LİMAN VE TERMİNAL YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 17

Mavna (Barge):  Kıyılarda ya da nehirlerde yük taşıma amaçlı kullanılan, genellikle bir römorkör vasıtasıyla çekilen motorsuz ve mürettebatsız teknelerdir.

Terminal Saha Verimliliği: Rıhtım verimliliği ölçümleriyle benzerdir. Bu kez terminal sahası ile elleçlenen yük arasındaki oran aranır. 

Türkiye’deki liman yönetim modelleri, limanın sahipliğine ve işletmecisine göre şekillenir.

Türkiye’de faaliyet gösteren liman işletmeleri ağırlıklı olarak özel sektör tarafından işletilir.

Arazi sahibinin görevleri;

• Liman arazisinin etkin yönetimi
• Liman arazisinin bakımı ve geliştirilmesi
• Liman faaliyetleri ve altyapısının sağlanması
• Liman arazisinin kullanımına yönelik politikaların geliştirilmesi ve stratejilerin belirlenmesi
• Limanın temel altyapı unsurlarının korunması
• Liman konumunun pazarlanması
• Liman kara girişinin bakımı
• Liman deniz girişinin bakımı
• Liman emniyeti

Kamu Hizmet Limanları (Public Service Ports): Liman arazisi, altyapı, üstyapı, tesisler ve ekipmanlar kamuya aittir ve yük elleçleme hizmetleri yine kamu tarafından verilir.

Liman işletmeciliği açısından kronolojik sırayla bakıldığında Türkiye sınırları içinde ilk olarak 1924 yılında İlk kamu limanının işletilmeye başlanması verilmektedir.

1992 yılında ilk özel limanın faaliyete geçmiştir.

Liman Operasyon Müdürü: Rıhtım planlaması, saha planlaması, ekip ve ekipman planlaması yapan, operasyonları gerçekleştiren, operasyonel maliyetlendirme, satın alma ve taşeronlarla ilgili işlemleri yürüten, iş ve süreç geliştirme çalışmalarına destek veren, operasyon personelini, İSG, çevre ve kalite standartları ile mevzuat ve iş talimatlarına uygun olarak üst düzey inisiyatif alarak yöneten nitelikli kişidir.

Özel sektör tarafından işletilen limanlar;

Operasyon departmanı gemi ve yüke verilen tüm hizmetlerin organizasyonu ve sunumu ile ilgilenir. Bu departman aynı zamanda en fazla iş gücünün yer aldığı departmandır. Liman ekipman operatörleri, depo görevlileri, CFS personeli, planlamacılar, kantar görevlileri, gemi operasyon uzmanları bu departman içinde kendine yer bulur.

Münhasır limanlar: Ana faaliyeti liman işletmeciliği olan ve bu amaçla özel sektör tarafından kurulan ve işletilen limanlardır (Marport, Kumport, Nemport, Mardaş, Solventaş, TCE EGE, Assan, Yılport vb.)

Müzakere

2017 yılı itibarıyla dünyada lojistiğe konu olan yük 13.6 milyar tonken, bunun 11.6 milyar tonu deniz yolu ile taşınmıştır.

İç Taşıma Operasyonları: Gemiden aprona indirilen yükün depolama sahalarına veya yükün depolama sahasından gemiye yüklenmek üzere aprona aktarılmasına yönelik operasyonlardır.

Kapı + Apron (Supalan): Yükün limanda hiçbir işlemden geçmeden doğrudan aprona götürülüp gemiye yüklenmesi işlemdir.

Sıvı dökme yük terminallerinin temel görevi, limanda elleçlenen sıvı yükün limana geldiği andaki ürün kalitesinde herhangi bir değişiklik olmadan elleçlenmesi, depolanması ve sevkiyatının sağlanmasıdır.

Verimliliğin takip edilmesi ve ölçülmesi için birçok yol olmasına rağmen, terminal operatörlerinin hesaplamaya ihtiyaç duyduğu yedi temel verimlilik ölçümünden bahsedilebilir (UNCTAD; 1976): Gemi Verimliliği, Vinç Verimliliği, Rıhtım Verimliliği, Terminal Saha Verimliliği, Ekipman Verimliliği, İş Gücü Verimliliği ve Maliyet Etkinliği.

Kapı Operasyonları: Yükün ya da yolcunun liman sahasına giriş/çıkışlarının kayıt altına alınması, yüke ilişkin bilgilerin toplanması, yük-araç-sürücü ile ilgili evrakların kontrol edilmesi işlemlerini içerir.

Mavna (Barge) Kıyılarda ya da nehirlerde yük taşıma amaçlı kullanılan, genellikle bir römorkör vasıtasıyla çekilen motorsuz ve mürettebatsız teknelerdir.