LOBİCİLİK VE HALKLA İLİŞKİLER - Deneme Sınavı - 6

Bağımsız Yürütme Ajanları ve Ofisleri, bakanlıklardan ayrı çalışan, ekonominin çeşitli alanlarında düzenleyici olarak görev alan, üyelerinin tayini Başkana ait, kapatılmaları ve bütçeleri ise Kongre’ye bağlı kuruluşlardır. Doğru yanıt A'dır.

Sigaranın yarattığı maddi ve manevi olumsuz etkilerini önleyebilme amacıyla 1995 yılında DSÖ’nün “Sigarasız Bir Dünya İçin Elele” (United for a Tobacco-Free World) sloganı paralelinde Türkiye’de Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi (SSUK) kurulmuştur. SSUK’nın kurulduğu yıllarda ilk ve temel hedefi Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine
Dair Yasa Tasarısının TBMM Genel Kurulunda görüşülmesinin sağlanması olmuştur. 4207 sayılı Kanun, SSUK’nın yürüttüğü lobicilik çabalarıyla yasalaşmış ve 26 Ekim 1996 tarihli ve 22829 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.4207 sayılı Kanun, SSUK’nın yürüttüğü lobicilik çabalarıyla yasalaşmış ve 26 Ekim 1996 tarihli ve 22829 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yasanın yürürlüğe girmesinden sonraki dönemde de SSUK, yasa hükümlerinin hayata geçirilmesi amacı ile çeşitli lobi faaliyetlerinde bulunmuş, yasanın kabul edilişinin birinci yıldönümünde Sigara ve Sağlık Ulusal Kongresi düzenlenmiştir. Halka dayalı lobicilik çerçevesinde tütün ürünlerinin zararlarının önlenmesi ve tütün kontrolünün toplumun her kesimi tarafından desteklendiğinde başarıya ulaşacağı misyonundan hareketle SSUK çatısı altında 40’dan fazla resmi (Yeşilay gibi) ve sivil kuruluşu (Sigara İle Savaşanlar Derneği gibi) temsil edilir hâle gelmiştir.

Eyalet yönetimleri yok olma tehlikesi içinde bulunan canlıların yaşadıkları ortamları hiçbir şekilde bozamayacaklardır. Ancak yasa,
Tennessee Vadisi’ndeki yok olmaya yüz tutmuş bir balık türü olan Snail-Darter’ı korumayı amaçlayan çevre grupları ile eyalet yönetimi arasında sürtüşmeye neden olmuştur. Eyalet yönetimi, o dönemde Küçük Tennessee Nehri’nde elektrik sağlama amacıyla Tellico barajını kurmak istemektedir. Çevre grupları barajın yapımına karşı çıkmıştır. Bu noktada, çevre grupları mahkemeye giderek baraj yapımının durdurulması kararını çıkartmıştır. Baraj yapımından etkilenecek olan ticaret ve elektrik gücüne ihtiyacı olan baskı grupları da “değersiz” bir balık için milyarlık projenin iptalinin onaylanmaması gerektiğini savunmuşlardır. Sonuçta dava Yüksek Mahkemesi’ne kadar götürülmüştür. Çevreciler böylece amaçlarına mahkeme kararı yoluyla ulaşmışlardır. Ancak karar Snail-Darter olayının sonucunu getirememiştir. Bu kez de baraj yapımını destekleyen gruplar lobi faaliyetlerine başlamış ve çalışmalarında Kongre’ye ağırlık vermişlerdir. Sonuçta Kongre Yok Olmaya Yüz Tutmuş Türlerin Korunmasına İlişkin Yasa’da bir değişiklik yapmış, Tenessee Nehri’ndeki balıkların başka bir yere taşınmasına karar vermiştir.  Olayın sonucunda zafer naraları atan maddi gücü elinde bulunduran baskı grupları olmuştur.

Başkan açısından yasamayla girişilen işbirliği veto yoluyla gerçekleşmektedir. Başkan bir yasa tasarısını veto ettiğinde, tasarının yasa hâline gelmesi için her iki mecliste de görüşülüp 2/3 çoğunlukla kabul edilmesi gerekmektedir. İşlem zor olduğundan, Kongre Başkan’ın vetosunu benimsemek durumunda kalmaktadır. Kongre ise mali konularda geniş yetkilere sahiptir. Başkan harcamalarını yaparken Kongre’nin yetkisini göz önünde bulundurmak zorundadır. Kongre yargı yetkisine sahip bazı komiteler aracılığıyla hükümet üzerinde baskı yaratabilmektedir. Doğru yanıt B’dir.

Amerika Birleşik Devletleri; federal yapıya, federal Anayasayla bağlı, kendi içinde tam bağımsızlığa sahip olmayan federe devletlerin oluşturduğu bir bütündür. 50 federe devletin her biri federal anayasanın belirttiği genel ilkelere aykırı olmamak şartıyla hazırlanmış birer anayasaya sahiptir. Eyaletlerde yasama organı, Nebraska eyaleti dışında, Senato ve Temsilciler Meclisi’nden oluşmaktadır. Doğru yanıt D’dir.

1975 yılında Kongre, Federal Ticaret Komisyonu’nu (Federal Trade Commision-FTC) ikinci el araba sattıkları hakkında bilgi vermeleri konusunda yetkilendirmiştir. 4-5 yıl süren bu araştırma sonucunda, 8000 sayfalık bir savunma ve ek çalışma ile komisyon 1982 yılı Mayıs ayında yürürlüğe girmek üzere bir yasa hazırlamıştır. Bu yasayla, satıcıların sattıkları arabaların özelliklerini yansıtan çıkartmaları yapıştırmaları zorunlu kılınmıştır. Kongre’nin komisyona yasa hazırlama yetkisi vermesi, görünüşte problem  yaratmamak için olmuştur. Ancak 1980’de Kongre kendisine, FTC’nin ve diğer birkaç komisyonun alacağı kararları veto hakkı tanımıştır. Oysa bundan önce, komisyonlar tarafından teklif edilen düzenlemeler hemen uygulamaya konulmaktaydı. Kongrenin bu kararı 1981’in sonbaharında 216 Kongre üyesi tarafından, ikinci el araba yasasının iptali için kullanılmıştır. Mayıs 1982’de ise her iki mecliste bu veto önerisi kabul edilmiştir. Bu olay bir komisyon kararının ilk de fa veto edilmesi bakımından önemlidir. Doğru yanıt A’dır.

Sigara üreticileri lobisinin kullandığı başka lobi teknikleri ise; doktorların da sigara kullandıklarını vurgulayan mesajlar, medyadaki reklam gelirlerinin kaybının yarattığı ekonomik durgunluk, kapalı mekân işletmecilerinin müşteri kaybı yaşamaları, eğer sigara yasağını desteklerlerse siyasi aktörlerin seçimlerde desteklenmemeleri vb. konularda algı yönetimine yönelik çalışmalardır.  Bu doğrultuda, sigara üreticileri lobisi ürününü; “sağlığa daha az zararlı”, “kokusu rahatsızlık vermez”, “kapalı alanda içilebilir” gibi anahtar ifadelerle algı çalışmaları yürütmekte, diğer yandan ise klasik sigarada olduğu gibi elektronik sigaranın da nikotin içerdiği gerçeği bahsi geçen ifadelerin altına gömülerek tüketicinin ilgi odağında yer almamasına yönelik çaba gösterilmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Kongredeki komiteler arasında en önemli olan Daimi Komitelerdir. Daimi komite üyeleri, partilerin gösterdikleri adaylar arasından Kongre’de yapılan onaylanmayla seçilirler. Çoğu zaman Kongre’nin elindeki imkânlar bilgi edinmede sınırlı kalmaktadır. Bu yüzden baskı grupları, uzmanlar, lobicilerden oluşan konuşmacılar (tanıklar-witness) gerekli enformasyonun sağlanmasına yardımcı olurlar. Daimi komiteler özellikle tarım, savunma, ticaret gibi genel ve önemli konularda bilgi toplarlar. Kongre’nin bir yarısını oluşturan Temsilciler Meclisinde 22 tane Daimi Komite mevcuttur. Doğru cevap A'dır. 

50 federe devletin her biri federal anayasanın belirttiği genel ilkelere aykırı olmamak şartıyla hazırlanmış birer anayasaya sahiptir. Eyaletlerde yasama organı, Nebraska eyaleti dışında, Senato ve Temsilciler Meclisi’nden oluşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Verilmek istenen mesajın ulaşılması hedeflenen grup ya da topluluk hedef kitle olarak adlandırılmaktadır.

Devletin sahip olduğu yetkilerin bütünü olarak tanımlanan ve egemenliğe dayanan yönetim işlevlerinin yürütülmesinden sorumlu organlar üç grupta; yasama, yürütme ve yargı olarak toplanmaktadır.

ABD’nin en etkin siyasal yapısı; güçler ayrımı (separation of powers), kontrol ve denge (check and balances) ve federalizm gibi üç önemli ilkeye dayanmaktadır. Bu ilkelerden birincisi olan güçler ayrımına göre; Kongre yasaları yapmakta (yasama), Başkan bu yasaları uygulamakta (yürütme), Federal Anayasa Mahkemesi de (yargı) uygulamanın yasalara uygunluğunu denetlemektedir.