LİMAN VE TERMİNAL YÖNETİMİ

Yatırım öncesi dönem;

• Yatırım Fırsatlarının Tanımlanması
• Ön Fizilibite Çalışması
• Fizilibite Çalışması
• Değerlendirme ve Karar Aşaması

Diğer şıklarda yer alan ifadeler yatırım dönemi aşamalarıdır.

Liman Planlama: Mevcut ya da planlanan bir limanda uygulanması gerekli unsurların kısa dönem, orta dönem ya da uzun dönem için hazırlanması işidir.

Kıyı şeritlerinin kısıtlı olması, bir ülkede nüfus yoğunluğunun ve ekonomik faaliyetlerin kıyı şeritlerine yakın bölgelerde olmasının getirdiği avantajlar, kıyılardaki doğal oluşumlar, koruma alanları (kuş cennetleri, üreme alanları gibi), doğal güzellikler, turizm alanları, toplumsal beklentiler ve ekonomik çıkarların çatışması, küresel dinamiklerin getirdiği zorunluluklar gibi birçok değişkenler hükûmetleri kıyı alanlarının planlamasını şahıslara bırakmamaya ve kamu eliyle planlamaya itmiştir. Liman kuruluş yerlerinin seçimi de bu planlamaya dahil olan konulardan birisidir.

Yatırım Dönemi;

• Müzakere Aşaması
• Liman Tasarım Aşaması
• İnşa Aşaması
• Başlangıç Aşaması

Liman fizibilitesi: Bir liman projesinin yatırım öncesinde teknik ve finansal olarak yapılabilirliğinin, projenin uygulanabilirliğinin ve limanın işletilebilirliğinin liman uzmanları tarafından incelenmesi sonucunda ortaya çıkan rapordur. Liman yatırımcıları (karar alıcılar), liman yatırım kararını alırken fizibilite raporunun sonuçlarına göre karar alırlar.

Mikro analizler
• Sosyoekonomik gelişmişlik
• Temel altyapı olanakları
• Sahanın uygunluğu, kentleşme oranı
• Hinterlant ulaşım olanakları
• Deniz ulaşım özellikleri
• Coğrafi özellikler
• Meteorolojik özellikler
• Jeolojik özellikler
• Oşinografik özellikler
• Yatırım maliyetleri

Dünyada limanlar genellikle denizlere dökülen nehirlerin oluşturduğu delta ağızlarına ya da delta içlerine, nehirlerin iç noktalarına, karayla çevrili korunaklı doğal alanlara, haliç girişlerine ya da haliçlerin iç noktalarına, körfezlere ya da ada gibi doğal yapılar tarafından deniz ve rüzgâr etkilerine karşı korunaklı alanlara inşa edilir.

Nitel yöntemler;

Delfi yöntemi, Müşteri anketleri, Müşteri temsilcisi tahmini, Yönetici görüşü

Çok genel bir ifade ile nitel yöntemlerde belirli kişilere ilişkin fikirler dikkate alınırken nicel yöntemlerde geçmiş yıllara ilişkin istatistikler dikkate alınır. Limanlara ilişkin yük talep tahmininde eğer nicel yöntemler kullanılacaksa bazı temel verilere ihtiyaç duyulur. Bu veriler arasında liman bölgesine ilişkin gayri safi yurt içi hasıla, belirli ürünlere ilişkin toptan veya tüketici fiyat endeksi, kişisel tüketim harcamaları, kapasite kullanım oranları, ham madde, yarı mamul ve mamul ürünlerin taşıma hacimleri, ithalat ve ihracat hacimleri ve hedefleri, temel ürünlerin bölgesel tüketim rakamları sayılabilir.

Teorik kapasite, belli şartlar (kabuller) altında (bir vinç günde 8 saat çalışır gibi) matematiksel olarak hesaplanan ve yılda ne kadar yük elleçlenebileceğini gösteren kapasitedir. Kabuller gerçeğe yaklaştıkça ölçülen kapasite gerçeğe yaklaşacaktır.

Liman kapasitesi: Hâlihazırda bulunan altyapı, üstyapı, ekipman ve iş gücü ile bir limanın elleçleyebileceği yük miktarı ve hizmet vereceği gemi sayısını ifade eder.

2

Başlangıç aşaması

Kamusal izinlerin alınması

Üretim ve tüketim merkezlerine yakınlık

Rüzgâr, dalga ve akıntı için doğal koruma imkânları

Jeolojik

Yük talep tahmini

Zaman serisi-Nedensel yöntemeler-Modelleme

İşçi kapasitesi