ya da karşıt olduğu durumlarda uyarıcı nitelikte faaliyetler sergilemektir. Doğru cevap C’dir.

Görevlerinin kapsamının genişliği lobicileri bunları gerçekleştirmek için çeşitli yollara başvurma zorunluluğuna itmektedir. Resmi toplantılara katılma, yönetimin değişik danışma gruplarına bilgi sunma, ilgilenilen görevlilerle temsil edilen müşterileri tanıştırma, yönetimin çeşitli kademelerindeki görevlileri ziyaret etme,… bu yollardan bazılarıdır. Bununla birlikte medya ile karşılıklı bilgi akışını sağlamaları gerekmektedir. Dolayısıyla tek yönlü bir iletişim söz konusu değildir. Doğru cevap B’dir.

“Bilgi toplayıcı lobiciler” devlet yönetimiyle ilgili işlerde, gizli ya da açık şekilde istihbarat yapanlardır. Gizli faaliyet gösterenler, müşterilerin özel amaçları için, açık olanlar ise kamuoyunu şekillendirme amaçlı çalışırlar. Doğru cevap D’dir.

Lobi faaliyetleri, Siyasi arenadaki kişilerin lobilerce ortaya konan fikirlerin lehinde hareket etmeleri ve karar almaları üzerinde etkin rol oynayan, halkla ilişkiler yöntem ve teknikleri ile desteklenen, demokratik sistemin bütünleyici ve meşru bir parçası olarak görülen bir dizi çalışmadır.

Lobici, lobi faaliyetlerini planlayarak bilfiil yürüten ya da sürdürülmesinden sorumlu olan uzmanlardır.

Kişiler, kurumlar, lobiler, baskı grupları, yabancı hükûmetler vb. grupların, özellikle siyasi karar alma süreçlerini etkileme amacıyla sürdürülen çalışmalar olarak en temel biçimde tanımlanan lobiciliğin başladığı ülke ABD’dir.

Bürokratlar derecelerine uygun olarak belirlenmiş sürelerce beklemekte, işlerinden ayrılır ayrılmaz lobici olamamaktadırlar.

Lobicilerin hemen her meslekten, sosyal yapıdan, etnik kökenden vb. koşullardan gelen kişiler oldukları söylenebilmekte, ancak yine de lobici olabilmek için bazı koşulların yerine getirilmiş olmasına dikkat edilmektedir. Bahsedilen koşullar; eğitim, tecrübe, yüz yüze iletişimde başarı ve ihtisas alanlarında geniş bilgiye sahip olmaktır.

Kongre üyelerini hedefleyen, Kongre dışından lobicilerin temsil ettikleri müşterilerinin çıkarlarını destekleyen, farklı bürokratlara ve onlar tarafından kurulmuş olan örgütlere yönelik yürütülen bir lobicilik türü dış lobiciliktir.

Okul ve eğitim kurumlarını ziyaret ederek lobi faaliyetleri hakkında bilgi verme lobicilerin görevlerinden biri değildir.

Yabancı ülkeler düzeyinde lobicilik; etnik gruplar, yabancı hükümetler ve uluslararası baskı grupları şeklinde sınıflandırılmıştır.

1970 yılında Sağlık, Eğitim ve Kalkınma Bakanlığı eski sekreteri olan John W. Gardner tarafından ABD’de Başkent Washington DC’de kurulan ve kâr amacı gütmeyen sivil toplum kuruluşu Müşterek Dava’dır.

15 yıl boyunca resmî yemeklerin, davetlerin, kokteyllerin, baloların ve kulis faaliyetlerinin düzenleyicisi olarak döneme damgasını vuran ve “Lobici Kralı” olarak adını duyuran kişi Samuel Cutler Ward’dır.