LOBİCİLİK VE HALKLA İLİŞKİLER - Deneme Sınavı - 4

Kadük Olmak: Bir yasama dönemi içerisinde sonuçlandırılamayan kanun tasarı ve teklifleri, yazılı ve sözlü soru önergeleri ile meclis araştırması, genel görüşme ve gensoru önergelerinin hükümsüz sayılması

Temsilciler Meclisi (The House of Representatives), eyaletlerin nüfuslarına göre iki yıl süreyle seçilen 435 üyeden oluşmaktadır. Üye sayısı her 10 yılda bir yapılan nüfus sayımına göre değişir, çoğu zaman bu sayı her 350.000 kişiye bir temsilci olarak tespit edilir ve eyalet nüfusu temsilci sayısının saptanmasında önemlidir. Temsilciler Meclisi üyesi seçilebilmek
için 25 yaşını doldurmuş, yedi seneden beri Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı olma ve aday olunan eyalette yerleşmiş olma zorunluluğu vardır.

Senato’nun üye sayısı 100’dür ve nüfusu ne olursa olsun her eyaletten altı yıllık bir dönem için seçilirler. Senato kendi içinde üç bölüme ayrılmıştır. Buna göre her iki yılda bir üyelerin 1/3’i yenilenir. Senatör olabilmek için dokuz yıllık bir Amerikan vatandaşlığı, seçildiği eyalette ikamet ediyor olmak ve 30 yaşını doldurmuş olma zorunluluğu aranır.

Kongre’de yer alan komiteler oluşum amaçlarına göre; Daimi (Standing),
Geçici-Özel (Select and Special), Birleşik (United) ve Konferans (Conference) Komiteleri olarak adlandırılmaktadır.

Bağımsız Düzenleyici Ajanlar, ulusal ekonominin çeşitli alan ve aşamalarını düzenlemekle görevlidirler. Bağımsız yürütme ajanları, gibi bakanlıklardan ayrı faaliyet gösterirler. Üyelerin atanması Başkana, bütçeleri ve fesihleri Kongre’ye bağlıdır.

1973 yılında çevre ve doğal hayatı koruma amaçlı kurulmuş sivil toplum gruplarının ortak baskısıyla Kongre, “Yok Olmaya Yüz Tutmuş Türleri Koruma Yasası”nı (Endangered Species Act) kabul etmiştir. Bu yasaya göre, eyalet yönetimleri yok olma tehlikesi içinde bulunan canlıların yaşadıkları ortamları hiçbir şekilde bozamayacaklardır. Ancak yasa,
Tennessee Vadisi’ndeki yok olmaya yüz tutmuş bir balık türü olan Snail-Darter’ı korumayı amaçlayan çevre grupları ile eyalet yönetimi arasında sürtüşmeye neden olmuştur.

Amerika Birleşik Devletlerindeki resmi belgelerden derlenen bilgiye göre, sigara üreticileri lobisi sigara içimini artırmak ve yasal düzenlemeleri kendi lehleri doğrultusunda değiştirebilmek için “Sigara içmek bir seçimdir” ortak sloganını benimsemiştir.Türkiye’de ise yine sigara lobisi genç jenerasyonu sigara kullanımına yöneltmek amacıyla ortak bir arayış içine girmiş,turizmcileri “sigara yasağı turist sayısını azaltır” diye lobi yapılması gerektiğini konusunda teşvik etmiştir.Sigara üreticileri lobisinin kullandığı başka lobi teknikleri ise; doktorların da sigara kullandıklarını vurgulayan mesajlar vermektir.

ABD’nin en etkin siyasal yapısı; güçler ayrımı (separation of powers), kontrol ve denge (check and balances) ve federalizm gibi üç önemli ilkeye dayanmaktadır. Bu ilkelerden birincisi olan güçler ayrımına göre; Kongre yasaları yapmakta (yasama), Başkan bu yasaları uygulamakta (yürütme), Federal Anayasa Mahkemesi de (yargı) uygulamanın yasalara uygunluğunu denetlemektedir. İkinci ilke kontrol ve denge kuralı etkisini Kongre’nin iki meclisli (Temsilciler Meclisi ve Senato) yapısında göstermektedir. Son ilke federalizm gereğince ise yönetim federal hükümet ve eyalet hükümetlerinden oluşmaktadır.

Amerika Birleşik Devletleri Kongresi (Congress) çift meclisi bir yasama organıdır. ABD Temsilciler Meclisi ve ABD Senatosu olmak üzere iki ayrı meclisten oluşmaktadır. Kongre 535 üyeden oluşmaktadır. Bu sayının 435’ini Temsilciler Meclisi ve 100’ünü ise Senato üyeleri oluşturur.

Temsilciler Meclisi üyeleri arasından Meclis Başkanı çoğunluğu ellerinde tutan partiden seçilir ve “Speaker of the House” adı altında çalışır.

Amerikan sistemin temelini Başkanlık makamı oluşturur ve bu durum sisteme adını vererek, “Başkanlık Rejimi” olarak adlandırılır.

Yürütme gücünü elinde bulunduran Başkanın çok sayıda görevi vardır. Bu yetki ve sorumlulukların gerçekleştirilebilmesi için Başkan güçlü bir örgüte ihtiyaç duyar. Örgüt; kabine, yürütme bürosu, bağımsız yürütme ajanları, bağımsız düzenleyici ajanlıklar ve hükümet korporasyonlarından oluşmaktadır. Başkanın aldığı kararların isabetliliği ve etkinliği bu örgütün yardımıyla sağlanabilmektedir

Sigara üreticileri lobisinin kullandığı başka lobi teknikleri ise; doktorların da sigara kullandıklarını vurgulayan mesajlar, medyadaki reklam gelirlerinin kaybının yarattığı ekonomik durgunluk, kapalı mekân işletmecilerinin müşteri kaybı yaşamaları, eğer sigara yasağını desteklerlerse siyasi aktörlerin seçimlerde desteklenmemeleri vb. konularda algı yönetimine yönelik çalışmalardır. Sigara üreticileri lobisi yine de ortaya koydukları lobi tekniklerinin istedikleri etkiyi yaratamadığından, tütün ve teknolojiyi birleştiren ve sağlık açısından sigaraya oranla tütün içermemesi nedeniyle yeni bir ürün olan elektronik sigarayı piyasaya sürmüşlerdir. Böylelikle, klasik sigarayla özdeşleştirilen negatif etkilerin ortadan kalktığı bir ürün sunularak; mevcut müşteri olan, ancak muhtemel olumsuz sonuçları nedeniyle sigarayı bırakmayı düşünen kitlelerin müşteri olarak devamlılığının sağlanması, klasik sigaranın kamusal alanlarda tüketiminin yasağına yönelik barajı aşarak tüketim kolaylığı sunulması, gibi sözde faydalarla karlılıklarının devamlılığını sağlamayı hedeflenmektedir. Bu doğrultuda, sigara üreticileri lobisi ürününü; “sağlığa daha az zararlı”, “kokusu rahatsızlık vermez”, “kapalı alanda içilebilir” gibi anahtar ifadelerle algı çalışmaları yürütmekte, diğer yandan ise klasik sigarada olduğu gibi elektronik sigaranın da nikotin içerdiği gerçeği bahsi geçen ifadelerin altına gömülerek tüketicinin ilgi odağında yer almamasına yönelik çaba gösterilmektedir.

Özetle faaliyetler sigara algısı üzerine kurgulanmıştır.

Lobicilik faaliyetleri ABD'de yasama ve yürütme organlarını hedef alır. Başkan hariç diğer seçenekler yasama ile ilgili hedef kitle iken başkan yürütmenin  başı olması nedeni ile hedef olarak seçilmektedir.

Snail-Darter Olay = Maddi gücü elinde bulunduranların kazandığı bir lobicilik faaliyetidir.

Clinch Nehri Reaktörü = Çevrecilerin kazandığı bir lobicilik faaliyetidir.

İkinci El araba düzenlemesi = Komisyon kararı veto edilen ilk düzenlemedir.

Sigara pazarı lobicilik faaliyetleri : Sigara algısı üzerine yapılan faaliyetlerden oluşmaktadır.

Dr. Finch Olayı : Derneklerin gücü ile kazanılan lobicilik faaliyetidir.

Snail-Darter Olayı = Maddi gücü elinde bulunduranların kazandığı bir lobicilik faaliyetidir.

Clinch Nehri Reaktörü = Çevrecilerin kazandığı bir lobicilik faaliyetidir.

İkinci el araba düzenlemesi = Komisyon kararı veto edilen ilk düzenlemedir.

Sigara pazarı lobicilik faaliyetleri : Sigara algısı üzerine yapılan faaliyetlerden oluşmaktadır.

Dr. Finch Olayı : Derneklerin gücü ile kazanılan lobicilik faaliyetidir.

Snail-Darter Olayı = Maddi gücü elinde bulunduranların kazandığı bir lobicilik faaliyetidir.

Clinch Nehri Reaktörü = Çevrecilerin kazandığı bir lobicilik faaliyetidir.

İkinci el araba düzenlemesi = Komisyon kararı veto edilen ilk düzenlemedir.

Sigara pazarı lobicilik faaliyetleri : Sigara algısı üzerine yapılan faaliyetlerden oluşmaktadır.

Dr. Finch Olayı : Derneklerin gücü ile kazanılan lobicilik faaliyetidir.

Eyaletlerde yürütme görevi halk tarafından seçilmiş, valiye (governor) yüklenmiştir

Amerika Birleşik Devletleri Kongresi (Congress) çift meclisi bir yasama organıdır. ABD Temsilciler Meclisi ve ABD Senatosu olmak üzere iki ayrı meclisten oluşmaktadır

Temsilciler Meclisi ve Senato’da ayrı ayrı çoğunluk ve azınlık liderleri (Majority and Minority Leaders) bulunmaktadır. Partiler adlarıyla anılmak yerine “çoğunluktaki grup”, “azınlıktaki grup” olarak belirtmeyi tercih etmektedir.