LİMAN VE TERMİNAL YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 7

Gemiden boşaltılacak konteyner ithal, transit ya da kabotaj rejimlerinden birine sahip olabilir. Konteyner taşımacılık sistemi içinde boşaltma yapıldıktan sonra konteynerin olası birçok akışı olabilir. Bu akışların en fazla kullanılanları aşağıdaki gibidir:
• Dolu konteyner boşaltma akışları:
• Apron + Kapı (Supalan) + Fabrika
• Apron + Dolu konteyner istif sahası + Kapı + Fabrika
• Apron + Dolu konteyner istif sahası + CFS + Boş konteyner istif sahası
• Apron + Dolu konteyner istif sahası + CFS + Boş konteyner istif sahası + Kapı + Boş konteyner istif deposu

Doğru yanıt A'dır.

Yolcu terminallerindeki operasyonlar gemiye yolcunun binme operasyonları (Embarkation) ve inme operasyonları (Disembarkation) olarak iki ana gruba ayrılabilir. Doğru yanıt B'dir.

Ekipman Verimliliği: Bir çalışma saatinde elleçlenen yük miktarı/sayısının her bir vinç için ölçümüdür. Doğru yanıt E'dir.

Gemi Verimliliği: Belli bir zaman diliminde gemiye verilen hizmetle ilgili olan ölçümlerdir. Doğru yanıt C'dir.

Limanın temel altyapı unsurlarının korunması liman otoritelerinden biri olan arazi sahibinin sorumluluklarından biridir. Buna göre doğru cevap E’dir.

Dünyadaki diğer ülkelerden farklı olarak ABD’deki liman otoritelerinin temel sorumlulukları ticaretin akışını kolaylaştırmak ve liman alanları/bölgeleri için istihdam yaratmak ve gelir sağlamaktır. Buna göre doğru cevap C’dir.

Araç Limanlar (Tool Ports): Limanın altyapısı, yük elleçleme ekipmanları ve liman üstyapısının sahipliği ve geliştirilmesi kamunun sorumluluğundadır. Ancak, tüm yük elleçleme hizmetleri özel işletmelerce verilir. Buna göre doğru cevap A’dır.

Kamu Hizmet Limanı modelinde yük elleçleme faaliyeti kamuya aittir. Buna göre doğru cevap B’dir.

Mavna (Barge): Kıyılarda ya da nehirlerde yük taşıma amaçlı kullanılan, genellikle bir römorkör vasıtasıyla çekilen motorsuz ve mürettebatsız teknelerdir. Doğru yanıt A'dır.

Türkiye’deki ilk özel sektör yatırımı, 1987 yılında kurulan, 1990 yılında Gemlik/ Bursa’da inşasına başlanan ve 1992 yılında hizmete giren GEMPORT Limanı’dır. Buna göre doğru cevap D’dir.

Fabrika limanları özel sektörün işlettiği limanlar arasındadır. Buna göre doğru cevap C’dir.

Fabrika limanları: Kıyı bölgelerine kurulan fabrikaların ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan iskelelerdir (Petkim, İDÇ, Ege Gübre, Habaş vb.). Bu iskelelerin bazıları 3. taraflara da hizmet vermektedir.

Münhasır limanlar: Ana faaliyeti liman işletmeciliği olan ve bu amaçla özel sektör tarafından kurulan ve işletilen limanlardır (Marport, Kumport, Nemport, Mardaş, Solventaş, TCE EGE, Assan, Yılport vb.). Buna göre doğru cevap B’dir.

Liman Operasyon Müdürü: Rıhtım planlaması, saha planlaması, ekip ve ekipman planlaması yapan, operasyonları gerçekleştiren, operasyonel maliyetlendirme, satın alma ve taşeronlarla ilgili işlemleri yürüten, iş ve süreç geliştirme çalışmalarına destek veren, operasyon personelini, İSG, çevre ve kalite standartları ile mevzuat ve iş talimatlarına uygun olarak üst düzey inisiyatif alarak yöneten nitelikli kişidir. Liman Operasyon Müdürü ayrıca denizcilik, gümrük, çevre gibi konulardaki usul ve esasların uygulanması kapsamında, ilgili resmi kurumlara karşı da sorumluluk taşır. Buna göre doğru cevap C’dir.

İşaretçi (Serdümen): İSG, çevre koruma ve kalite kural ve yöntemleri çerçevesinde, iş talimatlarına uygun olarak, operasyon yöneticisinin gözetiminde; bir liman postasının hazırlıklarını ve yük elleçleme işlemlerini, sapanlama ve pabuçlama işlerini yapan ve yapılan işlemleri kontrol eden kişidir. Buna göre doğru cevap A’dır.

Türkiye’deki limanlarda Avrupa, ABD ve Uzakdoğu’daki gibi, denetim, düzenleme ve yatırım görevlerini üstlenen merkezi bir yapı veya liman bazında örgütlenmiş bağımsız bir liman otoritesi mevcut değildir. Türkiye’de bunun yerine Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı limancılıkla ilgili düzenlemeleri yapmakta, bu düzenlemeleri “Liman Başkanlıkları” aracılığı ile uygulamakta ve denetlemektedir. Doğru yanıt B'dir.

Liman otoritelerinin düzenleyici olarak temel görevleri şunlardır:

Doğru yanıt A'dır.

Liman otoritelerinin işletmeci olarak temel görevleri şunlardır:

• Yük ve yolcuların deniz ve kara arasındaki fiziksel transferi
• Teknik-deniz hizmetleri: pilotaj ve kılavuzluk
• Atık alım
• Depolama
• Lojistik hizmetler
• Tesislerin güvenliği, bakım ve onarımı
• Liman operasyonların pazarlanması
• Kara tarafı ve rıhtım sermaye yatırımları

Doğru yanıt D'dir.

Dünyada liman otoriteleri farklı yöntemler ile limanları işletir. 2007 yılında Dünya Bankası tarafından geliştirilen modelde liman yönetim modelleri dört kategoriye ayrılmıştır:

Doğru yanıt B'dir.

Kamu Hizmet Limanları (Public Service Ports): Liman arazisi, altyapı, üstyapı, tesisler ve ekipmanlar kamuya aittir ve yük elleçleme hizmetleri yine kamu tarafından verilir. Doğru yanıt A'dır.